Chính phủ Israel đã phát động cuộc tấn công mới nhằm chiếm thành phố Gaza, nhưng kế hoạch đang vấp phải khó khăn khi người dân Do Thái thay đổi quan điểm đối với cuộc chiến bị cho là “không cần thiết và được thực hiện vì lý do chính trị”.

Người dân Palestine tìm nơi trú ẩn giữa cuộc không kích của Israel. Ảnh: AFP

Ngày 20-8, phát ngôn viên Lực lượng Phòng vệ Israel (IDF) Eddie Defrin cho biết họ đang kiểm soát ngoại ô thành phố Gaza sau hàng loạt đợt không kích vào các khu phố khiến ít nhất 81 người Palestine thiệt mạng. Đây là một phần trong giai đoạn đầu của kế hoạch “Gideon’s Chariots II” nhằm tấn công, chiếm đóng trung tâm đô thị lớn nhất vùng đất này.

Hoạt động trên diễn ra sau thông tin Hamas đồng ý với đề xuất ngừng bắn từ Qatar và Ai Cập. Trong cáo buộc, phong trào Hồi giáo vũ trang của người Palestine cho biết chiến dịch nói lên thái độ phớt lờ của Thủ tướng Israel Benjamin Netanyahu trước nỗ lực hòa giải quốc tế. Hamas cũng coi đây là dấu hiệu cho thấy kế hoạch của Tel Aviv tiếp tục cuộc chiến chống lại thường dân, phá hủy thành phố của người Palestine và di dời cư dân nơi đây. Hiện tại, người thân của những con tin bị Hamas giam giữ tại Gaza cũng chỉ trích Bộ Quốc phòng Israel và cáo buộc chính phủ phớt lờ đề xuất ngừng bắn.

Bỏ qua phản ánh và lo ngại, Israel tuyên bố sẽ tập hợp 60.000 quân dự bị nhằm thúc đẩy kế hoạch chiếm đóng thành phố Gaza trong những tuần tới. Nhưng với số lượng quân dự bị sẵn sàng trở lại Gaza ngày càng giảm, giới quan sát nghi ngờ liệu Tel Aviv đủ khả năng thực hiện chiến dịch hay không. 

Hồi tháng 6-2024, có 41 sĩ quan và quân nhân dự bị gửi thư cho Thủ tướng Netanyahu và Bộ trưởng Quốc phòng Israel Katz, tuyên bố họ không tham gia cuộc chiến không cần thiết mà chính phủ đang kéo dài ở Gaza. Cá nhân quyết định không tiếp tục là quân nhân dự bị của IDF cũng tăng dần từ đầu năm 2025, nhất là sau khi chính quyền Thủ tướng Netanyahu liên tục phá vỡ lệnh ngừng bắn. Trong tháng 4, hàng ngàn quân dự bị còn ký thư yêu cầu chính phủ ngừng giao tranh và tập trung thỏa thuận đưa các con tin trở về.

Không chỉ tầng lớp bình dân, bất đồng quan điểm cũng gia tăng ở các cấp lãnh đạo cao nhất của IDF. Trong suốt cuộc chiến ở Gaza, Thủ tướng Netanyahu đã nhiều lần xung đột với các tướng lĩnh và quan chức an ninh về cách xử lý chiến tranh, dẫn tới hàng loạt đơn từ chức và sa thải. Theo quan sát của Giáo sư Yagil Levy tại Đại học Mở Israel, chưa bao giờ các nhà lãnh đạo chính trị trong nước lại buộc quân đội thực hiện chiến dịch mà họ kiên quyết phản đối. Thậm chí, đây có thể là cuộc khủng hoảng nghiêm trọng nhất trong lịch sử quan hệ giữa giới chính trị và quân đội Israel kể từ cuộc chiến năm 1948.

Sức ép quốc tế

Cuộc tấn công vào thành phố Gaza diễn ra trong bối cảnh cộng đồng quốc tế cực lực lên án Israel về lệnh cấm đưa thực phẩm, thuốc men vào Gaza. Hoạt động mới này của IDF còn dấy lên lo ngại về một cuộc di cư cưỡng bức khác nhắm vào người Palestine. Theo ông Stephane Dujarric, người phát ngôn của Tổng thư ký Liên Hiệp Quốc (LHQ) Antonio Guterres, gần 1 triệu người Palestine đang mắc kẹt trong khu vực và thế giới có thể lần nữa chứng kiến làn sóng di tản hàng loạt sau nhiều cuộc di dời kể từ khi chiến tranh bắt đầu.

Cùng với LHQ, nhiều nhà lãnh đạo và các quan chức ngoại giao trên thế giới đồng loạt lên án việc Israel thông qua cái gọi là dự án mở rộng khu định cư E1 ở Bờ Tây bị chiếm đóng. Theo Ngoại trưởng Anh David Lammy, kế hoạch của Israel nếu hiện thực hóa sẽ cắt đứt lãnh thổ của người Palestine và phá hủy hoàn toàn triển vọng về giải pháp 2 nhà nước.

Chung quan điểm trên, Pháp và Bỉ mới đây còn bày tỏ sự thất vọng trước quyết định của Washington áp lệnh trừng phạt mới đối với các thẩm phán và công tố viên Tòa án Hình sự Quốc tế (ICC) đang điều tra các nhà lãnh đạo Israel và công dân Mỹ. Theo người phát ngôn Bộ Ngoại giao Pháp, hành động này trái ngược với nguyên tắc về một nền tư pháp độc lập và làm suy yếu nỗ lực bảo vệ công lý cũng như trách nhiệm giải trình.

Đáp lại, Israel đang phát động cuộc tấn công ngoại giao nhắm vào một số nước phương Tây, nhất là những quốc gia chuẩn bị công nhận nhà nước Palestine vào tháng 9. Diễn biến này phản ánh mâu thuẫn ngày càng sâu sắc giữa chính quyền Tel Aviv và các đồng minh, trong đó, Thủ tướng New Zealand Christopher Luxon từng nhận xét lãnh đạo Israel dường như đã “mất kiểm soát”, còn Thủ tướng Đan Mạch Mette Frederiksen nhận định vấn đề của Thủ tướng Netanyahu hiện nay chính là bản thân ông ấy.

MAI QUYÊN (Theo Al Jazeera, ABC News)