Cuba hồi tháng 11 năm ngoái tuyên bố rút 8.517 bác sĩ mà nước này triển khai tới các khu vực nghèo khó và hẻo lánh ở Brazil theo chương trình “Thêm nhiều bác sĩ (Mais Médicos)” trước những chỉ trích của Tổng thống đắc cử Jair Bolsonaro đối với Cuba, khiến cho khoảng 28 triệu người dân trên khắp Brazil không được chăm sóc y tế.

Bệnh nhân Brazil chờ khám bệnh tại một phòng khám địa phương. Ảnh: NYT

Nhà lãnh đạo Brazil nói rằng các bác sĩ Cuba bị sử dụng như “lao động khổ sai” bởi Chính phủ Cuba thu 75% lương của họ, đồng thời tuyên bố chương trình hợp tác vốn bắt đầu vào năm 2013 nói trên chỉ có thể tiếp tục nếu các bác sĩ Cuba nhận được toàn bộ tiền lương và họ được phép mang theo gia đình từ Cuba đến Brazil. “Tôi chắc chắn rằng mỗi năm khoảng 20.000 bác sĩ Brazil tốt nghiệp và con số này sẽ ngày càng tăng. Chúng tôi có thể giải quyết vấn đề thiếu hụt với số bác sĩ này” - ông Bolsonaro mạnh miệng tuyên bố.

Tuy nhiên, 6 tháng kể từ khi ông Bolsonaro nhậm chức tổng thống, Brazil đang phải dốc sức để thay thế hàng ngàn vị trí việc làm bị bỏ trống sau khi các bác sĩ Cuba về nước. Theo số liệu thống kê, 3.847 vị trí y tế thuộc khu vực công tại gần 3.000 thị trấn vẫn chưa tìm ra bác sĩ thay thế, bởi vào tháng 4, hàng ngàn bác sĩ Brazil mới nhận việc đã nghỉ việc hoặc không đáp ứng được công việc ngay từ đầu.

Tại rất nhiều thành phố và vùng ngoại ô của Brazil vốn phải dựa vào các bác sĩ Cuba và thường rất đông người chờ khám bệnh đã trở nên vắng vẻ. Các lịch hẹn khám bệnh cũng đã bị hủy. Chẳng hạn như tại Embu-Guaçu, thành phố với khoảng 70.000 dân, phòng khám y tế công cộng tại đây chỉ làm việc vào thứ năm, ngày duy nhất trong tuần có bác sĩ ở đó. Thành phố nhỏ bé này gần đây đã mất 8 trong số 18 bác sĩ công, buộc số bác sĩ còn lại phải chọn lọc bệnh nhân và thời gian điều trị. “Đó quả thực là một điều đau lòng. Giống như việc lựa chọn đứa con nào để nuôi vậy” - Fernanda Kimura, bác sĩ điều phối việc phân công bác sĩ đến làm việc tại phòng khám địa phương, bày tỏ bức xúc.

Cuba sở hữu ngành dịch vụ y tế đáng ngưỡng mộ và tạo ra một nguồn thu nhập lớn cho đất nước. Hiện có hơn 50.000 nhân viên y tế Cuba đang làm việc tại hơn 60 quốc gia trên thế giới. Khoảng một nửa số bác sĩ theo chương trình Mais Médicos đến từ Cuba.

Được triển khai trong vòng 4 năm đầu tiên, chương trình Mais Médicos đã giúp tỷ lệ người Brazil tham gia các dịch vụ chăm sóc sức khỏe ban đầu đạt mức 70%, tăng hơn nhiều so với mức 59,6% trước đó. Vì vậy, theo cảnh báo của bác sĩ Gabriel Vivas thuộc Tổ chức Y tế Liên châu Mỹ, việc Cuba rút các bác sĩ tình nguyện về nước có thể làm đảo ngược xu hướng đó, gây ra hậu quả đặc biệt nghiêm trọng đối với những trẻ em dưới 5 tuổi và có khả năng khiến khoảng 37.000 trẻ em Brazil tử vong vào năm 2030.

TRÍ VĂN (Theo NYT, Reuters)