Một gia đình Trung Quốc dưới thời chính sách một con. Ảnh: Offbeatchina

Từ năm 1980, Trung Quốc đã thực thi chính sách một con được cho là rất nghiêm ngặt nhằm xóa đói giảm nghèo và kiểm soát tình trạng tăng trưởng dân số nhanh chóng tại quốc gia này. Theo đó, mỗi cặp vợ chồng chỉ được phép có một con, nhưng có một số ngoại lệ. Chẳng hạn, ở nông thôn, người nông dân được phép có con thứ hai nếu đứa đầu là con gái và những người thuộc các dân tộc thiểu số cũng được miễn áp dụng chính sách này, trong khi các cặp vợ chồng ở thành phố được phép có con thứ hai với điều kiện cả hai vợ chồng đều là con một. Tuy nhiên, với nghị quyết mới được thông qua, chỉ cần một trong hai vợ chồng ở thành thị là con một, họ sẽ được phép có con thứ hai. Chính phủ Trung Quốc cho biết chính sách mới dự kiến sẽ được bắt đầu thực thi từ tháng 3-2014, đồng thời yêu cầu các cơ sở y tế địa phương tăng cường trang bị thêm giường sinh để đáp ứng nhu cầu chắc chắn sẽ gia tăng.

Theo giới phân tích, chính sách một con mới sẽ giúp duy trì lực lượng lao động, giúp giải quyết tình trạng dân số ngày càng lão hóa và thúc đẩy nền kinh tế phát triển. Hiện Trung Quốc đang có kế hoạch tăng tuổi về hưu lần đầu tiên kể từ năm 1950 để giúp giảm bớt tình trạng thiếu hụt lao động và chống lại các tác động của tình trạng lực lượng lao động ngày càng giảm. Theo số liệu của chính phủ mới đây, số dân ở độ tuổi lao động của nước này năm 2012 giảm 3,45 triệu người so với năm trước đó, xuống còn 937 triệu. Liên Hiệp Quốc ước đoán số người trong độ tuổi 15-24, vốn là lực lượng nòng cốt tại các nhà máy từng giúp kinh tế Trung Quốc phát triển mạnh mẽ trong 2 thập niên qua, sẽ giảm 67 triệu người vào năm 2030.

Các chuyên gia dự đoán rằng những thay đổi trong chính sách một con sẽ dẫn đến sự ra đời thêm 1-2 triệu trẻ sơ sinh mỗi năm. Do đó, việc nới lỏng chính sách một con có thể làm dịu các vấn đề về nhân khẩu học của quốc gia đông dân nhất thế giới. Trong 3 thập kỷ qua, chính sách một con đã ngăn chặn khoảng 400 triệu ca sinh nở, tạo ra tác động rất lớn đến xã hội. Giáo sư Du Peng, một chuyên gia về lão hóa dân số tại Đại học Nhân dân Bắc Kinh, cho biết 1/3 gia đình ở Trung Quốc hiện nay chỉ có một con, chính sách mới được ban hành sẽ tạo điều kiện cho một số cặp vợ chồng có con thứ hai, giúp không khí gia đình thêm ấm áp.

Tuy nhiên, giới phân tích cũng cảnh báo rằng chính sách một con mới cũng sẽ mang đến không ít những hệ lụy. Khi chính sách này có hiệu lực, một số lượng không nhỏ trẻ sẽ được sinh ra, điều đó đồng nghĩa với lực lượng lao động ngày càng gia tăng, mức độ cạnh tranh ngày càng khốc liệt. Vì vậy, một số lượng lớn người lao động có thể mất việc trong tương lai, hoặc ít nhất họ sẽ áp dụng chính sách thắt lưng buộc bụng.

TRÍ VĂN (Tổng hợp)