Giới chức Bộ Quốc phòng Thổ Nhĩ Kỳ hôm 14-8 cho biết nước này sẽ cung cấp vũ khí, thiết bị quân sự và hỗ trợ hậu cần cho Syria theo thỏa thuận hợp tác quốc phòng mới vừa được hai bên ký kết.

Thông báo trên được đưa ra một ngày sau khi Bộ trưởng Quốc phòng Thổ Nhĩ Kỳ Yasar Guler và người đồng cấp Syria Murhaf Abu Qasra ký biên bản ghi nhớ về hợp tác huấn luyện và tư vấn quân sự, qua đó củng cố sự ủng hộ của Ankara đối với chính phủ lâm thời Syria. Hãng thông tấn nhà nước Syria SANA trong một tuyên bố cho biết, thỏa thuận nhằm mục đích cải thiện năng lực của quân đội Syria, giúp Damascus phát triển các thể chế, cơ cấu và cải cách toàn diện bộ máy an ninh.

Bộ trưởng Quốc phòng Syria Qasra (trái) ký biên bản ghi nhớ hợp tác quốc phòng với người đồng cấp Thổ Nhĩ Kỳ Guler. Ảnh: AP

Theo thỏa thuận, Thổ Nhĩ Kỳ sẽ chia sẻ “kiến thức và kinh nghiệm”; cung cấp thiết bị quân sự, hệ thống vũ khí và vật tư hậu cần cần thiết nhằm giúp tăng cường năng lực quân sự của Syria. Phía Thổ Nhĩ Kỳ cũng sẽ huấn luyện quân đội Syria sử dụng số vũ khí này nếu cần.

Thỏa thuận trên được xem là bước đi đầu tiên hướng tới một thỏa thuận hợp tác quân sự toàn diện giữa 2 nước. Thỏa thuận được coi là bước đầu nhằm hướng tới việc cho phép Syria tái cấu trúc lực lượng vũ trang, mua sắm trang thiết bị để xây dựng một quân đội hiện đại có khả năng xử lý các mối đe dọa nội bộ và bên ngoài. Thỏa thuận được đưa ra chỉ ít lâu sau khi Chính phủ Syria hồi tháng 7 yêu cầu “sự hỗ trợ chính thức từ Thổ Nhĩ Kỳ để tăng cường năng lực phòng thủ và chống lại các nhóm khủng bố” sau các cuộc giao tranh đẫm máu giữa quân đội chính quyền lâm thời Syria với nhóm vũ trang Druze tại thành phố Sweida (miền Nam Syria).

Về phần mình, kể từ khi chế độ Bashar al-Assad bị lật đổ hồi tháng 12 năm ngoái, Thổ Nhĩ Kỳ là một trong những đồng minh nước ngoài chính của Syria. Thành viên Tổ chức Hiệp ước Bắc Đại Tây Dương (NATO) này đã cam kết hỗ trợ huấn luyện và tái cấu trúc lực lượng vũ trang Syria; giúp Syria tái thiết đất nước, đồng thời hỗ trợ nỗ lực bảo vệ toàn vẹn lãnh thổ của Syria.

Thật ra, Thổ Nhĩ Kỳ được cho là đã cung cấp vũ khí quân sự cho Chính phủ Syria. Hôm 23-7, một đoạn video đã ghi lại cảnh quân đội Syria tiếp nhận một lô xe bọc thép chở quân Ejder do Thổ Nhĩ Kỳ sản xuất. Trước đó, Ankara cũng cân nhắc việc triển khai quân đội và máy bay quân sự tại một căn cứ không quân ở miền Trung Syria nhằm lắp đặt các hệ thống phòng không tiên tiến để chống lại các hoạt động của Israel và ứng phó với các mối đe dọa từ tổ chức tự xưng Nhà nước Hồi giáo (IS).

Theo giới phân tích, việc Thổ Nhĩ Kỳ hỗ trợ Chính phủ Syria là nhằm phục vụ một tiêu chiến lược, đó là chống lại Lực lượng Dân chủ Syria (SDF) do người Kurd lãnh đạo đang kiểm soát vùng Đông Bắc chiếm khoảng 30% lãnh thổ Syria. Phía Thổ Nhĩ Kỳ cho rằng lực lượng Các đơn vị Bảo vệ nhân dân người Kurd (YPG), thành phần chính của SDF, là một nhánh của Đảng Công nhân người Kurd (PKK), vốn bị Thổ Nhĩ Kỳ, Mỹ và Liên minh châu Âu liệt vào danh sách các tổ chức khủng bố. Lâu nay, PKK luôn tìm kiếm quyền tự trị ở Thổ Nhĩ Kỳ và tiến hành cuộc nổi dậy vũ trang chống lại chính phủ nước này kể từ những năm 1970.

Và kể từ khi ông al-Assad bị lật đổ, việc sáp nhập các vùng lãnh thổ do người Kurd kiểm soát vào nhà nước Syria mới gặp không ít thử thách. Mặc dù chính phủ lâm thời Syria hồi tháng 3 đã đạt được thỏa thuận với SDF về việc sáp nhập lực lượng này vào các thể chế nhà nước nhưng đến nay tiến trình hướng tới việc sáp nhập vẫn bị đình trệ.

Thổ Nhĩ kỳ nhiều lần cảnh báo SDF rằng việc lực lượng này không sáp nhập vào nhà nước Syria sẽ dẫn đến sự can thiệp quân sự của Ankara. Ngoại trưởng Thổ Nhĩ Kỳ Hakan Fidan hôm 22-7 đe dọa rằng các lực lượng Thổ Nhĩ Kỳ sẽ hành động chống lại bất kỳ nhóm nào “có hành động nhằm chia rẽ Syria”. Hôm 13-8 vừa qua, ông Fidan nhắc lại cảnh báo, qua đó kêu gọi SDF từ bỏ mọi kế hoạch hợp tác với Israel chống lại Damascus; ngừng các hành động đe dọa sự ổn định của Syria, đồng thời cáo buộc họ làm suy yếu nỗ lực tái thiết đất nước sau hơn một thập niên chìm trong nội chiến.

TRÍ VĂN (Tổng hợp)