Với việc tuyên bố “tình trạng khẩn cấp quốc gia về dân số”, Tổng thống Hàn Quốc Yoon Suk Yeol cho biết sẽ khởi động hệ thống đối phó tổng lực toàn quốc, trong bối cảnh tỷ lệ sinh của nước này ở mức siêu thấp.

Chi phí nuôi dạy con cao là một trong những yếu tố khiến dân Hàn ngại sinh thêm con. Ảnh: Al Jazeera

Tổng thống Yoon Suk Yeol vừa tuyên bố “tình trạng khẩn cấp quốc gia về dân số”, khi chỉ ra rằng xã hội Hàn Quốc đang đối mặt với nhiều thách thức, nhưng vấn đề căn bản và nghiêm trọng nhất chính là khủng hoảng dân số do tỷ lệ sinh siêu thấp. “Cuộc khủng hoảng dân số do tỷ lệ sinh cực thấp gây ra là vấn đề trên hết và quan trọng nhất đối với Hàn Quốc” - nhà lãnh đạo xứ kim chi nhấn mạnh và nói thêm rằng sự suy giảm dân số nhanh chóng hiện trở thành một “mối lo lớn về sự tồn vong của Hàn Quốc”.

Tổng thống Yoon đưa ra phát biểu trên trong cuộc họp của Ủy ban Tổng thống về Chính sách dân số và Xã hội già hóa do chính ông làm chủ tịch, cùng với lãnh đạo của Bộ Tài chính và Bộ Phúc lợi, được tổ chức hôm 19-6.

Bất chấp mọi nỗ lực, tỷ lệ sinh vẫn giảm dần đều

Tổng thống Yoon Suk Yeol cho rằng phải nghiêm túc xem xét nguyên nhân vì sao những nỗ lực của chính phủ trong suốt thời gian qua không đạt được kết quả, mặc dù đã có sự đầu tư đáng kể. Trong 16 năm qua, Chính phủ Hàn Quốc đã chi 280.000 tỉ won (202 tỉ USD) ngân sách cho các chính sách thúc đẩy dân số, nhưng tỷ lệ sinh hằng năm liên tục giảm và năm sau thấp hơn năm trước. 

Cụ thể, tổng tỷ suất sinh - số con trung bình mà một phụ nữ sinh ra trong đời - ở Hàn Quốc đã giảm xuống mức thấp kỷ lục là 0,72 vào năm 2023, thấp hơn rất nhiều so với mức sinh thay thế là 2,1 con/phụ nữ cần thiết để duy trì dân số ở mức 51 triệu người. Năm 2023, nước này ghi nhận 230.000 trẻ sơ sinh chào đời, giảm 7,7% so với năm trước, nhưng giảm tới 47,3% so với một thập niên trước.

Quý đầu tiên của năm nay, tỷ lệ sinh của Hàn Quốc tiếp tục giảm xuống mức thấp kỷ lục hàng quý là 0,76 và dự kiến ​​sẽ giảm xuống mức thấp mới là 0,68 trong năm nay. Theo một đánh giá gần đây của các chuyên gia, với tỷ lệ sinh thấp nhất thế giới, Hàn Quốc có nguy cơ giảm một nửa dân số vào năm 2100.

Trong thập niên qua, Chính phủ Hàn Quốc cũng đã triển khai nhiều biện pháp khác nhau để khuyến khích các gia đình sinh thêm con. Tuy nhiên, một số yếu tố - bao gồm giá nhà ở đắt đỏ, chi phí nuôi dạy trẻ và học hành cao và thời gian làm việc dài - đã khiến những người trẻ ngại lập gia đình và sinh con.

Báo Korea Herald dẫn số liệu thống kê của Chính phủ Hàn Quốc cho biết số cặp đôi đăng ký kết hôn trong năm 2023 tại quốc gia Đông Á này là 193.673, giảm 40% so với 10 năm trước đó. Theo báo cáo của Cơ quan Thống kê Hàn Quốc, nguyên nhân khiến tỷ lệ kết hôn giảm là do thay đổi trong quan điểm xã hội đối với việc lập gia đình. Năm 2023, khoảng 43,8% nam giới bày tỏ quan điểm tích cực về hôn nhân, trong khi tỷ lệ này ở nữ giới là 28% - lần lượt giảm so với mức 66,1% và 46,9% vào năm 2013.

Chiến lược đối phó khủng hoảng dân số

Tại hội nghị của ủy ban dân số, Tổng thống Yoon Suk Yeol công bố mục tiêu nâng tỷ suất sinh của Hàn Quốc lên 1 vào năm 2030. Ông cho biết sẽ thành lập Bộ Hoạch định chiến lược dân số do Phó Thủ tướng phụ trách xã hội đứng đầu. Bộ mới sẽ đóng vai trò là tháp điều khiển về dân số, có quyền thẩm định trước dự toán ngân sách về tỷ lệ sinh, có chức năng hoạch định, đánh giá và điều phối các chính sách về dân số, tham vấn trước với dự án của các địa phương. Văn phòng Tổng thống cũng sẽ lập ra Văn phòng Cố vấn đối phó với tỷ lệ sinh thấp, trực tiếp thúc đẩy các chính sách.

Theo Tổng thống Yoon Suk Yeol, chính phủ sẽ tập trung nguồn lực chính sách vào 3 trụ cột chính gồm: cân bằng cuộc sống gia đình và công việc, chăm sóc nuôi dạy con cái và vấn đề nhà ở.

Nhà lãnh đạo này cam kết sẽ nâng tỷ lệ nam giới nghỉ làm chăm sóc con nhỏ hiện đang ở mức 6,8% lên 50% và từ 70% lên 80% ở phụ nữ trong nhiệm kỳ của ông. Theo đó, chính phủ đề xuất trợ cấp lương cho người lao động nghỉ phép nuôi con, nâng mức trợ cấp nghỉ phép ngắn hạn để chăm sóc con nhỏ và đặc biệt là nâng hạn mức hỗ trợ 3 tháng đầu sau sinh lên 2,5 triệu won (gần 46 triệu đồng)/tháng. Ngoài ra, Chính phủ Hàn Quốc sẽ kéo dài thời gian nghỉ làm cho người chồng khi vợ sinh con từ 10 ngày lên 20 ngày.

Liên quan tới chính sách chăm sóc nuôi dạy trẻ, ông Yoon Suk Yeol cam kết sẽ làm tròn trách nhiệm của nhà nước với việc chăm sóc nuôi dạy trẻ từ 0-11 tuổi, đặc biệt là giáo dục, chăm sóc trẻ miễn phí từ 3-5 tuổi. Về chính sách nhà ở, Tổng thống Yoon Suk Yeol cam kết sẽ ưu tiên phân bổ nhà ở cho những hộ gia đình sinh con nhỏ, cho vay lãi suất thấp để các cặp vợ chồng mới cưới có tiền mua nhà hoặc đặt cọc thuê nhà trọn gói, ưu đãi thêm về lãi suất mỗi khi sinh con, khấu trừ thuế với các khoản chi phí kết hôn để giảm gánh nặng kết hôn cho thanh niên.

THANH TRÚC (Tổng hợp)