Tổng thống Mỹ Barack Obama đã sử dụng quyền hạn của ông để bổ nhiệm một loạt 6 quan chức trong thời gian nghỉ của Quốc hội mà không cần Thượng viện thông qua, nhằm tránh tình trạng bị các ông nghị đảng Cộng hòa ở cơ quan lập pháp cản trở. Luật Mỹ cho phép ông chủ Nhà Trắng có cái quyền hạn đặc biệt ấy trước khi Quốc hội hoạt động trở lại, dù việc bổ nhiệm theo kiểu dùng “tiểu xảo” này lần nào cũng gây tranh cãi.
Các quan chức vừa được ông Obama bổ nhiệm gồm có 4 đại sứ (tại Syrie, Thổ Nhĩ Kỳ, CH Czech và Azerbaijan), một Phó Tổng thanh tra và một vị trí ít được biết đến là Giám đốc Văn phòng in ấn của Chính phủ Mỹ. Việc bổ nhiệm diễn ra trong bối cảnh Nhà Trắng thất vọng sâu sắc về “tốc độ” phê chuẩn như “rùa bò” ở Thượng viện. Một biên bản được Nhà Trắng công bố hôm 29-12 vừa qua cho biết có tới 79 người trong số các đề cử của Tổng thống Obama kể từ khi ông nhậm chức tới nay đang bị “ách” tại Thượng viện. 6 người mới được bổ nhiệm trên đã phải chờ đợi tổng cộng 888 ngày mới có thể bắt đầu công việc của họ. Một quan chức Nhà Trắng cho rằng sự trì hoãn và “làm khó” kiểu này là không thể chấp nhận được.
Phải bổ nhiệm người trong kỳ nghỉ của Quốc hội, bởi vì ông Obama biết rõ rằng sẽ không còn dễ dàng để giành được sự ủng hộ ở Thượng viện khi Quốc hội hoạt động trở lại vào tuần tới. Khi đó, tuy đảng Dân chủ vẫn chiếm đa số ở Thượng viện, nhưng chỉ còn 53 ghế, so với 59 ghế trong nửa nhiệm kỳ qua. Trong số 6 người vừa được bổ nhiệm nói trên đáng chú ý nhất là Đại sứ Mỹ tại Syrie. Đây là lần đầu tiên trong vòng 6 năm qua, Mỹ có đại sứ tại quốc gia Trung Đông này. Tổng thống Obama chọn ông Robert Ford với hy vọng cải thiện các kênh ngoại giao với Syrie trong một nỗ lực nhằm làm trung gian hòa bình ở Trung Đông. Tuy nhiên, các nghị sĩ đảng Cộng hòa đã phản đối sự bổ nhiệm này, cho rằng đó là “phần thưởng cho một quốc gia bị cáo buộc hậu thuẫn các phần tử khủng bố”.
Thế nhưng, những người ủng hộ Tổng thống Obama cho rằng quyết định bổ nhiệm vào kỳ nghỉ Quốc hội không lạ gì ở Mỹ, vì chiến thuật này từng được các tổng thống Mỹ ở cả hai đảng sử dụng trong những trường hợp đề cử của họ gây tranh cãi. Ông Obama không phải là tổng thống duy nhất dùng quyền này. Năm 2005, cựu Tổng thống George Bush cũng từng tận dụng kỳ nghỉ của Quốc hội để đưa John Bolton, một nhân vật nổi tiếng “diều hâu” siêu bảo thủ, làm đại sứ Mỹ tại Liên Hiệp Quốc đấy thôi, bất chấp sự phản đối dữ dội của phe Dân chủ. Vì vậy, việc Tổng thống Obama có dùng “tiểu xảo” để bổ nhiệm 6 người mới cũng chỉ là “thông lệ”, còn phe Cộng hòa dẫu có phản đối thì cũng là “lẽ thường”.
N.MINH (Theo Washingtonpost, NYT, WSJ)
