Hội thảo “Xây dựng trường đại học đẳng cấp quốc tế tại Việt Nam: Cơ hội và thách thức” do Bộ Giáo dục và Đào tạo (GD-ĐT) phối hợp với Ngân hàng Phát triển châu Á và Ngân hàng Thế giới tổ chức tại thành phố Đà Nẵng, ngày 12-9.

Tham dự Hội thảo có đại diện đại sứ quán Pháp, Ngân hàng Thế giới, Ngân hàng Phát triển Châu Á tại Việt Nam, đại diện các Bộ, ngành, các trường Đại học quốc gia, Đại học Đà Nẵng.

Chủ trì Hội thảo, Phó Thủ tướng kiêm Bộ trưởng Bộ GD-ĐT Nguyễn Thiện Nhân cho rằng cần phải có những giải pháp cho toàn bộ hệ thống giáo dục đại học để có thể tập trung cho sự phát triển của nền kinh tế tri thức. Phó Thủ tướng nhấn mạnh để trường đại học Việt Nam có tên trong danh sách top 100 trường đứng hàng đầu thế giới cần có một lộ trình. Đây thực sự là nỗ lực không chỉ của riêng ngành giáo dục mà còn là quyết tâm của cộng đồng xã hội và cả quốc gia để tạo ra uy tín trong đào tạo. Việt Nam đang có nhiều cố gắng nhằm cải tiến hệ thống giáo dục. Một trong số những giải pháp nâng cao chất lượng giáo dục là đầu tư xây dựng trường đại học đẳng cấp quốc tế.

Phó Thủ tướng Nguyễn Thiện Nhân khẳng định: Sau khi có trường đại học đẳng cấp quốc tế, Việt Nam sẽ thu hút trên 300.000 du học sinh về nước làm việc. Bên cạnh đó, Việt Nam đang có trên 1.200 người đang theo học bậc sau đại học ở nước ngoài. Đây là lực lượng có chất lượng cao và họ sẽ đóng vai trò của mình khi đất nước cần...

Hội thảo đã nghe báo cáo của nhóm tư vấn về nhiệm vụ của dự án hộ trợ kỹ thuật trong xây dựng 2 trường Đại học Khoa học và Công nghệ Hà Nội và Đại học quốc tế tại Đà Nẵng; tình hình xây dựng và hoạt động của trường Đại học Việt Đức. Các đại biểu thảo luận xung quanh chủ đề “Làm thế nào để Việt Nam có thể xây dựng được những trường đại học đẳng cấp quốc tế” với các nội dung như phát triển học thuật, quản trị trường đại học theo mô hình mới, cơ chế tài chính cho các trường đại học mô hình mới trình độ quốc tế của Việt Nam.

Theo Báo cáo của Bộ GD-ĐT về xây dựng trường Đại học nghiên cứu, trình độ quốc tế trình bày tại Hội thảo, tính đến tháng 8-2009, cả nước có 376 trường đại học, học viện, trường Đại học và Cao đẳng, trong đó có 81 trường Đại học và cao đẳng ngoài công lập. 56 trường đã được giao đào tạo tiến sĩ, 82 trường đại học được giao nhiệm vụ đào tạo thạc sĩ. Việt Nam đã chọn 15 trường để xây dựng trường đại học trọng điểm, nhưng đến nay vẫn chưa có trường đại học nào được xếp trong tốp 500 trường hàng đầu châu Á. Nguyên nhân trực tiếp là Việt Nam chưa có trường đại học nào là trường đào tạo xuất sắc và nghiên cứu xuất sắc.

Bộ GD-ĐT cũng chỉ rõ: về tổng thể các trường đại học của Việt Nam có 5 yếu điểm: sự lạc hậu về chương trình đào tạo và phương pháp đào tạo; sự lạc hậu và thiếu thốn về cơ sở vật chất, đặc biệt là các phòng thí nghiệm; sự lạc hậu về phương pháp quản lý; sự yếu kém về trình độ và năng lực của đội ngũ giảng viên; sự thiếu gắn kết với thực tế khi đào tạo và nghiên cứu khoa học. Nguyên nhân sâu xa là thiếu sự đầu tư ở mức cần thiết của nhà nước và thiếu cơ chế quản lý các trường đại học, cơ chế quản trị, quản lý trường một cách phù hợp, do đó chưa tạo ra được sự xuất sắc về đào tạo và nghiên cứu khoa học trình độ cao, bền vững.

Trong điều kiện của Việt Nam hiện nay, hướng tới mục tiêu có thể hình thành các trường đại học đẳng cấp quốc tế trong thời gian sau 15 năm, giải pháp khả thi là cùng với sự đầu tư mạnh mẽ của Chính phủ, kết hợp cơ sở vật chất, nguồn nhân lực hiện có của các trường đại học, viện nghiên cứu tốt nhất của Việt Nam và sự tham gia trực tiếp, toàn diện, đủ mạnh của các trường đại học tiên tiến trên thế giới. Với giải pháp này, dự kiến lộ trình phát triển chất lượng của hệ thống giáo dục đại học Việt Nam đến năm 2020 sẽ xây dựng 5 trường đại học quốc tế với sự tham gia của 5 quốc gia và 100 đại học thành viên Sau năm 2025, Việt Nam sẽ có 5 trường đại học đẳng cấp quốc tế (thứ hạng 200-400); 20 trường đại học mạnh, khá so với quốc tế. Việt Nam hiện đang triển khai xây dựng 4 trường đại học trình độ quốc tế với vốn vay khoảng 400 triệu USD từ Ngân hàng Thế giới và Ngân hàng Phát triển châu Á. Đến nay, Trường Đại học Việt Đức đã được thành lập năm 2008, Trường Đại học Khoa học Công nghệ Hà Nội đã được Thủ tướng Chính phủ đồng ý thành lập trường về nguyên tắc. Bộ GD-ĐT đang phối hợp với UBND thành phố Đà Nẵng và UBND thành phố Cần Thơ, Đại học Đà Nẵng và Đại học Cần Thơ trong việc xây dựng đề án tiền khả thi thành lập trường đại học quốc tế tại Đà Nẵng và đại học quốc tế tại Cần Thơ.

DƯƠNG VƯƠNG LỢI (TTXVN)