Các nhà hoạch định quân sự Mỹ và châu Âu đã bắt đầu nghiên cứu những biện pháp đảm bảo an ninh cho Ukraine hậu xung đột, sau khi Tổng thống Donald Trump cam kết sẽ giúp bảo vệ Kiev theo một thỏa thuận tiềm năng nhằm chấm dứt chiến tranh với Nga.

Tổng thống Trump và giới lãnh đạo Ukraine, châu Âu tại Nhà Trắng ngày 18-8. Ảnh: Nytimes

Hôm 19-8, tuyên bố từ Chính phủ Anh cho biết giới chức quân sự châu Âu sẽ gặp các đối tác Mỹ trong những ngày tới để làm rõ “các đảm bảo an ninh vững chắc và chuẩn bị cho việc triển khai lực lượng trấn an nếu các hành động thù địch kết thúc”.

Các đồng minh châu Âu của Ukraine muốn các đảm bảo an ninh được xác định rõ ràng trước khi diễn ra hội nghị thượng đỉnh giữa Tổng thống Nga Vladimir Putin và người đồng cấp Ukraine Volodymyr Zelensky. Một quan chức cấp cao của châu Âu nói với tờ Sky News rằng cuộc đàm phán song phương có thể diễn ra trước cuối tháng này.

Theo các nguồn thạo tin, một hiệp ước tương tự Tổ chức Hiệp ước Bắc Đại Tây Dương (NATO), đảm bảo các đồng minh của Kiev sẽ bảo vệ nước này trong trường hợp bị tấn công trong tương lai, đang được thảo luận và có thể hoàn tất vào tuần tới.

Tại một cuộc họp ngày 19-8, các quan chức châu Âu đã tập trung vào kế hoạch gửi binh sĩ Anh và Pháp tới Ukraine như một phần của thỏa thuận hòa bình, bao gồm quy mô và vị trí quân nhân. Khoảng 10 quốc gia đã sẵn sàng gửi “lực lượng trấn an” tới đất nước bị chiến tranh tàn phá trong gần 4 năm qua. Luân Đôn và Paris bày tỏ sẵn sàng triển khai quân đến Ukraine, trong khi Đức vẫn còn hoài nghi.

Trong khi đó, Lầu Năm Góc cũng đang lập kế hoạch về những hỗ trợ mà Washington có thể dành cho Ukraine ngoài việc cung cấp vũ khí. Tuy nhiên, các quan chức cảnh báo rằng các nhà hoạch định Mỹ và châu Âu cần thời gian để xác định những lựa chọn vừa khả thi về mặt quân sự mà Điện Kremlin cũng chấp nhận.

Một lựa chọn là gửi lực lượng châu Âu đến Ukraine nhưng nằm dưới sự chỉ huy và kiểm soát của Mỹ. Lực lượng này sẽ không hoạt động dưới ngọn cờ NATO mà dưới quốc kỳ của đất nước họ. Trước hội nghị thượng đỉnh giữa ông Trump và các lãnh đạo châu Âu tại Nhà Trắng hôm 18-8, Nga đã tái khẳng định lập trường lâu nay rằng nước này cực lực bác bỏ viễn cảnh quân đội NATO hiện diện trên lãnh thổ Ukraine.

Tổng thống Trump công khai loại trừ khả năng đưa binh sĩ Mỹ tới Ukraine, nhưng hôm 19-8, ông đã gợi ý về phương án Washington hỗ trợ không quân cho Kiev. “Về vấn đề an ninh, châu Âu sẵn sàng đưa quân đến, chúng tôi sẵn sàng giúp đỡ họ, đặc biệt là trên không”, ông Trump nói với kênh Fox News mà không giải thích thêm.

Mỹ có thể hỗ trợ trên không theo nhiều cách khác nhau, bao gồm gửi thêm hệ thống phòng không cho Ukraine và các chiến đấu cơ của Washington thực thi một vùng cấm bay. Một lựa chọn khác là Lầu Năm Góc sẽ cung cấp hỗ trợ hậu cần cho “lá chắn bầu trời” theo đề xuất. Kế hoạch này liên quan đến một vùng bảo vệ trên không do các máy bay chiến đấu châu Âu dẫn đầu ở phía Tây và trung tâm Ukraine, bao gồm cả thủ đô Kiev.

Có đến 30 quốc gia thuộc “Liên minh tự nguyện” có thể sẽ tham gia đảm bảo an ninh cho Ukraine, với sự hỗ trợ từ Mỹ. Theo Tổng thống Zelensky, liên minh có thể hỗ trợ dưới nhiều hình thức. Một trong số đó là sự hiện diện, tức liên minh sẽ cung cấp quân đội. Sự hỗ trợ cũng có thể bao gồm cả thông tin tình báo cũng như đảm bảo an ninh trên không và trên Biển Đen hoặc tiếp sức tài chính.

HẠNH NGUYÊN (Tổng hợp)