Tổng thống Mỹ Donald Trump (ảnh) vào rạng sáng 19-12 (giờ Việt Nam) đã chính thức công bố chiến lược an ninh quốc gia mới, xác định nền tảng và những ưu tiên mà qua đó sẽ định hướng chính sách đối ngoại của Washington trong thời gian ông tại vị.

 Ảnh: BBC

Đây là nỗ lực toàn diện đầu tiên của chính quyền Trump nhằm phác thảo tầm nhìn chiến lược bao quát về thế giới. Theo các quan chức Mỹ, quan điểm được đề cập phần lớn rút ra từ những phát biểu của ông Trump trong chiến dịch tranh cử, các chuyến công du châu Âu, châu Á và bài diễn văn “chào sân” tại Liên Hiệp Quốc.

Tuy nhiên, CNN cho biết tất cả đều dựa trên tinh thần “Nước Mỹ trên hết”. Trong đó làm rõ khẩu hiệu này không đơn thuần là “slogan tranh cử” mà trở thành động lực cho việc hoạch định chính sách với “bốn trụ cột” chính gồm: bảo vệ nước Mỹ, thúc đẩy sự thịnh vượng quốc gia, duy trì hòa bình bằng sức mạnh và phát huy ảnh hưởng của Mỹ trong một thế giới luôn cạnh tranh. Và nếu được thực hiện đầy đủ, AP dẫn lời giới phân tích cho rằng chiến lược của Tổng thống đảng Cộng hòa có thể làm thay đổi sâu sắc mối quan hệ của Mỹ trên trường quốc tế.

An ninh kinh tế là an ninh quốc gia

Nhìn chung, CNN cho rằng chiến lược an ninh quốc gia mới của ông Trump tập trung nhiều vào quan hệ kinh tế giữa Washington và những nước khác. Trong đó, lãnh đạo Mỹ coi an ninh kinh tế là nền tảng chính của an ninh quốc gia và làm rõ quan điểm của Washington là cam kết quan hệ thương mại “công bằng và cùng có lợi”. Tổng thống Trump cũng nhấn mạnh Mỹ sẽ không làm ngơ trước “những hành động vi phạm hoặc gian lận kinh tế”. Đặc biệt, những hành vi “gây hấn kinh tế” từ những nước như Trung Quốc sẽ là “mối quan ngại chính” đối với an ninh quốc gia Mỹ.

“Cường quốc đối địch”

Sử dụng ngôn từ cứng rắn, chiến lược mới của Tổng thống Trump đánh giá Nga và Trung Quốc là hai “cường quốc xét lại”, tức những quốc gia đang tìm cách thay đổi hiện trạng toàn cầu, thường xuyên “thách thức quyền lực, ảnh hưởng, lợi ích” của Washington cũng như tìm cách “làm xói mòn an ninh và thịnh vượng của Mỹ”. Được biết trong văn kiện công bố trước bài phát biểu, ông Trump còn xác định Nga – Trung là “cường quốc đối thủ” của Mỹ. Chi tiết này, theo BBC, phản ánh sự thận trọng của chính quyền Trump về hai “cường quốc xét lại”.

Trong tài liệu 68 trang, Trung Quốc liên tục được nhắc đến với các hành vi “lạm dụng” về thương mại, chẳng hạn đánh cắp quyền sở hữu trí tuệ của công ty Mỹ. Về phần Nga, chiến lược của ông Trump công khai chỉ ra những hành động của Mát-xcơ-va mà Washington coi là “gây bất ổn” và nhằm vào các nền dân chủ trên toàn cầu. Trung Quốc và Nga ngay lập tức lên tiếng chỉ trích chiến lược an ninh quốc gia mới của Mỹ.

Những mối đe dọa hàng đầu

Ngoài Nga – Trung Quốc, chiến lược mới còn xác định chương trình vũ khí hạt nhân và tên lửa đạn đạo của CHDCND Triều Tiên là vấn đề an ninh quốc gia quan trọng nhất trong nhiệm kỳ của Tổng thống Trump. Mặt khác, sự ủng hộ của Iran đối với các nhóm vũ trang và nỗ lực mở rộng ảnh hưởng tại Trung Đông tiếp tục là mối quan tâm chính của nước Mỹ. Đối với mối đe dọa từ chủ nghĩa khủng bố, chiến lược của chính quyền Trump là duy trì giải pháp quân sự chống lại các tổ chức như Nhà nước Hồi giáo (IS) tự xưng và đối phó tình trạng cực đoan hóa trong lòng nước Mỹ. Ngoài ra, kế hoạch “bảo vệ quốc gia” của Tổng thống Trump tiếp tục kêu gọi xây dựng bức tường biên giới với Mexico, nhấn mạnh tầm quan trọng của an ninh mạng và kiểm soát nhập cư.

Đáng chú ý, trái với người tiền nhiệm Barack Obama, chiến lược an ninh mới cho thấy chính quyền Trump có thể mở rộng việc sử dụng vũ khí hạt nhân. Ông Trump cũng không xem biến đổi khí hậu là mối đe dọa đối với an ninh nước Mỹ.

MAI QUYÊN