Việc Thủ tướng Sébastien Lecornu đột ngột từ chức sau hơn 3 tuần được bổ nhiệm đã đẩy Tổng thống Emmanuel Macron rơi vào tình thế khó khăn, nhất là vào thời điểm chủ nghĩa dân túy cực hữu đang trỗi dậy trên khắp khu vực.

Tổng thống Macron (trái) và Thủ tướng vừa từ chức Lecornu. Ảnh: L'Express

Là thủ tướng Pháp thứ 5 được bổ nhiệm trong vòng 2 năm, ông Lecornu ngày 6-10 bất ngờ nộp đơn từ chức, kéo theo sự sụp đổ của nội các mới vừa công bố chưa đầy 14 giờ. Đây là diễn biến mới nhất trong cái gọi là "vở kịch chính trị" chưa từng có đã làm rung chuyển nước Pháp kể từ khi Tổng thống Macron giải tán Quốc hội vào tháng 6-2024, mở đường cho sự trỗi dậy của phe cánh tả và cực hữu tại Hạ viện.

Chia sẻ trên mạng xã hội X, Bộ trưởng Chuyển đổi Sinh thái Agnès Pannier-Runacher bày tỏ sự tuyệt vọng với “trò hề hiện nay”. Theo giới quan sát, tình trạng nội các sụp đổ trước khi kịp ổn định công việc là hình ảnh không mấy tốt đẹp đối với ông Macron. Nó làm sâu sắc thêm ấn tượng rằng nhà lãnh đạo Pháp, vốn nổi tiếng với thông điệp tích cực và lạc quan sau chiến thắng trong chiến dịch tranh cử tổng thống lần đầu tiên vào năm 2017, không còn kiểm soát chương trình nghị sự và tình hình chính trị trong nước.

Có thể nói, vấn đề gây tổn hại lớn nhất cho Tổng thống Macron nằm ở lý do mà ông Lecornu đưa ra cho việc từ chức của mình. Trước đó, ông Lecornu đã có 3 tuần đàm phán với các đảng phái chính trị, tổ chức công đoàn và lãnh đạo doanh nghiệp nhưng không đạt được đồng thuận về ngân sách năm tới. 

Tuy chấp nhận đơn từ chức, Tổng thống Macron cùng ngày đã giao cho ông Lecornu dẫn dắt tiến trình đàm phán với phe đối lập để tìm ra giải pháp thỏa hiệp cho cuộc khủng hoảng đang làm chao đảo thị trường Pháp và đồng euro. Nếu ông Lecornu không đạt được thỏa thuận, các cố vấn thân cận cho biết Tổng thống Macron sẽ phải gánh vác trách nhiệm.

Nhiều kịch bản khác nhau đang được thảo luận, bao gồm khả năng Tổng thống Macron từ chức sớm thay vì ​​kết thúc nhiệm kỳ vào năm 2027. Nhưng dù lãnh đạo mới thuộc phe cánh tả, bảo thủ hay kỹ trị, họ cũng sẽ phải đối mặt với khó khăn tương tự trong việc đàm phán ngân sách. Quan trọng hơn, ông Macron trước đây đã nhiều lần loại trừ khả năng từ chức và tuyên bố sẽ hoàn thành nhiệm kỳ tổng thống thứ 2. Do vậy, giới phân tích cho rằng Tổng thống Macron có thể suy nghĩ giải pháp thay thế khác như lần nữa giải tán quốc hội và kêu gọi bầu cử sớm. Tuy nhiên, động thái này có thể kéo theo nhiều tháng bất ổn và mang lại nhiều rủi ro cho phe trung dung. Thậm chí khả năng đưa phe cực hữu và phe bảo thủ tiến gần hơn đến quyền lực, khơi mào làn sóng bất ổn và làm đảo lộn chính trường châu Âu.

Pháp là nền kinh tế lớn thứ 2 của Liên minh châu Âu (EU), một trong những nhân tố hàng đầu của Nhóm (G7), đồng thời là cường quốc hạt nhân duy nhất trong EU và thành viên thường trực của Hội đồng Bảo an Liên Hiệp Quốc. Hơn nữa, cùng với Đức, nước Pháp dưới thời Tổng thống Macron đã trở thành thế lực chính trị thúc đẩy xây dựng EU vững mạnh và hiệu quả. Nhưng tình trạng bất ổn chính trị triền miên này khiến điều đó càng trở nên khó khăn hơn. Diễn biến mới này có thể làm suy yếu trái phiếu Pháp, giảm giá trị đồng euro và dẫn tới suy thoái kinh tế.

MAI QUYÊN (Tổng hợp)