T. TRÚC (Theo Japan Times, Kyodo News)

Chính phủ Nhật Bản vừa công bố kế hoạch khuyến khích thêm nhiều nam giới nghỉ phép để chăm sóc con cái, coi đây là một trong những chính sách ưu tiên trong 3 năm tới để giải quyết tỷ lệ sinh thấp.

Một người cha địu con đi chơi công viên trong một kỳ nghỉ phép chăm con. Ảnh: Kyodo

Masanobu Ogura, Bộ trưởng phụ trách chính sách trẻ em, đã bày tỏ quyết tâm khắc phục sự bất bình đẳng trong nhiệm vụ chăm sóc con cái, vốn phần lớn do phụ nữ gánh vác. “Chúng tôi đặt mục tiêu chuyển từ hỗ trợ cân bằng giữa công việc và nuôi dạy con cái sang thúc đẩy nhân đôi thu nhập và cùng nuôi dạy con cái, nhằm xóa bỏ định kiến về giới trong mọi vai trò” - ông Ogura nói.

Theo dữ liệu của chính phủ, các ông chồng ở Nhật Bản chỉ dành khoảng 2 giờ mỗi ngày cho việc nhà và nuôi dạy con cái, so với 3 giờ hoặc hơn ở Thụy Ðiển, Na Uy và Mỹ. Số trẻ em được cho sẽ tăng lên nếu người chồng dành nhiều thời gian hơn cho công việc gia đình và chăm sóc con cái. Trong năm tài chính 2021, chỉ có 13,97% nam giới nghỉ phép chăm con. Chính phủ đã nâng mục tiêu thúc đẩy tỷ lệ này vào năm 2025 từ 30% lên 50% và đặt mục tiêu tăng lên 85% vào năm 2030. “Khu vực nhà nước và tư nhân sẽ hợp tác với nhau để tạo ra một xã hội mà việc nghỉ phép chăm con trở thành tiêu chuẩn”, báo cáo của chính phủ cho biết.

Ðể đạt được các mục tiêu, chính phủ sẽ hạ thấp tiêu chuẩn cho nam giới nghỉ phép chăm con. Ðầu tiên là sẽ tăng lợi ích để giảm bớt nỗi lo mất thu nhập trong thời gian nghỉ thai sản. Cụ thể, các khoản trợ cấp sẽ tăng từ 80% hiện tại lên 100% thu nhập đối với các cặp vợ chồng đều nghỉ việc để chăm con, kể cả nghỉ sau sinh. Chính phủ cũng sẽ bù đắp tổn thất thu nhập cho những người làm việc ít giờ hơn cho đến khi con họ tròn 2 tuổi. “Ðảm bảo tăng thu nhập của những người trẻ tuổi là điều kiện tiên quyết trong các biện pháp đẩy lùi tỷ lệ sinh thấp” - Bộ trưởng Ogura nói thêm.

Nhưng lo ngại giảm thu nhập không phải là yếu tố duy nhất khiến tỷ lệ nam giới nghỉ việc chăm con thấp. Một khảo sát của chính phủ cho thấy môi trường làm việc hiện không mấy thân thiện với nam giới sử dụng hoặc dự định sử dụng chế độ nghỉ thai sản. Cụ thể, 41,4% nam giới cho biết họ không nghỉ phép vì không muốn thu nhập bị giảm, 27,3% cho rằng bầu không khí văn phòng khiến họ khó xin nghỉ phép chăm con hoặc nơi làm việc không coi trọng việc này, trong khi 21,7% cho biết họ có những nhiệm vụ mà chỉ họ mới có thể giải quyết.

Ðể giúp giải quyết vấn đề, chính phủ có kế hoạch tăng trợ cấp cho các công ty vừa và nhỏ để họ chi “phụ cấp” cho các đồng nghiệp đảm nhận công việc thay cho những người nghỉ phép chăm con.

Bảo hiểm Mitsui Sumitomo là công ty tiên phong áp dụng chính sách này, khi triển khai chương trình cung cấp tới 100.000 yen cho đồng nghiệp của những nhân viên nghỉ chăm con từ tháng 4. Ban đầu, công ty định trợ cấp phúc lợi cho những nhân viên nghỉ phép chăm con, nhưng sau khi lắng nghe ý kiến của nhân viên thì thấy rằng việc nghỉ phép sẽ dễ dàng hơn nếu đồng nghiệp xung quanh họ nhận được phúc lợi.