"Cầm Thi"- tên gọi tương truyền là gốc tích của địa danh Cần Thơ- được một câu lạc bộ đờn ca tài tử (CLB ĐCTT) trực thuộc Trung tâm Văn hóa thành phố chọn đặt tên. Vẻ đẹp của âm nhạc cổ truyền Nam bộ được những tài tử trọn lòng gửi trao qua cung điệu Ngũ âm đằm sâu, góp phần làm phong phú đời sống tinh thần của người dân Tây Đô.

"Cắc!". Nghệ nhân đờn Hoàng Lưỡng gõ song lang dứt khoát, tiếng ca của nghệ nhân Tuyết Thu vô bản Ngũ điểm trúng nhịp, mùi mẫn. Buổi sáng cuối năm tiết trời se lạnh nhưng các thành viên CLB ĐCTT Cầm Thi có mặt đầy đủ, đúng giờ, dù người từ Cái Răng ra, người từ Ô Môn về. Các thành viên vừa ôn lại bài cũ, vừa chuẩn bị các tiết mục thi diễn Liên hoan ca nhạc, ca cổ, tiểu phẩm xuân TP Cần Thơ và cũng là những phút tâm tình dịp cuối năm. Xong buổi đờn ca, câu chuyện của họ lại xoay quanh chuyện chuẩn bị Tết, chuyện làm ăn, buôn bán. CLB đúng nghĩa là nơi hội ngộ của tri kỷ, tri âm.

Dù mới thành lập khoảng 3 tháng nay song CLB ĐCTT Cầm Thi hoạt động khá rôm rả. 24 thành viên hầu hết đều đã lớn tuổi, người lớn nhất gần 70 tuổi, còn lại đều đã U50, U60… vẫn say sưa với tiếng hát điệu đàn. Có người ở Thốt Nốt, Ô Môn… nhưng không vắng buổi sinh hoạt nào. Hiện CLB do nghệ nhân Hoàng Lưỡng cố vấn, có thêm 2 tay đờn là Ba Ne đờn sến và Bảy Trà đờn ghi-ta, còn lại đều là những giọng ca hay. Mỗi buổi sinh hoạt, CLB chọn tập dượt những bài vọng cổ, bài bản có phần lời phù hợp với nội dung từng tháng để tham gia biểu diễn phục vụ. Nhờ sinh hoạt đều đặn, có nội dung phong phú, các thành viên CLB ĐCTT Cầm Thi có thể hát tốt 20 bài bản Tổ. Đặc biệt, thành viên CLB ngoài ĐCTT còn có thể diễn các trích đoạn cải lương như "Bên cầu dệt lụa", "Tiếng trống Mê Linh"… Những tiết mục "cây nhà lá vườn" thu hút người xem bởi sự chân chất, mộc mạc. Cô Lê Thị Anh Đào, thành viên CLB thủ vai Quỳnh Nga trong "Bên cầu dệt lụa", thiệt thà: "Biết sao diễn vậy, rồi nghe mọi người chỉ dạy thêm. Cái chính là được thỏa đam mê của mình".

Thật ra, những thành viên CLB ĐCTT Cầm Thi đều khá quen mặt vì họ là "cây văn nghệ" ở địa phương, nhưng cái tình tài tử đã thôi thúc họ thành lập CLB này. Các thành viên trong CLB nhắc nhiều đến vai trò của chủ nhiệm Phạm Văn Suôl (nghệ danh Hoàng Dũng). Ông đã trải qua gần 2 năm đi cơ sở để "nghe ngóng" tình hình phong trào và mời gọi tài tử tham gia. Ông Hoàng Dũng cũng đạo diễn, dàn dựng các trích đoạn cải lương cho thành viên. "Cực khổ chọn lựa mới có thành viên tâm huyết. Điều tôi mong muốn nhất là làm sao giữ cái chất, cái lửa cho ĐCTT"- nghệ nhân Hoàng Dũng nói.

Có dịp sinh hoạt cùng các thành viên, chúng tôi rất tò mò với hình ảnh một thành viên tóc đã bạc, mặc bộ đồ công nhân đầy vết sơn. Hỏi ra mới biết chú tên Nguyễn Minh Sang, ở Hưng Phú, Cái Răng, là thành viên CLB ngay từ đầu. Đang thi công sơn, vẽ tiểu đảo ở các trục đường của trung tâm thành phố nhưng chú vẫn tranh thủ giờ rảnh đến sinh hoạt với anh em. Lấm lem vết sơn, chú Sang vẫn cất lên tiếng hát mùi mẫn, quên đi bao tất bật cuộc sống. Trong CLB còn có cô Nguyễn Thị Bạch Tuyết (nghệ danh Tuyết Thu), từng là cô đào lẳng tài sắc của Đoàn Cải lương Hậu Giang II, Sông Hậu II… trước đây. Nhưng vì gánh nặng cuộc sống, cô Tuyết Thu đành bỏ nghề hát. Cô Tuyết Thu tâm tình rằng, gần 30 năm xa ánh đèn sân khấu nhưng chưa bao giờ tình yêu cổ nhạc tắt lịm trong cô. Bởi vậy, khi hay có CLB ĐCTT Cầm Thi, cô tham gia ngay. "Được hát là hạnh phúc lắm, nhất là gặp những người có cùng đam mê với mình. Tuổi già tụi cô phải hát, hát cho lớp trẻ thấy hay, thấy đẹp mà gìn giữ"- cô Tuyết Thu tâm huyết.

* * *

Nhìn những tài tử đầu đã điểm bạc say sưa hóa thân thành ông chúa, bà hoàng trong các trích đoạn, mải mê trải lòng trên chiếu ĐCTT mới thấu hiểu sự nặng lòng với âm nhạc cổ truyền của họ. Khi tôi hỏi "cái được" khi tham gia CLB ĐCTT Cầm Thi là gì, các cô chú đều có cùng câu trả lời: "Là được ca cho người khác nghe". Tình yêu cổ nhạc của họ đã giúp loại hình di sản văn hóa phi vật thể đại diện của nhân loại còn mãi với thời gian.

Duy Lữ