Thủ tướng tạm quyền Somchai (phải) và Tư lệnh lục quân Anupong Paojinda sau cuộc họp báo ngày 14-9 tuyên bố dỡ bỏ tình trạng khẩn cấp ở Bangkok. Ảnh: Reuters

Hôm nay 15-9, đảng Quyền lực Nhân dân (PPP) cầm quyền ở Thái Lan sẽ chọn ra một ứng viên thay thế Thủ tướng Samak Sundaravej, người vừa bị Tòa án Hiến pháp buộc phải từ chức do tham gia chương trình dạy nấu ăn trên truyền hình vì mục đích thương mại. Hai ngày sau đó, quốc hội sẽ bỏ phiếu chọn người đứng đầu chính phủ. Cần nhắc lại rằng cuộc họp bầu thủ tướng theo kế hoạch diễn ra vào ngày 12-9, nhưng cuối cùng bị hoãn lại do nhiều nghị sĩ (kể cả của PPP) tẩy chay để phản đối việc ông Samak được tái đề cử. Điều này buộc ông Samak phải từ bỏ tham vọng trở lại ghế thủ tướng, đồng thời đệ đơn xin từ chức Chủ tịch PPP.

Có 3 chính khách tham gia cuộc đua vào vị trí ứng viên thủ tướng Thái Lan lần này. Đó là Phó Chủ tịch PPP, Thủ tướng tạm quyền Somchai Wongsawat; Phó Chủ tịch PPP, Bộ trưởng Tư pháp Sompong Amornwiwat; và Tổng thư ký PPP, Phó Thủ tướng kiêm Bộ trưởng Tài chính Surapong Suebwonglee. Trong số đó, Thủ tướng tạm quyền Somchai được xem là ứng viên số 1. Theo đánh giá của các quan chức cao cấp PPP, ông Somchai là “người đáng tin cậy nhất”. Là em rể của Thủ tướng bị lật đổ Thaksin Shinawatra, chính trị gia 61 tuổi này được hy vọng sẽ kiểm soát tốt PPP. Đảng Pracharaj, một thành viên trong liên minh cầm quyền 6 đảng, cũng ủng hộ ông Somchai và tin rằng ông có thể làm việc được với đảng Dân chủ đối lập. Trong một phát biểu hôm 13-9, Tổng thư ký đảng Dân chủ Suthep Thaugsuban thừa nhận trong số các ứng viên tiềm năng của PPP, ông Somchai là người thích hợp nhất. Theo ông Suthep, mặc dù là em rể của ông Thaksin nhưng ông Somchai chưa bao giờ tỏ thái độ bao che cho vị cựu thủ tướng này. Hôm qua, Thủ tướng tạm quyền Somchai đã quyết định dỡ bỏ tình trạng khẩn cấp kéo dài 12 ngày qua ở Thủ đô Bangkok.

Trong trường hợp ông Somchai bị phản đối do có quan hệ gần gũi với cựu Thủ tướng Thaksin, Bộ trưởng Tư pháp Sompong sẽ là “phương án 2” của PPP. Một số đảng trong liên minh cầm quyền từng đánh tiếng sẽ ủng hộ ông Sompong vì không muốn có một tân thủ tướng là người nhà của ông Thaksin. Ông Sompong, 68 tuổi, là một chính khách dày dạn kinh nghiệm, từng nắm các bộ Giao thông, Lao động và Công nghiệp trong các chính phủ trước đây.

Dù không được ban lãnh đạo PPP đánh giá cao như Thủ tướng tạm quyền Somchai hay Bộ trưởng Tư pháp Sompong, nhưng Phó Thủ tướng kiêm Bộ trưởng Tài chính Surapong được sự ủng hộ của phái Newin Chidchob lớn nhất trong PPP với khoảng 70 nghị sĩ (PPP có 233 nghị sĩ trong Hạ viện 480 ghế).

Tuy nhiên, dù ai làm thủ tướng Thái Lan đi nữa thì cũng sẽ đương đầu với nhiều khó khăn. Liên minh nhân dân vì dân chủ (PAD) cho biết sẽ tiếp tục biểu tình phong tỏa Văn phòng chính phủ cho đến khi nội các do PPP lãnh đạo hoàn toàn sụp đổ. Chamlong Srimuang, một thủ lĩnh PAD, tuyên bố phản đối bất kỳ ứng viên nào của PPP vì cho rằng đảng này “phạm phải nhiều sai lầm” trong thời gian nắm quyền. Bên cạnh đó, tân thủ tướng Thái Lan còn phải đối mặt với một thách thức khác, đó là tình trạng chia bè rẽ phái trong nội bộ PPP.

LÊ DÂN (Theo AP, Asianewsnet, Bangkokpost)