Trong động thái nhằm đáp trả các hành động ngày càng quyết đoán của Trung Quốc ở Biển Hoa Ðông, Lực lượng phòng vệ biển Nhật Bản (JMSDF) đang tăng cường năng lực hàng hải bằng cách trang bị nhiều tàu mặt nước không người lái (USV), qua đó đánh dấu sự thay đổi chiến lược trong công nghệ quốc phòng của xứ hoa anh đào.

Tàu USV Sea Hunter của Mỹ. Ảnh: Chinatimes

Theo tạp chí Diễn đàn Quốc phòng Ấn Ðộ Dương - Thái Bình Dương (IPDF), động thái trên được Tokyo đưa ra nhằm đáp trả việc Bắc Kinh liên tục xâm nhập xung quanh quần đảo Senkaku (mà Trung Quốc gọi là Ðiếu Ngư). Gần đây nhất, các tàu Trung Quốc hồi tháng 6 đã đi vào vùng biển Nhật Bản trong thời gian kỷ lục 64 tiếng.

IPDF cho biết, Sách trắng Quốc phòng Nhật Bản năm 2024 cũng nhấn mạnh tầm quan trọng của USV trong việc tăng cường năng lực quốc phòng, bởi các tàu này có thể hoạt động một cách tự chủ, an toàn và tiết kiệm chi phí hơn so với các tàu có người lái. Tokyo đang phân bổ hơn 160 triệu USD để nghiên cứu và phát triển loại USV hỗ trợ chiến đấu có khả năng phát hiện các mối đe dọa và thu thập thông tin tình báo bằng công nghệ điều hướng tàu ngầm tiên tiến.

Giới phân tích nhận định, USV có thể giúp Nhật Bản tăng cường cán cân quân sự với Trung Quốc và đóng vai trò như một biện pháp tạm thời để giải quyết khoảng cách về số lượng và hỏa lực giữa Tokyo và Bắc Kinh. Trong một bài viết đăng tải trên tờ Japan News hồi tháng 7, tác giả Kojiro Tanikawa chỉ ra rằng Trung Quốc trong những thập niên gần đây đã gia tăng số lượng tàu chiến và nâng cao năng lực hải quân. Tính đến năm ngoái, Bắc Kinh sở hữu 88 tàu chiến và khu trục hiện đại, trong khi tàu chiến của JMSDF vẫn ở mức chỉ khoảng 50 chiếc.

Khoảng cách về số lượng tàu chiến như vậy có thể khiến Nhật Bản gặp bất lợi. Sam Tangredi, trưởng khoa nghiên cứu về chiến tranh tương lai tại Trường Hải chiến Mỹ, trong một bài viết hồi tháng 1-2023 cho thấy trong 25 trong số 28 cuộc hải chiến, bên nào có hạm đội lớn hơn thì bên đó giành chiến thắng.

Khi được hỏi liệu chiến lược, công nghệ hay năng lực huấn luyện vượt trội có thể bù đắp được nhược điểm về số lượng hay không, ông Tangredi chỉ ra nhiều ví dụ cho thấy số lượng thường giữ vai trò quan trọng. Ông này cho rằng các hạm đội nhỏ hơn dù sở hữu công nghệ tiên tiến hơn cũng khó có thể giành chiến thắng, qua đó nêu bật xu hướng lịch sử nghiêng về bên có ưu thế về số lượng trong chiến tranh hải quân.

Toshi Yoshihara, thành viên cấp cao tại Trung tâm Ðánh giá Chiến lược và Ngân sách Mỹ, dự báo rằng đến năm 2030 Hải quân Trung Quốc có thể có hơn 450 tàu trong khi JMSDF vẫn sẽ “giậm chân tại chỗ”. Theo ông Yoshihara, dù tàu chiến của Nhật Bản có trọng tải lớn hơn tàu chiến Trung Quốc nhưng lợi thế đó có thể chỉ tồn tại trong thời gian ngắn khi Bắc Kinh đưa thêm tàu sân bay, tàu tuần dương và tàu khu trục vào biên chế. Về hỏa lực, ông Yoshihara chỉ ra rằng so với Nhật Bản, Trung Quốc sở hữu hệ thống phóng thẳng đứng nhiều hơn tới 75%, trong khi tên lửa hành trình chống hạm của Trung Quốc vượt xa đáng kể so với Nhật Bản.

TRÍ VĂN (Tổng hợp)