Đại dịch COVID-19 đã đẩy rất nhiều người ra khỏi thủ đô Tokyo, lần đầu tiên xảy ra trong những năm gần đây.

Vùng nông thôn của tỉnh Gifu đón du khách quốc tế. Ảnh: Nippon

“Sống gần trung tâm sản xuất lương thực và liên kết với các nông dân tạo cho tôi cảm giác yên tâm”, Kaoru Okada, 36 tuổi, chia sẻ. Okada rời Tokyo hồi tháng 6 để về sống tại thành phố Saku của tỉnh Nagano do lo ngại an ninh lương thực liên quan đến COVID-19. Cũng bởi dịch bệnh, nhiều công ty Nhật Bản cho phép làm việc từ xa, càng rộng cửa để dân thành thị bỏ phố về quê. Như Mizuto Yamamoto chẳng hạn, giờ đây nhờ được làm việc từ xa nên anh cũng tránh được cảnh chen lấn trên các chuyến tàu điện ngầm vào mỗi buổi sáng ở Tokyo. Theo Yamamoto, dọn về sống tại vùng quê yên tĩnh Hokuto thuộc tỉnh Yamanashi là điều tuyệt vời bởi nơi đây không đông dân cư, qua đó giảm thiểu nguy cơ nhiễm COVID-19.

Theo dữ liệu từ Chính phủ Nhật Bản, trong tháng 9 có gần 31.000 người rời Tokyo, tăng 12,5% so với năm ngoái, trong khi số người dọn tới đây giảm 11,7% xuống còn 27.000. Đó là tháng thứ ba liên tiếp số người chuyển đi vượt qua số người dọn đến (giai đoạn dài kỷ lục), chủ yếu là nhóm đối tượng từ 20-39 tuổi.

Giúp ích cho nỗ lực của ông Suga

Sự dịch chuyển nói trên có thể hỗ trợ một trong những mục tiêu then chốt của tân Thủ tướng Yoshihide Suga là hồi sinh các vùng nông thôn nghèo khó. Khảo sát của Chính phủ Nhật trên 10.000 dân ở Tokyo và ba tỉnh lân cận gồm Kanagawa, Chiba, Saitama đầu năm 2020 cho thấy 50% người muốn chuyển về nông thôn vì nhiều nguyên nhân, tăng 27% so với năm 2018. Từ kết quả khảo sát, chính phủ nước này dự định thiết lập các website cung cấp thông tin về những vùng đang cần tìm người đến ở cũng như các gói trợ cấp quốc gia và địa phương.

Mặt khác, Nhật Bản cũng có kế hoạch hỗ trợ 9.500USD cho những người chuyển về các vùng quê nhưng vẫn duy trì công việc ở Tokyo theo hình thức làm từ xa. Khi đại dịch COVID-19 dần thay đổi kiểu làm việc của nhiều người, xứ sở hoa anh đào kỳ vọng kế hoạch này, dự kiến triển khai trong tài khóa tới bắt đầu từ tháng 4-2021, có thể sẽ lôi kéo nhiều người rời đô thị lớn về sống ở những khu vực nông thôn thưa thớt. Đối với những người thành lập doanh nghiệp công nghệ thông tin tại vùng nông thôn, chính phủ dự tính trợ cấp tối đa 28.500USD.

Một khoản ngân sách 955 triệu USD sẽ được dành để phát triển các khu vực địa phương trong khuôn khổ ngân sách cho tài khóa 2021 của Chính phủ Nhật. Chưa hết, chính phủ sẽ thiết lập hệ thống trợ cấp ngân sách để giúp các chính quyền địa phương tạo môi trường phù hợp cho người dân làm việc từ xa.

Xu hướng làm việc từ xa cũng mở ra cơ hội cho Nhật Bản giảm bớt tình trạng tập trung quá mức hoạt động kinh tế ở thủ đô bằng cách triển khai chương trình trợ cấp nói trên. Tạo điều kiện thuận lợi cho người dân làm việc từ vùng quê hứa hẹn giúp giải những bài toán liên quan tình trạng dân số già và giảm của Nhật.

Dù dân số Nhật có xu hướng giảm dần sau khi đạt đỉnh 127,3 triệu dân vào năm 2010, số người sống ở Tokyo vẫn tăng lên. Người trẻ rời quê lên phố với hy vọng tìm cơ hội học tập và làm việc tốt hơn. Điều này dẫn tới gánh nặng cho hệ thống giao thông công cộng, tiện ích, bệnh viện cùng các cơ sở hạ tầng khác. Cùng lúc, hàng loạt ngôi làng và thị trấn nông thôn chỉ còn lại người già, khiến trường học phải đóng cửa và đồng ruộng bị bỏ hoang. 

HẠNH NGUYÊN (Theo Reuters)