20/06/2013 - 09:06

Cuộc chiến kéo dài 12 năm tại Afghanistan

Mỹ và Taliban lần đầu bước vào đàm phán trực tiếp

Lực lượng Taliban vẫn sẵn sàng cho chiến trận. Ảnh: AP 

Hãng tin AP cho biết Mỹ và phiến quân Taliban vừa chấp nhận sẽ tổ chức các cuộc đàm phán trực tiếp nhằm tìm ra một giải pháp chính trị có thể kết thúc 12 năm chiến tranh tại Afghanistan, trong bối cảnh liên quân thuộc Tổ chức Hiệp ước Bắc Đại Tây Dương (NATO) do Mỹ dẫn đầu sắp rời khỏi đất nước Nam Á này.

Một quan chức Mỹ giấu tên cho biết cuộc gặp chính thức giữa Washington và Taliban dự kiến sẽ diễn ra tại Thủ đô Doha của Qatar trong ngày 20-6. Đoàn đàm phán bên phía Mỹ sẽ do Douglas Lute - cố vấn an ninh của Tổng thống Obama cùng James Dobbin - đại diện đặc biệt của Bộ Ngoại giao Mỹ về vấn đề Afghanistan và Pakistan - dẫn đầu. Trong khi đó, giới chức Mỹ hy vọng đại diện của Taliban sẽ là Mohammed Tayeb al-Agha, phụ tá cấp cao của nhóm phiến quân do Mohammad Omar lãnh đạo đang trú ẩn tại Pakistan cùng các đại diện khác của hội đồng chính trị Taliban.

Trước cuộc gặp, giới chức Mỹ dự đoán Washington sẽ đưa ra một số yêu cầu như Taliban phải cắt đứt mọi quan hệ với al-Qaeda, chấm dứt bạo lực và chấp nhận hiến pháp Afghanistan - trong đó có việc bảo vệ phụ nữ và các tộc người thiểu số, đồng thời tham gia tiến trình dân chủ tại quốc gia này. Trao đổi tù nhân cũng sẽ là một chủ đề trong chương trình thảo luận. Trong quá khứ, Taliban yêu cầu liên quân quốc tế phải rút khỏi Afghanistan cũng như khẳng định bất cứ cuộc thương lượng nào cũng kèm theo điều kiện Mỹ phải trao trả tù nhân Taliban vốn đang bị giam giữ tại nhà tù Guantanamo.

Mặc dù vậy, Washington thừa nhận tiến trình hòa bình với Taliban sẽ “phức tạp, kéo dài và rắc rối” bởi mức độ ngờ vực giữa các bên vẫn còn. Tổng thống Mỹ Obama, người đang có chuyến công du châu Âu, cũng cảnh báo rằng tiến trình hòa giải với Taliban sẽ diễn ra “không dễ dàng và nhanh chóng cũng như sẽ vướng phải những khó khăn nhất định”.

Taliban cũng đã đáp ứng yêu cầu của Mỹ rằng sẽ không sử dụng Afghanistan là căn cứ đe dọa các nước khác. Dường như những cam kết trên cũng đã thỏa mãn yêu cầu của Mỹ để phiến quân này mở một văn phòng chính trị tại Qatar. Ông Obama mô tả việc Taliban mở văn phòng chính trị tại Thủ đô Doha hôm 18-6 là “một bước khởi đầu quan trọng hướng đến sự hòa giải” giữa các tay súng Hồi giáo và Chính phủ Afghanistan.

Phía Anh cũng sẽ tham dự cùng Mỹ trong cuộc gặp với Taliban. Nguồn tin an ninh Anh cho biết tình báo nước này đã tiến hành nhiều cuộc đàm phán bí mật với Taliban trong suốt 2 năm qua, nhằm mở đường cho các cuộc gặp về sau.

Trong cuộc phỏng vấn với hãng tin Mỹ CNN, Taliban tiết lộ nguyên nhân dẫn đến việc họ “sẵn sàng đàm phán” với Mỹ là nhằm “muốn cải thiện mối quan hệ với thế giới”. Taliban có thể trỗi dậy lần nữa để giành quyền kiểm soát đất nước nhưng điều này là không chắc, bởi có thể khiến cho quân đội Mỹ có cơ hội tiếp tục duy trì sự hiện diện quân sự tại đây. Có thể Taliban đã nghĩ đến một thỏa hiệp tốt đẹp trên bàn đàm phán hơn là phải “giành giật” trên trận chiến.

Tuy nhiên, ngày 19-6, Taliban đã tuyên bố nhận trách nhiệm thực hiện vụ tấn công hôm 18-6 khiến 4 lính Mỹ thiệt mạng tại Afghanistan. Vụ nả rốc-két chết người này của Taliban, xảy ra ở căn cứ không quân Bagram, đã chất chồng thêm những thách thức cho nỗ lực đàm phán với Mỹ.

Việc Mỹ muốn “bắt tay” với Taliban dường như đã gây khó chịu cho Tổng thống Karzai khi ngày 19-6, ông thông báo hoãn các cuộc đàm phán với Mỹ về  thỏa thuận an ninh giữa hai nước sau năm 2014. Văn phòng Tổng thống Afghanistan cho biết chỉ có Kabul mới có quyền trực tiếp hòa đàm với Taliban và coi động thái của Washington là hành vi can thiệp vào tương lai chính trị ở nước này. Sự bất đồng này, theo AP, có thể đe dọa tiến trình đàm phán ngay khi nó chưa bắt đầu. Dẫu vậy, chính quyền Kabul đang muốn chứng tỏ chủ quyền quốc gia của mình khi kể từ ngày 19-6, quân đội chính phủ Afghanistan đã chính thức bắt đầu đảm nhiệm tất cả các chiến dịch quân sự trên cả nước và chuẩn bị chịu trách nhiệm duy trì mọi hoạt động an ninh quốc gia trong vòng từ 2-3 tháng tới.

THANH BÌNH
(Theo AP, Washington Post)

 

Chia sẻ bài viết