Các cuộc không kích của NATO vẫn tiếp diễn ở Tripoli. Ảnh: Reuters

Không thể thương lượng

Phát biểu trên báo Corriere della Sera của Ý ngày 16-6, người con trai từng được xem là sẽ thay thế ông Gadhafi, Seif al-Islam Gadhafi tuyên bố chính phủ Libye có thể tổ chức minh bạch các cuộc bầu cử trong vòng 3 tháng với sự giám sát của các nhà quan sát quốc tế. Seif cho biết ông Gadhafi sẵn sàng “về hưu” nếu thất bại trong bầu cử, nhưng sẽ không sống lưu vong.

Giới lãnh đạo lực lượng chống chính phủ ở thành phố Benghazi lập tức bác bỏ đề nghị trên và nhấn mạnh rằng gia đình ông Gadhafi sẽ không có vai trò gì trong các cuộc bầu cử ở Libye. Quan điểm này được Washington ủng hộ. Nữ phát ngôn Bộ Ngoại giao Mỹ Victoria Nuland tuyên bố: “Đã quá trễ để ông Gadhafi và các thân tín của ông đưa ra bất kỳ đề nghị nào về thay đổi dân chủ... Đã đến lúc ông ấy phải ra đi”.

Sự thay đổi của Trung Quốc

Trong khi đó, Thời báo châu Á ngày 17-6 cho biết Trung Quốc đang thay đổi chính sách về Libye để Bắc Kinh có thể đảm bảo an toàn lợi ích trong cuộc khủng hoảng ở quốc gia Bắc Phi. Nhận định trên được đưa ra sau khi các nhà ngoại giao Trung Quốc hồi đầu tháng này tiếp xúc với cả hai bên xung đột tại Libye. Ngày 8-6, Ngoại trưởng Trung Quốc Dương Khiết Trì đã gặp ông Abdelati Obeidi, Đặc phái viên chính quyền Libye tại Trung Quốc, để “thảo luận tình hình hiện tại ở Libye và trao đổi quan điểm về một giải pháp cho cuộc khủng hoảng”. Tuy nhiên, một ngày sau đó, Trần Hiểu Đông, giám đốc phân khu Tây Bắc châu Á và châu Phi thuộc Bộ Ngoại giao Trung Quốc, cho biết Bắc Kinh muốn tiếp xúc với Hội đồng Dân tộc chuyển tiếp (NTC) của lực lượng nổi dậy đóng tại Benghazi, thành phố lớn thứ hai của Libye. Theo ông Trần Hiểu Đông, để mở đường cho giải pháp chính trị ở Libye, Trung Quốc đã tăng cường nỗ lực thuyết phục tất cả các bên xung đột bắt đầu đàm phán.

Những tuyên bố và hành động của các quan chức chủ chốt Trung Quốc cho thấy Bắc Kinh đang có sự thay đổi chính sách đối với Libye, ít nhất theo hai hướng. Thứ nhất, Bắc Kinh muốn can thiệp chủ động hơn trong cuộc khủng hoảng Libye, từ bỏ lập trường hiện nay là chỉ đứng ngoài. Thứ hai, Trung Quốc muốn giải quyết đồng thời với hai bên, chính quyền Gadhafi và phe chống đối, chấp nhận từ bỏ nguyên tắc lâu nay là không can thiệp vào công việc nội bộ của nước khác. Đây không phải lần đầu tiên Trung Quốc bỏ nguyên tắc không can thiệp vào nước khác. Trước đây, trong cuộc khủng hoảng ở Dafur (Sudan), Trung Quốc đã chủ động tiếp xúc với các nhóm nổi dậy ở Nam Sudan và ký các thỏa thuận kinh tế với họ, trong khi vẫn công nhận chính quyền Khartoum là hợp pháp ở Sudan thời điểm đó.

N. MINH (Theo WSJ, Atimes)