Tổng thống Mỹ Donald Trump hôm 26-2 cho biết ông có kế hoạch bán thị thực “Thẻ Vàng” trị giá 5 triệu USD nhằm thay thế EB-5 - chương trình thị thực đầu tư lấy thẻ xanh bị chỉ trích vì nhiều vấn đề gian lận.

Tổng thống Trump (giữa) cùng Bộ trưởng Thương mại Lutnick (phải) tại Phòng Bầu dục hôm 26-2. Ảnh: Reuters.

“Tôi nghĩ rằng nó sẽ được bán đắt như tôm tươi. Đó là một thị trường béo bở. Nếu chúng ta bán được 1 triệu “Thẻ Vàng” thì chúng ta sẽ thu về 5.000 tỉ USD. Tôi nghĩ chúng ta sẽ bán được rất nhiều, bởi nó thực sự là một cơn khát đối với giới đầu tư” - ông Trump phát biểu tại cuộc họp nội các đầu tiên hôm 26-2.

Nhà lãnh đạo xứ cờ hoa cho rằng những người có thể nhận được thị thực vàng sẽ là những người giàu có, thành công, chi rất nhiều tiền và nộp nhiều thuế. Do đó, chương trình này sẽ cực kỳ thành công. “Nó giống như thẻ xanh nhưng ở cấp độ tinh vi hơn. Nó sẽ cung cấp cho bạn các đặc quyền của thẻ xanh cộng với đó sẽ là con đường dẫn đến quyền công dân Mỹ” - ông Trump tuyên bố. Theo ông chủ Nhà Trắng, Mỹ có thể bán được 10 triệu “thẻ vàng” và doanh thu được tạo ra từ chương trình có thể được sử dụng để Mỹ trả nợ. 

Về phần mình, Bộ trưởng Thương mại Howard Lutnick cho hay “Thẻ Vàng” sẽ thay thế EB-5, chương trình cấp thị thực cho các nhà đầu tư “rót” tối thiểu 800.000 USD (hoặc 1,05 triệu USD nếu đầu tư vào khu vực không ưu tiên) vào một dự án kinh doanh tại Mỹ, đồng thời tạo ra ít nhất 10 việc làm toàn thời gian cho người lao động bản địa. Song, tất cả những người nộp đơn xin “Thẻ Vàng” sẽ trải qua quá trình thẩm định kỹ lưỡng để đảm bảo rằng họ “là những công dân tuyệt vời, đẳng cấp thế giới”.

Theo Bộ Ngoại giao Mỹ, EB-5 có hạn ngạch 10.000 thị thực/năm, gồm 3.000 thị thực dành riêng cho những người đầu tư vào các khu vực có tỷ lệ thất nghiệp cao. Mục đích của EB-5 là “kích thích nền kinh tế Mỹ thông qua việc tạo việc làm và đầu tư vốn của các nhà đầu tư nước ngoài”. Trong hơn 3 thập niên qua, EB-5 đã thu hút hàng chục nghìn nhà đầu tư nước ngoài. Chỉ riêng trong năm tài chính 2023-2024, lượng thị thực EB-5 được cấp đạt mức cao kỷ lục, hơn 12 nghìn người. Trong đó, Trung Quốc có lượng công dân được cấp EB-5 nhiều nhất, với 8.311 trường hợp.

Hiện tại, những người nộp đơn xin nhận thẻ xanh thường phải qua quá trình xét duyệt trong nhiều tháng, thậm chí nhiều năm. Và sau khi nhận được giấy phép cư trú dài hạn, họ phải chờ đợi 5 năm trước khi có thể trở thành công dân Mỹ. Tuy nhiên, ông Lutnick nhận xét EB-5 đầy rẫy lỗ hổng và vô lý, cần được thay thế bằng một mô hình minh bạch, đơn giản hơn. “Chương trình EB-5 đầy rẫy những điều vô nghĩa, bịa đặt và gian lận, và đó là một cách để có được thẻ xanh với mức giá thấp. Vì vậy, chúng ta sẽ chấm dứt chương trình EB-5 và thay thế nó bằng Thẻ Vàng” - ông Lutnick nói.

Trước đó, Cơ quan Nghiên cứu Quốc hội Mỹ trong một báo cáo hồi năm 2021 cho biết EB-5 có nguy cơ gian lận đáng kể, đặc biệt là do những thách thức trong việc truy tìm nguồn gốc tiền của người nộp đơn xin thị thực. Do đó, cựu Tổng thống Joe Biden hồi năm 2022 đã ký một luật mang lại những thay đổi lớn cho chương trình, trong đó gồm các bước nhằm điều tra và trừng phạt các cá nhân hay tổ chức tham gia vào hành vi gian lận.

Thật ra, khái niệm “thị thực vàng” không phải là mới. Theo công ty tư vấn Henley & Partners, hơn 100 quốc gia đã triển khai chương trình tương tự cho những cá nhân và nhà đầu tư giàu có, gồm Anh, Tây Ban Nha, Hy Lạp, New Zealand, Úc, Canada và Ý. Tuy nhiên, khác với các nước vốn thường yêu cầu người xin loại thị thực này phải đầu tư vào bất động sản hoặc các khoản đầu tư nội địa, thậm chí yêu cầu đóng góp từ thiện hoặc mở tài khoản ngân hàng để được cấp quyền cư trú, chính sách của ông Trump lại không bao gồm các yêu cầu này, trái lại cho phép người giàu mua quyền cư trú mà không cần tạo ra bất kỳ việc làm nào hay đầu tư vào các dự án kinh doanh cụ thể.

Song, nhìn chung, các chương trình “thị thực vàng” đều tạo nhiều tranh cãi, bởi chúng có thể thu hút những cá nhân sử dụng chúng để rửa tiền hoặc gian lận và chúng cũng có thể làm tăng giá nhà ở tại các thành phố lớn. Theo Bloomberg, chính những lo ngại này đã khiến một số quốc gia châu Âu như Anh, Hà Lan và Hy Lạp trong những năm gần đây phải hủy bỏ chương trình thị thực vàng. Riêng “Thẻ Vàng” của ông Trump có thể phải đối mặt với nhiều tranh cãi hơn nữa nếu như ông cố gắng thúc đẩy nó mà không có sự chấp thuận của Quốc hội, nơi chịu trách nhiệm xác định các điều kiện nhập tịch và từng phê duyệt chương trình EB-5.

TRÍ VĂN (Tổng hợp)