22/10/2019 - 10:32

Úc xoa dịu căng thẳng với Trung Quốc 

Thủ tướng Úc Scott Morrison và Phó Chủ tịch Trung Quốc Vương Kỳ Sơn vừa có cuộc họp được mô tả là “tích cực” và mang tính “xây dựng” tại Jakarta, nhân dịp cả hai cùng đến Indonesia dự lễ tuyên thệ nhậm chức nhiệm kỳ 2 của Tổng thống nước chủ nhà Joko Widodo.

Đây là chuyến công du quốc tế lần thứ 20 của Thủ tướng Morrison kể từ khi lên nắm quyền hồi tháng 8 năm ngoái. Ông Morrison đến nay vẫn chưa thăm chính thức Trung Quốc trong bối cảnh quan hệ hai nước căng thẳng, đặc biệt trước những cáo buộc Bắc Kinh can thiệp nội bộ Úc cũng như quan ngại về tham vọng của cường quốc châu Á ở Thái Bình Dương. Theo báo cáo của Viện Lowy, Úc nếu không tăng ngân sách viện trợ thì sẽ ngày càng gặp bất lợi ở Thái Bình Dương.

Trong khi các nhà lập pháp xứ chuột túi thường tránh đưa ra chỉ trích công khai nhắm vào Trung Quốc, Bộ trưởng Nội vụ Úc Peter Dutton cách đây nửa tháng cho biết nước này sẽ không tiếp tục im lặng. Theo ông Dutton, quan hệ thương mại với Trung Quốc rất quan trọng nhưng chính sách của Bắc Kinh không phù hợp với các giá trị của Canberra. Ngoài chỉ trích sáng kiến “Vành đai, Con đường”, ông Dutton nói rõ Úc sẽ không cho phép Trung Quốc chi phối sinh viên nước này, không để tiếp diễn tình trạng lấy cắp tài sản trí tuệ cũng như các cuộc tấn công nhắm vào hệ thống công quyền hoặc các cơ quan phi chính phủ.

Trong cuộc gặp hồi tháng 9 với Tổng thống Mỹ Donald Trump, Thủ tướng Morrison đã nhất trí với chủ nhân Nhà Trắng về chiến lược buộc Bắc Kinh cải cách nhằm đảm bảo sân chơi công bằng cho tất cả quốc gia. Cũng dịp này, ông Morrison yêu cầu Trung Quốc nên thừa nhận là quốc gia phát triển và ứng xử phù hợp, có trách nhiệm hơn với vị thế cường quốc. Nhà lãnh đạo Úc cũng hy vọng “Nhóm Bộ Tứ” gồm Mỹ, Úc, Nhật Bản và Ấn Độ hồi sinh và trở thành đối trọng trước sức mạnh kinh tế-quân sự ngày càng tăng của Trung Quốc.

Mặc dù thể hiện lập trường mạnh mẽ, nhưng ông Morrison khẳng định Canberra sẽ duy trì cân bằng và không bị ràng buộc bởi các lựa chọn, chẳng hạn giữa tăng cường liên minh phòng vệ với Mỹ hay thắt chặt quan hệ kinh tế với Trung Quốc. Tại cuộc gặp với Phó Chủ tịch Trung Quốc, Thủ tướng Morrison lần nữa nhắc lại quan điểm này và nhấn mạnh hai bên đã đạt được “nhận thức rõ ràng” sau cuộc hội đàm kéo dài một tiếng đồng hồ. Theo lời ông Vương Kỳ Sơn, cuộc họp diễn ra theo đề nghị từ phía Úc và hai bên đều “rất coi trọng” mối quan hệ này.

Thủ tướng Morrison (trái) và Phó Chủ tịch Trung Quốc trong cuộc gặp tại Jakarta. Ảnh: Australian Embassy

Lâu nay, chủ đề “thân Mỹ hay Trung” vẫn bị đem ra mổ xẻ khi Úc được cho đang “đi dây” giữa hai cường quốc trong bối cảnh đồng minh quân sự số một của họ tiếp tục căng thẳng với đối tác thương mại hàng đầu. 

Thông qua cuộc gặp với Phó Chủ tịch Trung Quốc hôm 19-10, Thủ tướng Morrison cho biết Canberra trên tinh thần hợp tác đã làm rõ quan điểm của Úc với vị thế là quốc gia độc lập, có chủ quyền; đồng thời tái khẳng định cam kết của nước này trong quan hệ với Trung Quốc. “Tôi nghĩ rằng Bắc Kinh hiểu và đánh giá cao điều đó” – Thủ tướng Morrison chia sẻ. Qua đây, ông cũng hy vọng giới truyền thông và công chúng có thể thấy được các bên rất coi trọng mối quan hệ này.

Trong gần 3 năm qua, lãnh đạo Úc và Trung Quốc hiếm khi tổ chức cuộc họp chính thức. Gần đây nhất, Thủ tướng Morrison và Chủ tịch Trung Quốc Tập Cận Bình mặc dù cùng có mặt ở Nhật Bản nhưng hai bên chỉ có buổi nói chuyện ngắn bên lề hội nghị thượng đỉnh G20 thay vì cuộc gặp song phương. Do đó, giới quan sát cho rằng hội đàm giữa hai ông Morrison và Vương Kỳ Sơn tại Indonesia vừa rồi đặc biệt “có giá trị” trong bối cảnh cục diện địa chính trị toàn cầu đang trải qua nhiều biến động và tiếp tục bị chi phối bởi thế cạnh tranh chiến lược giữa các cường quốc.

MAI QUYÊN (Theo SBS, ABC News)

Chia sẻ bài viết