Trong khi chính quyền Mỹ đang xem lại chiến lược ở Afghanistan, tờ Bưu điện Washington ngày 27-10 đăng bài viết về một quan chức Bộ Ngoại giao Mỹ đã “cảnh tỉnh” sự can thiệp của Washington ở chiến trường này. Matthew Hoh, nhân viên chủ chốt của Bộ Ngoại giao Mỹ tại tỉnh Zabul của Afghanistan là quan chức Mỹ đầu tiên (được biết) từ chức để phản đối cuộc chiến tranh kéo dài hơn 8 năm qua.
Khi gia nhập cơ quan ngoại giao Mỹ vào đầu năm nay, Hoh được xem là người thích hợp vì có kinh nghiệm về dân sự lẫn quân sự, điều mà chính quyền Mỹ đang tìm kiếm để giúp mở rộng những nỗ lực phát triển ở Afghanistan. Hoh từng là sĩ quan lính thủy đánh bộ tại chiến trường Iraq, sau đó làm nhiệm vụ ở Lầu Năm Góc và trở thành nhân viên Bộ Ngoại giao tại Iraq. Tháng 7-2009, Hoh được bổ nhiệm làm nhân viên chủ chốt của Mỹ tại Zabul, một trong những “cứ điểm” của Taliban. Tuy nhiên, trong một động thái gây khó chịu cho Nhà Trắng, nhà ngoại giao 36 tuổi này mới đây đã quyết định gởi thư từ chức lên cấp trên, trong đó phản đối cuộc chiến Afghanistan mà anh cho là chỉ thúc đẩy phong trào nổi dậy.
Trong lá thư dài 4 trang, Hoh viết: “Tôi đã mất sự hiểu biết và niềm tin vào các mục tiêu chiến lược về sự hiện diện của Mỹ ở Afghanistan”. Hoh cho biết nhiều người Afghanistan đang chiến đấu chống lại sự hiện diện của Mỹ ở đất nước họ. Trong khi đó, chính quyền do Mỹ bảo trợ bị vô hiệu hóa vì nạn tham nhũng tràn lan. Từ đầu năm đến nay, 256 lính Mỹ đã thiệt mạng, nâng tổng số người Mỹ chết tại chiến trường Afghanistan lên tới 813 người. Hơn 200 tỉ USD cũng đã được Washington chi cho cuộc chiến này.
Trong khi Nhà Trắng đang cân nhắc việc có tăng thêm 40.000 quân tới Afghanistan theo đề nghị của tướng Stanley McChrystal, tư lệnh Mỹ-NATO tại chiến trường này, Hoh quyết định lên tiếng phản đối công khai vì “Tôi muốn mọi người ở Iowa, Arkansas, Arizona kêu gọi các nghị sĩ của họ: Hãy lắng nghe, tôi không cho rằng điều đó là đúng”.
Lo ngại bức thư của Hoh có thể làm gia tăng làn sóng chỉ trích, Bộ Ngoại giao Mỹ lập tức phản hồi. Đại sứ Mỹ tại Afghanistan Karl Eikenberry đã đề nghị Hoh ở lại và trao cho một vị trí quan trọng tại đại sứ quán. Tuy nhiên, Hoh từ chối và bay về Mỹ gặp trực tiếp ông Richard Holbrooke, đặc phái viên Mỹ về Afghanistan và Pakistan. Có vẻ không chia sẻ quan điểm cuộc chiến “không đáng để chiến đấu” của Hoh, nhưng ông Holbrooke cho biết “nhất trí với hầu hết phân tích của Hoh”. Holbrooke đề nghị Hoh làm việc cùng đội ngũ của ông tại Washington. Ông cho rằng “nếu Hoh thật sự muốn gây ảnh hưởng tới chính sách và giúp giảm tổn thất về người và của cho chiến tranh, thì tại sao không ở bên trong chính quyền, tốt hơn ở bên ngoài, bởi ở đây anh có thể thu hút nhiều sự quan tâm hơn?”. Ban đầu, Hoh chấp nhận lập luận của Holbrooke và nhận việc, nhưng một tuần sau, anh thay đổi quan điểm và quyết tâm rời nhiệm sở.
N. KIỆT
