Không chỉ tăng cường vũ khí bảo vệ Guam, Mỹ còn đang nâng cấp vai trò của hòn đảo Tây Thái Bình Dương này như trung tâm sản xuất công nghệ cao trong khu vực nhằm giảm thiểu sự chậm trễ trong chuỗi cung ứng ở lĩnh vực quân sự lẫn dân sự.

Tàu USS Annapolis đến Căn cứ Hải quân Guam. Ảnh: seapower

Là một trong những lãnh thổ hải ngoại quan trọng nhất của Mỹ về mặt chiến lược, đảo Guam là nơi đặt nhiều căn cứ quân sự chủ chốt giúp Lầu Năm Góc duy trì năng lực tấn công, giám sát hoạt động hậu cần và nhanh chóng triển khai sức mạnh trước bất kỳ xung đột nào ở Ấn Độ Dương - Thái Bình Dương. Đây cũng là lý do khiến hòn đảo trở thành mục tiêu hàng đầu cho các đối thủ chính của Washington ở châu Á, chẳng hạn như Trung Quốc và CHDCND Triều Tiên.

Các nhà hoạch định chiến tranh Mỹ tính toán rằng Bắc Kinh gần như chắc chắn sẽ sử dụng tên lửa đạn đạo tầm xa Đông Phong cùng tên lửa siêu thanh  Ưng Kích để tấn công Guam trong một cuộc xung đột tiềm tàng. Trong khi đó, Triều Tiên nhiều khả năng sẽ triển khai Hwasong-15, Hwasong-17 cùng 20 loại tên lửa đạn đạo khác nhau để chống lại lực lượng Mỹ ở Guam.

Kiến trúc phòng thủ nhiều lớp

Trong khi Trung Quốc và Triều Tiên liên tục cải thiện năng lực tên lửa đạn đạo, Mỹ cũng đang nâng cấp khả năng phòng thủ bằng cách chuyển đổi hoàn toàn Guam thành căn cứ hoạt động tiền phương. Một số kế hoạch bảo vệ đã được Lầu Năm Góc triển khai ít nhất từ năm 2022. Gần đây, có tin Washington đã hoàn thiện xây dựng hệ thống Phòng thủ Tên lửa và Không quân Tích hợp Nâng cao (EIAMD) trị giá 8 tỉ USD.

Đóng vai trò kép chống lại các mối đe dọa ngày càng gia tăng ở Ấn Độ Dương - Thái Bình Dương trong khi củng cố tài sản chiến lược trong khu vực, EIAMD có thể bảo vệ Guam 360 độ dựa trên kiến trúc phòng thủ nhiều lớp được triển khai tại 16 địa điểm trên đảo. Theo báo cáo, hệ thống tác chiến Aegis trang bị tên lửa đánh chặn phòng thủ tên lửa đạn đạo ngoài khí quyển Standard Missile 3 sẽ được tích hợp vào hệ thống.

Bổ sung cho hệ thống Aegis, Lầu Năm Góc hiện xem xét triển khai 6 hệ thống radar giúp theo dõi và lập kế hoạch đánh chặn hiệu quả tên lửa đạn đạo. Ngoài ra, bộ này đang phối hợp Cơ quan Phòng thủ Tên lửa Mỹ trang bị thêm Hệ thống Phòng thủ Khu vực Tầm cao Giai đoạn cuối (THAAD), Hệ thống hỏa lực tầm trung chiến lược Typhon cùng Hệ thống phòng không di động tầm ngắn Enduring Shield cho EIAMD để hỗ trợ các lớp phòng không thấp hơn của Guam.

Tương lai “Làng Silicon”

Trong bước tiến lớn hướng tới đa dạng hóa kinh tế và thúc đẩy sản xuất quốc phòng của Mỹ tại Thái Bình Dương, dự án tăng tốc sản xuất và vật liệu tiên tiến ở Guam do Tổ chức nghiên cứu khoa học công nghệ ứng dụng phi lợi nhuận America (ASTRO) dẫn đầu đã được khởi động tại Dededo, ngôi làng đông dân nhất trên đảo.

Theo Chủ tịch ASTRO Neal Orringer, họ đang hợp tác với Đại học Guam đào tạo sinh viên địa phương trở thành kỹ sư cơ khí, sau đó tuyển dụng vào cơ sở của ASTRO. Mục tiêu là sản xuất các linh kiện tiên tiến cho tàu ngầm Hải quân Mỹ, xa hơn nữa là đáp ứng nhu cầu những ngành công nghiệp thương mại trên khắp châu Á, từ đó giảm thiểu sự chậm trễ trong chuỗi cung ứng ở lĩnh vực quân sự lẫn dân sự. 

Cơ sở này là một phần trong chương trình hợp tác kéo dài 5 năm giữa chính quyền Guam và Hải quân Mỹ, mục đích nhằm tăng cường năng lực sẵn sàng phòng thủ và khả năng phục hồi kinh tế của đảo. Các nhà lãnh đạo địa phương cho biết sáng kiến ​​trên có thể thúc đẩy tầm nhìn lớn hơn như “Làng Silicon của Guam”, bao gồm mạng lưới các nhà nghiên cứu, công ty và doanh nhân liên kết thông qua phát triển công nghệ và sản xuất tiên tiến. Nỗ lực này diễn ra trong bối cảnh Guam chuẩn bị cho sự hiện diện quân sự ngày càng mở rộng. Theo các quan chức quốc phòng, hiện có 22.000 người gồm quân nhân, nhà thầu và người phụ thuộc dân sự đóng trên đảo. Năm tài chính 2027, con số này dự kiến ​​tăng 50% lên 33.000 người.

MAI QUYÊN (Theo Asia Times, Interesting Engineering)