Nhiều hãng hàng không trên thế giới đang phải chật vật tìm kiếm phi công giàu kinh nghiệm trong bối cảnh nhu cầu đi lại bằng máy bay tăng cao. Song, câu hỏi được đặt ra rằng liệu mức lương cao cùng với tiền thưởng hậu hĩnh có thể bù đắp cho làn sóng nghỉ hưu ồ ạt hay không.

Phi công Mỹ trong một giờ bay. Ảnh: IMAGO

Trong giai đoạn trước và sau đại dịch COVID-19, công tác đào tạo phi công ở nhiều nơi bị trì hoãn, bởi nhiều công ty lo ngại COVID-19 ảnh hưởng đến ngành du lịch. Ngày nay, khi du lịch hàng không phục hồi mạnh mẽ nhưng các trường đào tạo lại gặp khó trong việc tuyển dụng phi công mới, trong khi nhiều phi công kỳ cựu bất ngờ nghỉ hưu sớm, đặc biệt là ở Bắc Mỹ, qua đó đặt các hãng hàng không vào thách thức kép. Họ vừa phải tìm cách bù đắp cho làn sóng nghỉ hưu sớm vừa phải tìm kiếm thêm phi công trong bối cảnh nhu cầu đi lại bằng đường hàng không ngày càng tăng, đặc biệt là du lịch nghỉ dưỡng.

Theo Cục Thống kê Lao động Mỹ, trong thập niên tới, nước này mỗi năm sẽ cần khoảng 18.200 phi công. Trong khi đó, hãng sản xuất máy bay Boeing gần đây ước tính sẽ cần tới 660.000 phi công thương mại mới trên toàn thế giới vào năm 2044. 

Christoph Klingenberg, chuyên gia về quản lý hàng không và sân bay tại Đại học Khoa học Ứng dụng Worms (Đức), cho hay nhiều hãng hàng không đã phải ngạc nhiên trước sự tăng trưởng như hiện nay của ngành hàng không. “Việc đào tạo phi công phải mất vài năm nên tình hình sẽ mất vài năm nữa mới có thể trở lại bình thường” - ông Klingenberg nói với tờ DW.

Mặc dù phi công giàu kinh nghiệm có thể “bỏ túi” nhiều tiền nhưng để được bước vào buồng lái lại là hành trình dài và tốn kém. Tại Mỹ, chi phí đào tạo phi công có thể “ngốn” hơn 100.000USD - con số có thể khiến nhiều người nản lòng. Chưa kể, ngoài các loại chứng chỉ theo quy định, Cục Hàng không Liên bang Mỹ (FAA) còn yêu cầu tất cả cơ phó phải có chứng chỉ Phi công Vận tải Hàng không. Điều này đồng nghĩa với việc phi công phải có thêm 1.500 giờ bay - yêu cầu mà các phi công mới ra trường có thể mất thêm 2 năm.

Trong bối cảnh đó, để thu hút thêm ứng viên và giữ chân những phi công hiện có, nhiều hãng hàng không lớn gần đây đã tăng lương cho phi công. Một số hãng còn đưa ra mức tiền thưởng cao và các phúc lợi khác để tìm kiếm và giữ chân phi công; thiết kế lịch trình làm việc cân bằng giữa công việc và cuộc sống cho phi hành đoàn; tuyển dụng phi công có ít giờ bay hơn đáng kể; đưa ra khoản tiền thưởng ký hợp đồng hậu hĩnh và miễn trừ một số yêu cầu nhất định. 

Song, không phải hãng nào cũng đều hào phóng như vậy. Mới đây, các phi công của Lufthansa (Đức) đã tổ chức đình công sau khi các cuộc đàm phán về lương hưu thất bại. 

Theo quy tắc do Tổ chức Hàng không Dân dụng Quốc tế (ICAO) đặt ra, cách đây 2 thập niên, phi công bị buộc phải nghỉ hưu ở tuổi 60 nhưng với những tiến bộ về sức khỏe, tuổi nghỉ hưu được nâng lên 65 vào năm 2006. Trước tình trạng thiếu hụt phi công như hiện nay, tuổi nghỉ hưu được đề xuất nâng lên 67. Hiệp hội Vận tải Hàng không Quốc tế (IATA) lập luận rằng việc tăng tuổi hưu thêm 2 năm có thể là một giải pháp thiết thực cho tình trạng thiếu hụt phi công hiện tại mà vẫn đảm bảo hoạt động vận chuyển không bị ảnh hưởng. Tuy nhiên, ý tưởng này vấp phải sự phản đối từ các công đoàn phi công. Kết quả là, cả ICAO và FAA đều giữ nguyên độ tuổi nghỉ hưu hiện tại.

TRÍ VĂN (Tổng hợp)