Hôm 24-10, Tổng thống Hàn Quốc Park Geun-hye (ảnh) cho biết đã đến lúc nước này cân nhắc sửa đổi Hiến pháp, theo hướng cho phép tổng thống tái cử nhiệm kỳ 2 thay vì chỉ một nhiệm kỳ duy nhất như suốt 30 năm qua.

Hiến pháp Hàn Quốc được sửa đổi vào năm 1987 sau khi chấm dứt chế độ độc tài quân sự. Theo quy định hiện hành, nhiệm kỳ tổng thống kéo dài 5 năm và không được tái cử nhằm tránh tình trạng chuyên quyền độc đoán. Phát biểu trước Quốc hội Hàn Quốc hôm 24-10, Tổng thống Park cho rằng đã đến lúc xem xét sửa đổi Hiến Pháp, nhấn mạnh sự cần thiết của việc đổi mới quy định cho phép tổng thống được phục vụ 2 nhiệm kỳ.

Đề xuất này trái ngược với quan điểm của Tổng thống Park lâu nay về vấn đề nhạy cảm và gây tranh cãi trên chính trường Hàn Quốc. Trong những phát biểu trước đó, bà Park phản đối bất kỳ cuộc thảo luận chính thức nào về cải cách Hiến pháp khi cho đây là "hố đen" làm tê liệt chính phủ giữa thời điểm kinh tế suy thoái. Thay vào đó, bà Park nói rằng chính phủ nên tập trung giải quyết vấn đề cấp bách như kinh tế, an ninh quốc gia với mối đe dọa từ chương trình phát triển hạt nhân và tên lửa của CHDCND Triều Tiên.

Tuy nhiên, Tổng thống Park thừa nhận việc thay đổi nội các cứ mỗi 5 năm như hiện nay khiến nền chính trị Hàn Quốc phát sinh mâu thuẫn và chính phủ không thể theo đuổi các chính sách phù hợp về lâu dài, bao gồm tiến trình giải quyết vấn đề hạt nhân với Triều Tiên. Theo quan điểm của bà Park, Hiến pháp quy định tổng thống làm duy nhất một nhiệm kỳ chỉ thích hợp với tiến trình dân chủ trong quá khứ nhưng không đáp ứng thể chế hiện nay. Xét đến những diễn biến chính trị bao gồm cuộc bầu cử Tổng thống dự kiến diễn ra vào năm tới, bà Park cho rằng bây giờ là thời điểm thích hợp để cải cách Hiến pháp. Qua đó, chủ nhân của Nhà Xanh cho biết nội các sẽ lập ủy ban đặc biệt để thảo luận, thúc đẩy tiến trình sửa đổi trước khi bà kết thúc nhiệm kỳ tổng thống vào tháng 2-2018.

Theo hãng thông tấn Hàn Quốc Yonhap, đề xuất của bà Park được đưa ra trong bối cảnh đang gia tăng những kêu gọi thay đổi cách vận hành đất nước. Các cuộc tranh luận chủ yếu xoay quanh việc mở rộng nhiệm kỳ tổng thống. Theo quan điểm của phe ủng hộ, sửa đổi là cần thiết bởi Hiến pháp hiện nay không phản ánh được thay đổi về mặt xã hội và chính trị trong những năm qua. Kết quả khảo sát do Realmeter công bố hồi tháng 6 cho thấy 70% người Hàn Quốc nghĩ rằng nên thay đổi Hiến pháp hiện hành và 40% cho biết đổi mới quy định cho phép tổng thống phục vụ 4 năm và tối đa 2 nhiệm kỳ sẽ thích hợp hơn.

Tuy được công chúng ủng hộ, nhưng thay đổi như thế nào mới là vấn đề quan trọng. Theo giới phân tích, đây sẽ là đề tài gây chia rẽ trên chính trường Hàn Quốc giữa quan điểm cương quyết của tổng thống và phái bảo thủ trong Quốc hội trước khi các bên đạt được sự đồng thuận. Hiện đề xuất của bà Park được đảng Saenuri cầm quyền ủng hộ nhưng vấp phải nghi ngại từ các đảng đối lập. Do đó hôm 24-10, Văn phòng Tổng thống Hàn Quốc khẳng định cải cách chỉ áp dụng cho tổng thống kế tiếp và bà Park sẽ không tái tranh cử nhiệm kỳ 2. "Theo Hiến pháp hiện hành, việc sửa đổi sẽ không áp dụng cho tổng thống đương nhiệm" – trang Straits Times trích lời phát ngôn viên tổng thống Kim Dong-Jo cho biết.

Nói thêm về nhân vật tiềm năng tranh ghế tổng thống sắp tới, Tổng Thư ký Liên Hiệp Quốc (LHQ) Ban Ki-moon đang là ứng viên duy nhất liên tục nhận được sự ủng hộ hơn 20% trong các cuộc khảo sát. Hôm 21-10, ông Ban cho biết sẽ trở về Hàn Quốc và cân nhắc có thể đóng góp gì cho quốc gia sau khi kết thúc nhiệm kỳ tại Ban Thư ký LHQ vào cuối năm nay. Đây cũng là lần đầu tiên người đứng đầu LHQ công khai đề cập những dự định tương lai sau khi rời nhiệm sở. Nếu ra tranh cử, ông Ban được dự đoán sẽ tham gia đảng Saenuri của đương kim Tổng thống Park.

MAI QUYÊN (Theo Yonhap, Reuters, Straits Times)