Thống đốc Blagojevich. Ảnh: AP

Việc Thống đốc bang Illinois Rod Blagojevich bị bắt giữ hôm 9-12 vì cáo buộc âm mưu trục lợi từ việc chỉ định người thay thế ghế Thượng nghị sĩ liên bang mà Tổng thống đắc cử Barack Obama để lại đang làm xôn xao dư luận Mỹ. Hoàn toàn vô can, song ông Obama cũng bày tỏ với báo giới rằng cũng như người dân bang Illinois, ông “rất buồn và bất ngờ” trước tin này.

Theo hiến pháp bang Illinois, Thống đốc có toàn quyền chỉ định bất kỳ ai, kể cả bản thân, vào vị trí Thượng nghị sĩ trong trường hợp vị Thượng nghị sĩ đương nhiệm không thể tiếp tục nhiệm vụ vì lý do nào đó. Lợi dụng quy định này, ông Blagojevich đã âm mưu bán hoặc trao đổi vị trí Thượng nghị sĩ để đổi lấy lợi ích cho bản thân và gia đình. Cục điều tra liên bang Mỹ (FBI) cho biết họ có băng ghi âm Thống đốc Blagojevich bàn việc “mua quan bán tước”, trong đó đề cập việc ông sẽ nhận được mức lương hậu hĩnh tại một tổ chức phi lợi nhuận hoặc một cơ quan liên kết với các nghiệp đoàn lao động. Ông Blagojevich bắn tin rằng người nào được chỉ định vào vị trí Thượng nghị sĩ có nghĩa vụ can thiệp để đưa vợ ông vào Hội đồng quản trị một công ty lớn với thù lao 150.000 USD/năm. Không những vậy, ngài Thống đốc 51 tuổi này còn xem xét tự chỉ định mình vào ghế Thượng nghị sĩ, nhằm đánh bóng hình ảnh để có thể ra tranh cử tổng thống vào năm 2016.

Bên cạnh đó, ông Blagojevich còn bị cáo buộc đã mặc cả với tờ Chicago Tribune đang khó khăn về tài chính là chỉ giúp báo này khi Ban biên tập sa thải các phóng viên thường viết bài chỉ trích ông. FBI cũng tập trung điều tra việc các công ty có hợp đồng làm ăn với bang Illinois từng “lại quả” khoảng 7 triệu USD cho các quan chức chính quyền.

Ông Blagojevich bị bắt với những tội danh gây bất ngờ, nhưng không gây “sốc” cho dư luận Mỹ. Vị thống đốc của đảng Dân chủ này từng đối mặt với nhiều cáo buộc về những hành vi sai trái và vi phạm đạo đức, mặc dù khi đắc cử năm 2002, ông ta từng lớn tiếng cam kết “làm trong sạch” chính quyền bang Illinois. Cũng như người tiền nhiệm George Ryan (đang ở tù vì tham nhũng), ông Blagojevich sớm tự đặt mình vào “tầm ngắm” của các nhà điều tra liên bang.

Nếu có tội, ông Blagojevich có thể chịu tổng mức án cao nhất khoảng 30 năm tù. Trước mắt, lãnh đạo phe Dân chủ tại Thượng viện Harry Reid đã yêu cầu tước quyền bổ nhiệm nghị sĩ bang của Thống đốc Blagojevich. Trong vụ án này, Chánh văn phòng bang John Harris cũng bị bắt vì “cùng hội cùng thuyền” với Thống đốc Blagojevich.

Báo giới Mỹ cho rằng vụ việc một lần nữa phản ánh tình trạng tham nhũng tiếp tục hoành hành ở bang Illinois. Ông là Thống đốc thứ hai liên tiếp của bang phạm trọng tội và là người thứ tư trong 35 năm qua. Riêng tội tham nhũng, kể từ thập niên 1970 tới nay, bang Illinois có hơn 1.000 quan chức “dính chàm”.

N.MINH
(Theo AP, LA Times, NY Times)