Tháng 6 là tháng bắt đầu mùa mưa bão. Khi xem hình ảnh những con tàu gồng mình chống chịu trước những con sóng lớn trong mùa biển động trên các bản tin, tôi không khỏi nhớ lại cảm giác lắc lư, chao đảo, say sóng trong các chuyến đi theo đoàn thăm, chúc Tết quân và dân trên các đảo tiền tiêu của Tổ quốc. 

Càng sóng gió, càng thêm yêu biển đảo…

Nhắc tới sóng gió trên biển, tôi không thể quên chuyến đi đến đảo Cồn Cỏ (tỉnh Quảng Trị) và đảo Lý Sơn (tỉnh Quảng Ngãi) do Bộ Tư lệnh Vùng 3 Hải quân tổ chức cho đoàn công tác đến thăm, chúc Tết, tặng quà cán bộ, chiến sĩ hải quân và nhân dân trên 2 đảo.

Các phóng viên phỏng vấn sĩ quan hải quân trong chuyến thăm, chúc Tết quân và dân trên các đảo thuộc vùng biển Tây Nam dịp Tết năm 2025

Con tàu nặng 2.000 tấn khởi hành lúc 17 giờ ngày 22-1-2024 trong sự hân hoan của gần 300 người là đại biểu, phóng viên báo đài các tỉnh, thành cùng cán bộ, chiến sĩ hải quân trên tàu. Đồng nghiệp ở các báo, đài còn bàn luận sôi nổi cách khai thác tin, bài. Thế nhưng, chỉ sau vài tiếng ra khơi, hàng loạt người bắt đầu say sóng. Sáng hôm sau, khi tàu cách đảo Cồn Cỏ vài trăm mét, mọi người hào hứng chuẩn bị lên đảo nhưng cơn mưa dai dẳng cùng sóng to, gió lớn đã dập tắt mọi cơ hội vào bờ. Những chiếc ca nô nhỏ được hạ từ trên tàu xuống để chở hàng hóa, quà, con người... đều rất khó khăn. Thậm chí, bị đứt dây, rất nguy hiểm. Những cơn sóng dữ vỗ ầm ầm vào mạn tàu, sóng tung bọt trắng xóa vào boong tàu càng khiến việc đưa người từ tàu xuống ca nô hoặc thuyền nhỏ để vào đảo trở nên bất khả thi.

Sau hơn 2 tiếng đồng hồ đánh vật với sóng biển và thử mọi cách, lãnh đạo Vùng 3 Hải quân quyết định không thể mạo hiểm với tính mạng của mọi người nên chỉ cho các thủy thủ thiện nghệ trung chuyển quà và hàng hóa từ tàu KN 390 sang ca nô, đưa đến tàu cá của đảo Cồn Cỏ để tàu cá chở vào đảo. Còn mọi người sẽ ở trên tàu chúc Tết trực tuyến qua cầu truyền hình. Có chứng kiến cảnh ca nô nhỏ bé chở các chiến sĩ hải quân cùng hàng hóa, quà chòng chành trên sóng dữ, đôi lúc tưởng chừng bị sóng nuốt chửng thì mới thấy được mức độ nguy hiểm thế nào; mới thấy thương quý các anh biết bao!

Tàu tiếp tục hải trình đến đảo Lý Sơn. Phòng tôi có 7 người thì có đến 6 người say sóng. Các anh hải quân ở tổ phục vụ, tổ hậu cần, tổ y tế thay phiên đến hỏi thăm, mang theo khoai lang, bánh mì, bắp, cơm nắm hoặc cháo và thuốc men; động viên mọi người ráng ăn để uống thuốc và có sức mà lên đảo. Các anh nói,  năm nay biển động mạnh hơn mọi năm. Hiếm khi nào mà sóng lớn đến nỗi không thể đưa người vào bờ được như vậy. Sóng lớn đến nỗi đi lại trên tàu phải vịn thanh ngang mà đi, không thì té bất cứ lúc nào; nằm ngủ thì chao đảo như đang đưa võng… May mắn là khi đến đảo Lý Sơn, biển động không dữ dội như ở Cồn Cỏ nên mặc dù trời mưa lâm râm, chúng tôi vẫn xuống thuyền nhỏ để vào đảo được. Ngồi trên thuyền nhỏ dập dềnh trên sóng, cảm nhận vị mặn của biển, của nước mưa tạt vào mặt là cảm giác khó tả và đáng nhớ của mọi người trong đoàn.

Khi hành trình kết thúc, mọi người chia tay nhau trong niềm luyến tiếc và ai cũng cho rằng có đi chuyến này mới thêm hiểu và thêm yêu quý những chiến sĩ hải quân ngày đêm bám biển, bám đảo canh giữ bảo vệ biển trời của Tổ quốc. Những bài viết vì thế mà thêm nhiều cảm xúc, thêm niềm tự hào. Một năm sau, khi các đoàn chuẩn bị ra các đảo chúc Tết, mọi người lại hào hứng đăng ký tham gia. Những cơn say sóng vật vã, những mệt mỏi năm nào dường như tan biến, nhường chỗ cho tình yêu biển đảo để bắt đầu một chuyến hải trình mới!

Tình yêu biển đảo chắp cánh cho những tác phẩm bay xa

Những ngày giáp Tết 2025, tôi lại xuống tàu tham gia đoàn công tác do Bộ Tư lệnh Vùng 5 Hải quân tổ chức, đến thăm, chúc Tết cán bộ, chiến sĩ và nhân dân các đảo thuộc vùng biển Tây Nam. Xuất phát từ bến cảng Phú Quốc, đoàn lần lượt đến thăm, chúc Tết, tặng quà cán bộ, chiến sĩ, nhân dân trên các đảo: Hòn Ðốc, Thổ Chu, Hòn Khoai, Hòn Chuối và Nam Du.

Chị Hoàng Thị Ngơi (người quay phim) và các phóng viên tại lớp học tình thương trên đảo Hòn Chuối trong chuyến thăm, chúc Tết quân và dân trên các đảo thuộc vùng biển Tây Nam dịp Tết năm 2025

Chuyến đi này trời yên, biển lặng, chỉ khi vào đảo Hòn Khoai, biển động nhẹ; nhưng với những người lần đầu đi biển và đi chuyến dài ngày thì đây cũng là một thử thách không nhỏ. Trong đó, có chị Hoàng Thị Ngơi, phóng viên Đài Phát thanh - Truyền hình Cao Bằng (nay là Báo Cao Bằng), nữ quay phim duy nhất của báo, đài trong chuyến đi này. Chị Ngơi chia sẻ: “Đây là lần đầu tiên tôi tham gia chuyến đi thăm, chúc Tết các chiến sĩ, nhân dân ở hải đảo xa xôi. Tôi chuẩn bị chu đáo về sức khỏe, trang thiết bị, máy móc để tham gia chuyến đi này. Tuy vất vả nhưng được tận mắt thấy cuộc sống của nhân dân trên đảo, chứng kiến những cống hiến của lực lượng vũ trang ngày đêm canh giữ biển trời Tổ quốc, tôi càng thêm quyết tâm, thêm động lực để quay được những thước phim đẹp, ý nghĩa. Một điểm chung khi tác nghiệp ở quê nhà và nơi đây, chính là cùng đẩy mạnh tuyên truyền về chủ quyền biên giới và hải đảo. Tỉnh Cao Bằng có đường biên giới hơn 333km, còn các đảo ở đây đều là then chốt trên vùng biển Tây Nam. Tất cả đều có vai trò quan trọng trong bảo vệ chủ quyền lãnh thổ, lãnh hải. Dù khác nhau về địa lý nhưng tinh thần bảo vệ Tổ quốc của các chiến sĩ nơi đâu cũng vững vàng, cũng khiến nhân dân tin yêu và tự hào”.

Tham gia chuyến công tác có rất đông anh chị em ở các loại hình báo chí khác nhau và mọi người có tinh thần đoàn kết, hỗ trợ nhau trong việc khai thác đề tài, chia sẻ thông tin, hình ảnh để hoàn thành tốt nhiệm vụ. Anh Tuấn Nam, phóng viên Đài Tiếng nói Việt Nam, cho biết: “Ngoài thông tin về việc thăm, chúc Tết, tặng quà quân và dân; tôi còn tranh thủ làm thêm các đề tài khác về y tế, kinh tế, giáo dục trên các điểm đảo. Qua đó, muốn tìm hiểu thêm đời sống, tâm tư tình cảm của người dân, các lực lượng khác để thấy được toàn cảnh cuộc sống, diễn biến của vùng biển đảo Tây Nam. Tôi viết về biển đảo hơn 10 năm qua và cũng đã đi vùng biển Tây Nam nhiều lần nên việc tính toán thời gian, điểm đến để khai thác các đề tài cũng thuận lợi hơn nhiều đồng nghiệp ở các báo đài khác. Tôi sẵn sàng chia sẻ thông tin với các đồng nghiệp khác, mong rằng những tác phẩm báo chí sẽ góp phần lan tỏa mạnh mẽ để giúp bạn đọc, khán giả hiểu hơn về đời sống của người dân trên đảo cũng như trọng trách bảo vệ biển đảo của những người lính đảo”.

Những kỷ niệm, những câu chuyện về các chuyến đi của người làm báo đến các vùng hải đảo xa xôi kể mãi không hết. Trong đó, Trường Sa mãi là điểm đến thiêng liêng trong lòng những người cầm bút. Với chị Trương Thu Sương, đồng nghiệp cùng cơ quan Báo Cần Thơ với tôi thì chuyến hải trình đến với quần đảo Trường Sa vào dịp giáp Tết năm 2024 là một trải nghiệm khắc sâu trong tâm trí.

Nếu tháng 4 được ví von là mùa của “bà già đi biển” thì những ngày giáp Tết lại là mùa dữ dội của trùng khơi, sợ nhất những con sóng lừng, có thể bẻ gãy đôi những con tàu nhỏ bé. Chị Sương kể: “Trong hành trình 20 ngày đến với Trường Sa, vượt qua những cơn say sóng, chúng tôi đến được 7 điểm đảo trong tổng số 21 điểm đảo và 33 điểm đóng quân của quần đảo Trường Sa. Mùa xuân ra Trường Sa, biển thường nhiều sóng gió nhưng đổi lại, cũng có rất nhiều niềm vui. Chúng tôi có thời gian lưu lại đảo lâu, được cùng ăn, cùng ở, cùng làm với bộ đội, với nhân dân. Ngày rời đảo Sinh Tồn, điểm đảo cuối cùng để kết thúc hành trình trở về đất liền, nhìn hình ảnh những người dân và các chiến sĩ vẫy tay tạm biệt, tôi nghẹn ngào không cầm được nước mắt. Tôi biết rằng Trường Sa mãi trong tim mình!”.

Chị Sương nhớ mãi lễ tưởng niệm các anh hùng liệt sĩ đã hy sinh tại sự kiện Gạc Ma ngày 14-3-1988; nhớ những câu chuyện về nghị lực của những người lính trong canh giữ biển đảo quê hương và trong việc trồng cây, trồng rau xanh nơi khan hiếm nước ngọt; nhớ lúc cùng gói bánh chưng, chơi trò chơi, sinh hoạt văn nghệ hay giây phút chào cờ thiêng liêng đầu năm mới… Tất cả những cảm xúc, những nỗi niềm thương nhớ ấy được chị Sương gửi gắm trọn vẹn vào loạt bài 4 kỳ “Thiêng liêng Trường Sa” đăng trên Báo Cần Thơ và tác phẩm ấy vinh dự đoạt giải A Giải Báo chí về xây dựng Đảng (Giải Búa Liềm Vàng) TP Cần Thơ lần thứ III, năm 2024. Ngoài ra, chị còn đoạt Giải C của cuộc thi này với tác phẩm phóng sự ảnh “Xuân ở Trường Sa”.

***

Biển đảo trong trái tim người làm báo như một dòng máu ấm nuôi dưỡng tâm hồn và rèn giũa bản lĩnh của người cầm bút. Đó còn là một vùng ký ức thiêng liêng để mỗi khi nhắc đến, ai cũng bồi hồi, lưu luyến. Và nếu có cơ hội, có sức khỏe, chúng tôi lại tiếp tục lên tàu để bắt đầu những chuyến hải trình mới…

Bài, ảnh: LỆ THU