01/04/2012 - 06:42

Mỹ siết chặt các biện pháp cấm vận chống Iran:

Động thái đầy mạo hiểm của Obama

Quyết định của ông Obama nhằm tăng sức ép lên Iran có thể tác động tiêu cực tới giá dầu - một vấn đề nhạy cảm trong năm bầu cử ở Mỹ. Ảnh: EPA 

Báo The Guardian của Anh hôm qua đưa tin, Tổng thống Mỹ Barack Obama vừa tuyên bố sẽ siết chặt các biện pháp cấm vận chống Iran, nhắm thẳng vào ngành công nghiệp dầu khí của nước này. Đây được coi là một động thái đầy mạo hiểm của ông Obama bởi nó có thể đẩy giá dầu lên cao hơn trước cuộc bầu cử Tổng thống Mỹ vào tháng 11 tới và gây thêm căng thẳng trong quan hệ với Tehran.

Theo Guardian, Mỹ sẽ có “những biện pháp trừng phạt thích đáng” đối với bất kỳ nước nào không tuân theo lệnh cấm vận của Mỹ chống Iran, cắt giảm lượng dầu nhập khẩu từ quốc gia Vùng Vịnh này. Những nước bị Mỹ trừng phạt có thể bao gồm cả Trung Quốc, nếu Bắc Kinh vẫn duy trì lượng dầu hiện thời mua từ Iran. Các biện pháp trừng phạt mới đã được Quốc hội Mỹ thông qua thành luật hồi tháng 12 năm rồi, nhưng các nhà lập pháp xứ cờ hoa vẫn để cho ông Obama một khoảng thời gian để cân nhắc tác động của việc giảm lượng dầu từ Iran đối với nền kinh tế Mỹ và thế giới. Thời hạn mà Quốc hội Mỹ dành cho ông Obama là tới ngày 30-3, tức vừa mới qua.

Trong một tuyên bố phát đi từ Nhà Trắng, Tổng thống Obama nói ông đã quyết định rằng dù nguồn cung dầu khí hiện thời đang “căng hết mức”, nhưng vẫn có đủ nguồn cung “dầu khí phi Iran” để cho phép các nước cắt giảm lượng dầu nhập khẩu từ Iran. Ông trấn an dư luận Mỹ rằng các thị trường thế giới có đủ dầu để đảm bảo động thái này sẽ không tác động đến người tiêu dùng Mỹ, và rằng Mỹ có thể áp đặt trừng phạt đối với các ngân hàng và các thiết chế tài chính khác mua dầu từ Iran mà không làm khuấy động thị trường. Bước đi này được cho là sẽ tác động mạnh đến Tehran và các khách hàng của họ, về cơ bản buộc các công ty trên thế giới phải lựa chọn: Giao thương với Mỹ hay mua dầu của Iran.

Trung Quốc, Hàn Quốc, Ấn Độ, Pháp, Anh, Tây Ban Nha, Hy Lạp và Ý trước đây đều là những khách hàng lớn nhập dầu của Iran và nay có thể đối mặt với các biện pháp trừng phạt của Mỹ nếu không giảm lượng dầu nhập khẩu. Ngay trước tuyên bố của ông Obama, công ty dầu mỏ quốc gia Thổ Nhĩ Kỳ Tupas thông báo đã cắt giảm 20% lượng nhập khẩu dầu từ Iran. Ngành năng lượng đóng vai trò xương sống của nền kinh tế Iran, trong đó nguồn thu từ dầu khí chiếm 70% nguồn thu của chính phủ. Nếu Iran không thể tìm được khách hàng mới, các biện pháp cấm vận nêu trên sẽ thực sự ảnh hưởng tới kinh tế nước này. Cơ quan Năng lượng Quốc tế (IEA) ước tính xuất khẩu dầu của Iran sẽ giảm khoảng 800.000 thùng/ngày xuống còn 1 triệu thùng/ngày trong nửa cuối năm 2012 khi các biện pháp cấm vận siết chặt hơn của phương Tây bắt đầu có hiệu lực.

Mỹ và đồng minh phương Tây tin rằng các biện pháp cấm vận đang bắt đầu phát huy hiệu quả đối với kinh tế Iran, khiến nguồn thu của nước này suy giảm, giá đồng nội tệ giảm và khiến chi phí nhập khẩu tăng lên. Tuy nhiên, theo các nhà quan sát, các biện pháp trừng phạt mới cũng tạo ra nguy cơ đối với ông Obama trong năm bầu cử Mỹ. Trong bối cảnh chỉ còn hơn 7 tháng nữa sẽ diễn ra cuộc bầu cử Tổng thống Mỹ, ông Obama đang chịu sức ép ngày càng tăng từ cử tri Mỹ trước việc giá xăng dầu trong nước không ngừng leo thang. Theo Guardian, việc Mỹ siết chặt các biện pháp cấm vận chống Iran có thể đẩy Tehran vào tình thế phải trả đũa như họ đã từng dọa đóng cửa eo biển Hormuz, chặn đường giao thương quan trọng của thế giới.

NHẬT QUANG (Tổng hợp)

Chia sẻ bài viết