Faisal Shahzad, phần tử âm mưu khủng bố Quảng trường Thời đại hôm 1-5. Ảnh: Reuters

Ngày 4-5, nghi can vụ đánh bom bất thành ở Quảng trường Thời đại, thành phố New York, đã bị bắt tại sân bay John F. Kennedy khi đang tìm cách tới Dubai (Các tiểu vương quốc A-rập thống nhất). Y tên là Faisal Shahzad, bị cáo buộc 5 tội liên quan tới khủng bố sau khi thừa nhận đã cố gắng kích hoạt chất gây nổ bên trong chiếc xe thể thao đa dụng SUV tối 1-5. Theo các quan chức điều tra Mỹ, Shahzad, 30 tuổi người Mỹ gốc Pakistan, đã học cách chế tạo bom tại một trại huấn luyện khủng bố ở Pakistan.

Cảnh sát trưởng thành phố New York Ray Kelly ước tính các nhân viên điều tra Mỹ chỉ mất khoảng 53 giờ 20 phút, tức chưa đầy 3 ngày, tính từ khi phát hiện chiếc Nissan Pathfinder có bom bị bỏ lại tai Quảng trường Thời đại, đến khi tập hợp đầy đủ thông tin và tóm gọn Shahzad. Sau vài giờ bị FBI thẩm tra, Shahzad thừa nhận đã mua chiếc SUV trên bằng tiền mặt vài tuần trước từ một phụ nữ rao bán qua mạng Internet. Khi bị bắt, Shahzad khai báo còn để một khẩu súng trong xe hơi Isuzu Rodeo màu đen, đậu tại sân bay.

Điều đáng nói là mặc dù Shahzad có tên trong danh sách cấm bay vào đầu giờ sáng 3-5, song y vẫn xoay xở mua được chiếc vé đi Dubai và lọt qua nhiều khâu kiểm soát an ninh tại sân bay John F. Kennedy vào tối cùng ngày. Điều đó đã làm gia tăng sự hoài nghi về hệ thống an ninh ở Mỹ. Tuy nhiên, Bộ trưởng An ninh nội địa Janet Napolitano cho rằng việc bố trí hệ thống an ninh sau vụ đánh bom hụt máy bay của hãng Delta Airlines dịp Giáng Sinh năm ngoái, đảm bảo rằng Shahzad sẽ nhanh chóng bị nhận dạng từ các tờ khai hải quan. Thư ký báo chí Nhà Trắng Robert Gibbs cho rằng hệ thống được thiết kế hoạt động ngay cả khi nghi can đã lên máy bay.

Shahzad được sinh ra ở Pabbi, thị trấn gần Nowshera ở tỉnh Biên giới Tây Bắc của Pakistan, trong gia đình có cha từng là sĩ quan không lực Pakistan. Shahzad tới Mỹ năm 18 tuổi để theo học ngành khoa học máy tính tại Đại học Bridgeport. Năm 2005, Shahzad lấy thêm bằng thạc sĩ quản trị kinh doanh, trải qua nhiều nghề như mua bán bất động sản trước khi nhận công việc phân tích tài chính tại Tập đoàn Affinion ở Norwalk, Connecticutt. Gần một thập niên sống ở Mỹ, Shahzad tuân thủ quy chế nhập cư, không có dấu hiệu liên hệ với khủng bố ở Pakistan và được cấp thẻ công dân Mỹ sau khi kết hôn với một phụ nữ ở Colorado.

Tuy nhiên, chỉ 2 tháng sau khi trở thành công dân Mỹ, tháng 6-2009, Shahzad đã bỏ công việc phân tích tài chính ở Tập đoàn Affinion. Tháng 8-2009, Shahzad dẫn vợ con tới Pakistan và một mình trở về Mỹ hồi đầu tháng 2 năm nay. Các quan chức Mỹ cho biết họ vẫn đang tập hợp thông tin để xem động cơ dẫn tới hành động của Shahzad là gì. Trong khi đó, một quan chức Pakistan cho biết Shahzad có thể có liên hệ với Ilyas Kashmiri, phần tử dính tới al-Qaeda và từng gia nhập tổ chức Lashkar-e-Taiba chống phá Ấn Độ ở Pakistan. Shahzad cũng nhận rằng đã được huấn luyện chế tạo bom ở khu vực Waziristan của Pakistan giáp Afghanistan.

Tại Pakistan hôm 4-5, cảnh sát cũng bố ráp ngôi nhà mà Shahzad đã ở lại tại vùng ngoại ô Gulshan-e-Iqhal của thành phố cảng Karachi. Cảnh sát bắt giữ một người đàn ông tên Tohid Ahmed từng liên lạc bằng email với Shahzad khi y đang ở Mỹ, và ít nhất 4 người khác, trong đó có người thân trong gia đình Shahzad. Cảnh sát Pakistan còn mở rộng cuộc điều tra tới tỉnh Punjab, bao vây nhiều ngôi nhà ở thành phố Faisalabad.

NGUYỄN HOÀNG (Theo AP, WSJ, NYT)