HUỲNH KIM (thực hiện)

Sau bao nhiêu năm sống với chiến tranh và hòa bình, tập thơ thứ 12 của nhà thơ Lê Chí có tên là “Muối”, do NXB Hội Nhà văn ấn hành, quý II-2023. Tác giả đã có những trao đổi xoay quanh câu chuyện này...

* Dường như đây là sự chắt lọc của cả cuộc đời anh?

- Nhà thơ Lê Chí: Chắt lọc là thuộc tính của thơ. Do vậy, dù hay dở gì mình cũng cố viết sao cho gọn, bởi thơ vốn là sản phẩm của ít chữ. Còn với riêng mình, tôi chưa nghĩ gì đến “chắt lọc” cả, chỉ thích thong dong đây đó để nhận biết đuợc cuộc đời như chính nó. Chính khi ấy sự thật “nguyên bản” thôi thúc cảm xúc mình và những câu thơ nẩy mầm từ đó.

* 50 bài trong tập này, như là sự thật cuộc đời lắng đọng lại, từ chị bán rau, ATM gạo, thế giới COVID, tiếng gió biển đến ông bộ trưởng… Vậy sao trong lời đề từ trang đầu, anh lại ghi: “Sợ nhứt thơ mình / lạc vào những tìm kiếm vu vơ / bỏ quên cảm xúc”?

- Với tôi thơ là tình. Tình là chất men kỳ diệu ướp nuôi từng con chữ, giúp cho hồn thơ luôn tươi mới, kích thích ngôn ngữ và những triết lý bình thường mà sâu sắc chợt đến một cách hợp lý. Không có tình thì thơ sẽ mất “đường dẫn”. Tôi thường lẩm nhẩm những dòng mình vừa viết xem nó “mặn lạt” thế nào. Vì vậy, nếu có tìm kiếm gì thì cũng lần theo những rung động của nhịp tim mà có. Kỹ thuật, nói cho cùng là được chưng cất qua cảm xúc mà nên.

* Anh có thể cho biết vì sao ở lời đề từ trang chót, anh lại nói: “Lựa lời mà nói / để thơ không là khách lạ”?

- Là do từ thực tế bản thân, đọc khá nhiều bài thơ mà không hiểu tác giả muốn nói gì. Tôi nghĩ lỗi này, nếu có, trước hết là ở người viết. Tôi nghiêng về phía “bình dân, dễ hiểu”, cố gắng tránh cho thơ rơi vào cầu kỳ, xa lạ, bởi thơ không có người đọc là “thơ cô đơn, thơ đã mất bạn” rồi.

* Như vậy, “Muối” ở đây, tôi hiểu chính là vị ngọt của cuộc đời. Trong tập thơ này tác giả còn in một số ảnh tự chụp về thiên nhiên và trẻ em ĐBSCL. Có phải lời thơ chưa đủ nói hết vị ngọt của cuộc đời này?

- Muối vẫn là muối thôi. Bởi cuộc sống hàng ngày không thể nào thiếu muối… Còn những bức ảnh trong tập thơ, chỉ như vài phút giải lao để bạn đọc nếm thêm chút… muối.

* Phần chót của “Muối”, “Nghe & Chép”, như là những câu thơ văn xuôi. Chốt lại, nhà thơ Lê Chí vẫn cứ mặn mòi suy tư về cuộc sống mỗi ngày?

- Nói sao cũng được. Bởi đó chính là những góp nhặt ước mong, hy vọng cuộc sống ngày càng tốt đẹp hơn, hạnh phúc hơn.

* Xin cảm ơn anh!