Báo cáo lần đầu tiên về “mất mát nhân mạng” trong quá trình tái thiết Afghanistan, Văn phòng Tổng thanh tra Đặc biệt về tái thiết Afghanistan (SIGAR) hôm 11-2 cho biết, hàng ngàn người đã bỏ mạng hoặc bị thương nhưng rất ít nỗ lực được đưa ra nhằm theo dõi tình trạng này.

Cụ thể, có tổng cộng 5.135 ca thương vong liên quan đến công tác khôi phục cơ sở hạ tầng, xây bệnh viện, trường học, huấn luyện quân sự hoặc dân sự ở Afghanistan trong giai đoạn từ tháng 4-2002 đến tháng 12-2018. Có 2.214 người trong số này đã bỏ mạng và 2.921 người bị thương. Ngoài ra còn có 1.182 người bị bắt cóc hoặc mất tích khi thực thi nhiệm vụ. Điểm đáng chú ý là, phần lớn những trường hợp thương vong là thường dân Afghanistan, gồm 1.447 người bị thiệt mạng, 2.008 người bị thương và 1.003 người bị bắt cóc. Có 216 quân nhân và 68 thường dân Mỹ thiệt mạng, cùng 245 quân nhân và 76 thường dân nước này bị thương.

Người dân Afghanistan tham gia xây đường sá. Ảnh: AP

Công tác xây dựng đường bộ tại Afghanistan khiến nhiều người thương vong nhất khi có tới 663 người thiệt mạng (gồm 5 người Mỹ), 864 người bị thương (10 người Mỹ) và 296 người bị bắt cóc. Với sự hỗ trợ của Cơ quan Phát triển quốc tế Mỹ (USAID), hơn1.900km đường bộ được xây dựng ở Afghanistan. Trong khi đó, hoạt động nguy hiểm nhất đối với quân nhân Mỹ tại Afghanistan đều liên quan đến công tác đảm bảo an ninh, như huấn luyện, cố vấn hoặc bảo vệ các lực lượng quốc phòng Afghanistan, vốn khiến 154 quân nhân và 41 thường dân Mỹ thiệt mạng.

Song, người đứng đầu SIGAR John Sopko cho biết, rất ít nỗ lực được triển khai nhằm theo dõi số người bị thiệt mạng, bị thương hoặc bị bắt cóc khi tham gia nhiệm vụ tái thiết Afghanistan. Ông Sopko cho rằng chính điều này đã mang đến cho các nhà hoạch định chính sách xứ cờ hoa bức tranh chưa hoàn chỉnh về giá trị thực trong nỗ lực tái thiết Afghanistan, bởi các báo cáo trước đây chỉ tập trung vào số tiền được chi cho hoạt động này hơn là đề cập đến số người thương vong. Theo đó, hơn 137 tỉ USD đã được Mỹ đổ vào công cuộc tái thiết Afghanistan trong 18 năm qua, vượt xa số tiền mà Washington chi cho “Kế hoạch Marshall” nhằm giúp tái thiết 16 quốc gia Tây Âu thời hậu Thế chiến thứ hai.

Nỗ lực vực dậy Afghanistan được triển khai dưới thời cựu Tổng thống Mỹ George W. Bush nhằm giúp nước này trở thành nơi sinh sống tốt hơn. Trong chiến dịch tranh cử tổng thống hồi năm 2000, ông Bush đã bác bỏ việc sử dụng lực lượng Mỹ trong tái thiết Afghanistan. Ngày nay, Tổng thống Donald Trump cũng có lập trường tương tự. Trong tuyên bố triển khai thêm 4.000 binh sĩ Mỹ đến Afghanistan hồi tháng 8-2017, ông Trump nhấn mạnh lực lượng này sẽ không được dùng để tái thiết Afghanistan. Hiện có khoảng 13.000 lính Mỹ đang hoạt động tại Afghanistan. Theo Bộ trưởng Quốc phòng Mark Esper, con số này có thể sẽ giảm xuống còn 8.600 cho dù Washington có đạt được thỏa thuận hòa bình với phiến quân Taliban
hay không.

TRÍ VĂN (Theo Fox News, Aljazeera)