Dưới tác động tiêu cực của chiến tranh thương mại Mỹ-Trung và những bất lợi về điều kiện tự nhiên cũng như dân số già hóa, Singapore đã và đang đưa ra nhiều giải pháp vực dậy nền kinh tế có nguy cơ suy thoái, đồng thời thúc đẩy các chương trình sáng tạo thích ứng với các thách thức mới trong thời đại công nghệ cao.
Cảng container Tanjong Pagar của Singapore. Ảnh: Bloomberg
Singapore đã nổi lên là một trong những quốc gia tiên tiến nhất thế giới nhờ sử dụng vị thế của mình như là một trung tâm thương mại thu hút đầu tư và công nghệ toàn cầu. Giờ đây, đứng trước những cơn bão thương mại toàn cầu và sự chuyển đổi công nghệ, đảo quốc sư tử đang bơm tiền vào các ý tưởng nhằm có thể xác định cách thức xây dựng và vận hành thành phố trong tương lai, qua đó tạo môi trường thử nghiệm cho sáng tạo đô thị.
Thích ứng với môi trường khắc nghiệt
Quốc gia Đông Nam Á này không có nhiều nguồn tài nguyên thiên nhiên và đất đai khắc nghiệt. Hòn đảo đang đối mặt với nhiều thách thức mà các nước phát triển lớn hơn như Đức và Nhật gặp phải, đó là tình trạng xã hội già hóa, sự chống đối người nhập cư và phụ thuộc vào thương mại toàn cầu. Độ tuổi trung vị của Singapore dự kiến sẽ tăng từ 39,7 năm 2015 lên 46,8 vào năm 2030, tức cao hơn 10 năm so với độ tuổi trung vị toàn cầu. Trong khi đó, Singapore vẫn là một trong những nền kinh tế phụ thuộc vào xuất khẩu lớn nhất thế giới, với tỷ lệ xuất nhập khẩu tương đương 326% GDP. Với hơn 1/3 lượng hàng hóa xuất khẩu của mình qua Trung Quốc và Mỹ, Singapore được coi nằm trên “giới tuyến” chiến tranh thương mại của hai nền kinh tế lớn nhất nhì thế giới.
Trên thực tế, phần lớn người dân Singapore sống trong các tòa nhà chung cư cao tầng, có thể lên đến 50 tầng. Khi không gian ngày càng chật hẹp, đảo quốc này đang có nhiều ý tưởng tạo cảm hứng bất ngờ trên tầng cao. Ngoài hồ bơi trên độ cao nhất thế giới tại khách sạn Marina Bay Sands, Singapore có sân bóng đá, công viên, vườn rau và thậm chí có trang trại gà vịt trên đỉnh tòa nhà. Những chú tê tê đắt giá và các loài vật khác có thể “tung tăng” khắp “cây cầu sinh thái” 62m nối hai khu bảo tồn thiên nhiên mà không bị đường cao tốc 6 làn xe bên dưới “quấy nhiễu”. Khách sạn Parkroyal với những cây xanh, vườn treo nằm ở quận thương mại trung tâm của Singapore là phần trong kế hoạch kiến tạo “thành phố xanh thẳng đứng” làm giảm khí thải carbon gây hiệu ứng nhà kính.
Trung tâm mua sắm Jewel rộng lớn của sân bay quốc tế Changi giống như công trình khoa học viễn tưởng bên cạnh tháp nước trong nhà cao nhất thế giới. Tham vọng của Singapore là kiểm soát thiên nhiên. Thành phố này đã xây dựng các cửa đập được kiểm soát tự động tại các dòng sông chính để ngăn nước biển và dự trữ nước sạch.
Thích ứng với lão hóa và công nghệ
Để thích ứng với môi trường xã hội ngày càng già hóa, DBS Group Holding-ngân hàng lớn nhất Đông Nam Á tại Singapore, sử dụng các nhân viên lớn tuổi để huấn luyện họ thành người trợ giúp thúc đẩy các sáng kiến kỹ thuật số hiện đại. Nhân viên lớn tuổi sẽ giúp người già sử dụng ngân hàng kỹ thuật số, qua đó họ không phải dùng tiền mặt khi chi trả chăm sóc y tế. Chính phủ Singapore còn có nhiều chương trình khác cho người già, trong đó có “bệnh viện kỹ thuật số” dành cho những trung tâm cộng đồng muốn lĩnh hội các kỹ năng của điện thoại thông minh.
Dĩ nhiên càng sống lâu thì làm việc càng dài. Chính phủ Singapore dự kiến sẽ nâng tuổi nghỉ hưu tối thiểu từ con số 62 hiện nay. Robot có thể là lực lượng chia sẻ với người lao động ít và có mức lương cao. Việc thử nghiệm xe tự lái và chương trình giao hành lý tự động ở sân bay Changi là hai biểu tượng đầy hứa hẹn của lực lượng lao động robot tại Singapore. Emma, “nàng” robot xoa bóp đầu tiên của Singapore bắt đầu làm việc cách đây 2 năm và những “chú” robot vệ sinh tại sân bay Changi được triển khai từ tháng 4-2019, là hai thí dụ điển hình.
Trong một thế giới nghiện điện thoại thông minh thì không có gì phải bất ngờ khi Singapore chi tiêu hàng tỉ đô-la để tăng cường cho các chương trình khởi nghiệp và nghiên cứu công nghệ kỹ thuật số. Đảo quốc sư tử đang có kế hoạch xây dựng một quận kỹ thuật số ở ngoại ô Punggol (Đông Bắc Singapore), nơi các công ty công nghệ, công ty khởi nghiệp và Viện Công nghệ Singapore có thể chia sẻ không gian làm việc để thúc đẩy sáng tạo. Khu vực của tòa nhà tập trung này đồng thời là nơi cung cấp hàng hóa để giảm lưu thông, có mạng lưới cống ngầm thu gom chất thải.
Là trung tâm tài chính lớn của thế giới, Singapore tập trung vào mảng sáng tạo công nghệ tài chính (fintech). Nước này hằng năm tổ chức Festival FinTech và thường xuyên tuyển chọn các công ty fintech để kiểm nghiệm tính sáng tạo của doanh nghiệp và kịp thời điều chỉnh.
ÐỨC TRUNG (Theo Bloomberg)