25/12/2020 - 20:58

Ông Pence tiến thoái lưỡng nan 

Ngày 6-1-2021 có thể là khoảnh khắc vô cùng khó xử đối với Phó Tổng thống Mỹ Mike Pence khi ông sẽ là người thực hiện các bước cuối cùng chính thức hóa chiến thắng của Tổng thống đắc cử Joe Biden.

Tổng thống Trump (phải) và phó tướng Pence. Ảnh: Getty Images

Tổng thống Trump (phải) và phó tướng Pence. Ảnh: Getty Images

Sau khi tuyên thệ nhậm chức trước đó vào ngày 3-1-2021, các thành viên Thượng viện và Hạ viện sẽ nhóm họp vào chiều ngày 6-1 để mở các giấy chứng nhận và kiểm phiếu cử tri đoàn. Trong cuộc bầu cử năm 2020, ông Biden dẫn trước với 306 phiếu đại cử tri trong khi Tổng thống Donald Trump có 232 phiếu. Với tư cách là Chủ tịch Thượng viện, Phó Tổng thống Pence được giao nhiệm vụ tuyên bố Tổng thống đắc cử Biden và Phó Tổng thống đắc cử Kamala Harris là những người chiến thắng.

Nghĩa vụ này trở thành áp lực nặng nề đối với ông Pence khi Tổng thống Trump đến nay không chấp nhận kết quả và liên tục cáo buộc gian lận bầu cử trên diện rộng. Ðặc biệt gần đây, một số nguồn tin tiết lộ chủ nhân Nhà Trắng bắt đầu chú ý đến vai trò của cấp phó tại Quốc hội cũng như nghi vấn tại sao ông Pence không thể lật ngược kết quả bầu cử trong phiên xác nhận vào ngày 6-1. Ông Trump đã nói với mọi người rằng phó tổng thống không nỗ lực hết mình, sau đó còn dẫn lại thông điệp từ những người ủng hộ trung thành kêu gọi ông Pence “hành động” trong tiến trình xác nhận hoặc sẽ bị coi là “kẻ phản bội”.

Trước đó, quyền lực của ông Pence đã bị thổi phồng quá mức trên các trang mạng xã hội khi nhiều người tin phó tổng thống có thể sử dụng vai trò chủ tọa tại cuộc họp chung của Quốc hội để vô hiệu hóa kết quả bầu cử. Dưới áp lực từ tổng thống và một bộ phận “cuồng Trump”, ông Pence cùng các trợ lý Nhà Trắng đã cố làm rõ trách nhiệm của phó tổng thống mang tính hình thức nhiều hơn và ông không thể đơn phương bác bỏ phiếu bầu của cử tri đoàn. Giải thích thêm, Giáo sư luật Edward Foley tại Ðại học bang Ohio cho biết phó tổng thống có quyền giục các bang nộp phiếu đại cử tri trước khi hết hạn nhưng không được phép từ chối bất kỳ phiếu đại cử tri nào. Ngoài ra, ông Foley nhấn mạnh công việc của Quốc hội không phải xác định cuộc bầu cử gian lận hay không mà là chứng thực kết quả mỗi thống đốc đã ký.

Dù vậy, giới quan sát dự đoán ông Pence sẽ khó thoát khỏi cơn thịnh nộ của cấp trên và đám đông ủng hộ khi chính trị gia 61 tuổi vốn sắm vai trò trung thành bên cạnh Tổng thống Trump suốt 4 năm qua. Trong bối cảnh này, các cố vấn cho biết ông Pence gần đây đã tìm cách tránh những biểu hiện rạn nứt với tổng thống nhưng cũng tách bản thân khỏi những cáo buộc gian lận bầu cử của ông Trump; đồng thời tìm cách gia tăng sự tín nhiệm, hoàn thành trách nhiệm và tiếp tục đường lối của đảng Cộng hòa. Ðiển hình như tại một sự kiện đầu tuần này, ông Pence kêu gọi những người ủng hộ “tiếp tục chiến đấu” vì sự toàn vẹn của cuộc bầu cử khi họ hô vang “4 năm nữa” và “Hãy ngăn chặn hành vi trộm cắp”. Còn tại cuộc họp của Nhà Trắng với các đảng viên Cộng hòa về ý định thách thức kết quả bầu cử, Phó Tổng thống Pence nhấn mạnh ông chỉ có nhiệm vụ mở và đếm kết quả thay vì xác định tính hợp pháp của chúng.

Ðồng minh của Tổng thống Trump, cựu hạ nghị sĩ Newt Gingrich, dự đoán ông Pence sẽ làm đúng trách nhiệm nhưng việc tuyên bố Joe Biden là người chiến thắng có thể gây tổn hại triển vọng chính trị, đặc biệt nếu ông ấy tìm cách tranh cử tổng thống vào năm 2024. Theo xác nhận từ các trợ lý, ông Pence cũng dự định làm tốt vai trò theo chiếu lệ và không hy vọng xảy ra tình huống không cần thiết. Và sau “ngày định mệnh”, Politico dẫn nguồn tin từ 3 quan chức tiết lộ ông Pence sẽ lập tức rời Mỹ trong chuyến công du gần 1 tuần tới Israel, Bahrain và Ba Lan. Một số quốc gia khác cũng có thể được bổ sung vào lịch trình này.

Tình huống khó xử trong quá trình xác nhận tổng thống Mỹ không phải chưa từng có. Sau cuộc bầu cử tranh cãi năm 2000, Phó Tổng thống Al Gore, cũng là Chủ tịch Thượng viện, được yêu cầu tuyên bố đối thủ đảng Cộng hòa George W. Bush là tổng thống tiếp theo. Trong cuộc bầu cử này, ông Al Gore thắng về số phiếu phổ thông nhưng thua ông Bush số phiếu đại cử tri.

MAI QUYÊN (Theo Washington Post)

Chia sẻ bài viết