Có một thời, những cuộc thi trên truyền hình về kiến thức phổ thông, khoa học, âm nhạc… rất được yêu thích như "Ai là triệu phú", "Đấu trường 100", "Đường lên đỉnh Olympia", "Nốt nhạc vui", "Trúc xanh", "Chiếc nón kỳ diệu"… Hiện nay, bên cạnh một số chương trình đã ngưng sản xuất hoặc kém sức hút do sự cạnh tranh của truyền hình thực tế thì một số "thương hiệu" như "Ai là triệu phú", "Đường lên đỉnh Olympia"… vẫn có lượng khán giả cao vì người xem vừa giải trí vừa trau dồi kiến thức.

Nhưng hiện nay, nhiều câu hỏi của một số cuộc thi như "hài kịch" kém duyên, gây bức xúc cho người xem. Điển hình như chương trình "Vợ tôi là số 1" phát lúc 20 giờ Chủ nhật hằng tuần trên kênh THVL1. Dù được quảng bá là mang đến những kiến thức xã hội, nữ công gia chánh cho phụ nữ miền Tây, nhưng những câu hỏi trong chương trình rất vô nghĩa. Trong số phát sóng tối 3-4, MC đọc câu hỏi: "Có 2 con ruồi, một con đực và một con cái. Hỏi làm sao biết con nào là con ruồi cái?". Đáp án chương trình đưa ra là: "Con ruồi cái bay cạnh con ruồi đực". Hay câu hỏi: "Làm sao để số 8 lớn hơn số 9". MC nêu đáp án: "Viết ngược con số 9 lại" (??!)!

Đáng nói nhất là chương trình "Ai là triệu phú" (phát sóng trên kênh VTV3 lúc 20 giờ thứ ba hằng tuần) đã 10 năm "tuổi" và tạo được "thương hiệu" nhưng lại câu khách bằng những câu hỏi phản cảm. Trong số phát sóng cuối năm 2015, khán giả phản ứng gay gắt khi chương trình "đánh đố" thí sinh: "Theo một câu hát thì: "Ba thương con vì con giống mẹ. Mẹ thương con vì con giống ai?" kèm theo 4 đáp án đưa ra là: A. Ông hàng xóm; B. Chú cạnh nhà; C. Ba; D. Bác đầu ngõ. Đây là kiểu đùa lố lăng và không tôn trọng khán giả bởi ngoại trừ đáp án C, các đáp án còn lại đều mang tính tiêu cực và không thể "đùa" trên truyền hình. Cũng trong số đó, người chơi là diễn viên Tự Long ngớ người với câu hỏi: "Vợ của nghệ sĩ hài Xuân Bắc có tên là gì?" với 4 đáp án là: A. Cẩm Chướng; B.Tuylip; C. Mào Gà; D. Hồng Nhung. Câu hỏi này vừa không tôn trọng nhân vật được nhắc tới vừa không tôn trọng khán giả.

Còn nhiều những câu hỏi "nhảm" không thể chịu được khiến dư luận bức xúc: Chẳng lẽ ban tổ chức chẳng còn câu hỏi nào ý nghĩa để hỏi người chơi? Người xem khi xem những chương trình này đều mong tiếp nhận những kiến thức mới nhưng bù lại là sự vô vị, kém duyên. Đáng nói, giờ phát sóng của những chương trình này đều là "giờ vàng", gia đình sum họp đông đủ. Trẻ em sẽ hiểu sao về những câu hỏi đi ngược lại những gì mình được học. Bạn đọc chia sẻ trên một diễn đàn mạng về câu hỏi: "Mẹ thương con vì con giống ai?": "Hôm rồi, con tôi ngồi kế bên hỏi tôi: "Ủa, sao là chú hàng xóm được bố?". Tôi ngớ người ra. Càng ngày càng thất vọng với VTV". Rõ ràng là trò đùa ấy đã gây hậu quả!

Dẫu biết rằng cuộc thi cần tính giải trí nhưng, vui đến mức dễ dãi, nhảm nhí, phản cảm thì thật đáng lo.

ĐĂNG HUỲNH