Bài, ảnh: H.HOA

Với người nhiễm HIV, việc điều trị ARV nhằm ngăn chặn tối đa quá trình nhân lên của virus HIV trong cơ thể người nhiễm; giúp cơ thể phục hồi hệ thống miễn dịch; ít mắc các nhiễm trùng cơ hội. Từ đó, cơ thể được hồi phục, tăng cân trở lại, giảm tỷ lệ tử vong và kéo dài tuổi thọ.

BS Trần Văn Phúc tập huấn cho các bác sĩ, điều dưỡng về điều trị ARV.

BS Trần Văn Phúc, Trưởng Khoa Truyền nhiễm, Bệnh viện đa khoa TP Cần Thơ cho biết: Lợi ích của điều trị ARV là giảm tỷ lệ ốm đau bệnh tật (nhiễm trùng cơ hội, các bệnh lý khác); dự phòng lây truyền HIV, bao gồm cả lây truyền HIV từ mẹ sang con và giảm tỷ lệ tử vong liên quan tới HIV.

Theo thống kê của Khoa Phòng, chống HIV/AIDS, Trung tâm Kiểm soát bệnh tật (CDC) TP Cần Thơ, hiện Cần Thơ có 6 phòng khám ngoại trú người lớn, 1 phòng khám ngoại trú nhi để chăm sóc, điều trị cho bệnh nhân HIV/AIDS. Trong quý I-2023, có 161 bệnh nhân mới được điều trị ARV (trong thành phố là 81 người, còn lại là người ngoài thành phố). Cộng dồn, tổng số người nhiễm HIV đang được  điều trị ARV là 4.937 người (trong đó có 77 trẻ em), gồm 3.435 người trong thành phố và 1.502 người ngoài thành phố.

TP Cần Thơ đang triển khai điều trị ARV trong ngày. Tức là khi có kết quả xét nghiệm khẳng định HIV dương tính, người nhiễm HIV nhanh chóng được điều trị ARV ngay, không dựa vào kết quả xét nghiệm CD4 như trước đây. Hiện nay, theo bệnh viện phản ánh có tình trạng bệnh nhân sau khi xét nghiệm khẳng định HIV thì mất dấu, không chuyển gửi điều trị ARV do bệnh nhân ở tỉnh khác đến Cần Thơ xin về tỉnh điều trị hoặc do thời gian trả kết quả lâu. Theo Ths Dáp Thanh Giang, Trưởng Khoa Phòng, chống HIV/AIDS, CDC Cần Thơ, trước đây CDC thực hiện xét nghiệm khẳng định HIV 2 ngày/tuần nhưng hiện nay xét nghiệm vào 9 giờ sáng từ thứ 2 đến thứ 6 và trả kết quả vào 15 giờ chiều cùng ngày. Sắp tới, CDC sẽ ban hành quy trình chuyển gửi khách hàng có kết quả khẳng định dương tính với HIV vào điều trị ARV tại các bệnh viện. Ðồng thời, làm việc với các bệnh viện về quy trình chuyển gửi bệnh nhân, nhất là Bệnh viện Ða khoa Trung ương và Ða khoa TP Cần Thơ. Tiếp tục cải thiện chất lượng tại phòng xét nghiệm, rút ngắn thời gian trả kết quả, giúp tăng tỷ lệ bệnh nhân được điều trị trong ngày.

Theo BS Trần Văn Phúc, người nhiễm HIV cần điều trị ARV ngay và liên tục, hàng ngày; phối hợp ít nhất 3 loại thuốc ARV. Bệnh nhân uống đủ thuốc, đúng liều, đúng giờ và tái khám đúng hẹn. Hiệu quả khi bắt đầu điều trị ARV là tải lượng virus giảm, CD4 bắt đầu tăng lại, hệ thống miễn dịch hồi phục, phòng ngừa được các bệnh nhiễm trùng cơ hội. Khi ngưng ARV, thì tải lượng virus, CD4 bắt đầu giảm trở lại, hệ thống miễn dịch suy yếu, các bệnh nhiễm trùng cơ hội xuất hiện.

Khi người nhiễm HIV tuân thủ điều trị, tải lượng virus giảm. Nếu tải lượng virus dưới ngưỡng phát hiện (dưới 200 bản sao/ml máu) thì không lây truyền HIV cho người khác qua quan hệ tình dục đồng giới, khác giới. Người mẹ nhiễm HIV tuân thủ điều trị ARV, tải lượng virus đạt ngưỡng ức chế hay không phát hiện được cũng làm giảm đáng kể nguy cơ lây truyền HIV cho con  trong quá trình mang thai và cho con bú.

BS Trần Văn Phúc cho biết: “Khi tư vấn cho người nhiễm, chúng tôi khuyên nên tuân thủ uống thuốc ARV, uống đến khi nào có thuốc mới thay thế, trị hết bệnh thì mới ngưng. Nếu tuân thủ điều trị ARV, người nhiễm có tuổi thọ gần như người bình thường”.