Một cựu nhân viên Cục tình báo trung ương Mỹ (CIA) có vai trò quan trọng trong những hoạt động do thám của Mỹ chống Iran vừa bị bắt giữ hồi tuần rồi, với cáo buộc phạm tội rò rỉ thông tin mật cho một phóng viên báo New York Times. Vụ việc này một lần nữa cho thấy chính quyền Tổng thống Barack Obama tiếp tục mạnh tay với hàng loạt vụ để lộ thông tin mật cho giới truyền thông.

Tung tin cho báo giới vì bất mãn

Nhân vật mới bị bắt giữ là Jeffrey Sterling, 43 tuổi, sống tại O’Fallon, bang Missouri. Sterling bị buộc 10 tội danh nghiêm trọng, trong đó có cản trở tư pháp và tiết lộ trái phép thông tin quốc phòng. Theo cáo trạng liên bang công khai hôm 6-1, Sterling “xì” thông tin mật sau khi ông thua một vụ kiện về chống kỳ thị chủng tộc và bị cấm không được xuất bản hồi ký.

CIA từ lâu đã “lưu ý” phóng viên báo New York Times (ảnh trái) James Risen với quyển hồi ký (ảnh phải) chứa thông tin mật mà họ cho là do Sterling tiết lộ. Ảnh: RFT

Bản cáo trạng không nêu danh tính của người nhận thông tin mật mà chỉ gọi là “Tác giả A”. Thế nhưng, các cựu nhân viên tình báo Mỹ và các luật sư trong vụ này cho biết, người nhận thông tin mật từ Sterling là James Risen, phóng viên của báo New York Times.

Theo các quan chức Mỹ, từ lâu Sterling đã bị hoài nghi cung cấp cho Risen những thông tin mật về âm mưu của CIA hòng phá hoại chương trình hạt nhân của Iran. Cáo trạng ghi rằng khoảng 2 tuần sau khi CIA lần thứ ba bác bỏ đơn cáo buộc của Sterling năm 2002, ông đã gọi điện cho “Tác giả A”. Những cuộc gọi và thư điện tử sau đó được Sterling trao đổi chi tiết với Risen xung quanh các hoạt động nhạy cảm của CIA chống Iran. Trong số đó có kế hoạch mang mật mã Merlin, vốn được thiết kế để phá hoại chương trình hạt nhân của Iran. Bản cáo trạng cho biết Risen đã viết bài về kế hoạch Merlin. Báo New York Times không đăng bài viết này, nhưng chi tiết về kế hoạch đó xuất hiện trong cuốn sách của Risen xuất bản năm 2006 về chiến tranh bí mật của CIA với Iran.

Cáo trạng cho biết kế hoạch Merlin cũng xuất hiện trong dự thảo hồi ký của Sterling dự kiến được công bố, nhưng bị chặn lại sau khi trình cho các quan chức CIA kiểm duyệt.

Sterling cũng là chủ đề bài viết rất dài của Risen trên báo New York Times hồi tháng 3-2002, kể lại câu chuyện Sterling bị phân biệt chủng tộc trong nội bộ CIA. Trong bài viết này, Sterling được mô tả như là “nhân viên da đen duy nhất” trong Lực lượng đặc nhiệm của Mỹ về Iran, bị các quan chức CIA xem là “của nợ” và miệt thị.

Washington “trấn áp” các vụ rò rỉ thông tin mật

Vụ bắt giữ Sterling diễn ra trong bối cảnh chính quyền Tổng thống Barack Obama đang bị chỉ trích dữ dội sau hàng loạt vụ rò rỉ thông tin mật làm rúng động chính trường Mỹ và thế giới, đặc biệt là vụ trang mạng WikiLeaks tung hàng trăm ngàn tài liệu quân sự và điện tín ngoại giao mật của Mỹ lên Internet hồi những tháng cuối năm rồi.

Tất nhiên, Sterling chỉ là nhân vật mới nhất bị bắt giữ trong nỗ lực trấn áp các vụ rò rỉ thông tin mật của chính quyền Obama. Steven Aftergood, chuyên gia về các vấn đề mật của chính phủ tại Liên đoàn các nhà khoa học Mỹ, cho biết 5 vụ rò rỉ thông tin mật đã bị truy tố dưới thời ông Obama, trong đó có vụ Thomas Drake, một cựu nhân viên điều hành tại Cơ quan An ninh quốc gia (NSA), bị cáo buộc tiết lộ thông tin cho tờ Baltimore Sun hồi tháng 4-2010; và vụ một nhà thầu Bộ Ngoại giao Mỹ bị xét xử hồi tháng 8-2010 về tội tiết lộ thông tin cho hãng tin Fox News.

Các quan chức Bộ Tư pháp Mỹ cho biết Sterling đã được di lý tới Virginia hôm 10-1 để hầu tra và đối mặt với án phạt 10 năm tù cho mỗi tội danh tiết lộ và sử dụng trái phép thông tin quốc phòng. Với những tội danh khác, Sterling có thể bị kết án 20 năm tù và tiền phạt lên tới 250.000 USD.

Edward MacMahon Jr, luật sư của Sterling, phủ nhận những cáo buộc đối với thân chủ, khi cho rằng Sterling vô tội và sẽ tìm cách chứng minh trước tòa. Trong khi đó, David Kelley, luật sư của nhà báo Risen, cũng nhấn mạnh thân chủ của ông “không thừa nhận và cũng không tung bất cứ thông tin mật nào”.

N. KIỆT (Theo Washingtonpost, WSJ, Reuters)