Luật Trợ giúp pháp lý (TGPL) hiện hành đã quy định cụ thể 16 đối tượng được TGPL, góp phần đảm bảo quyền con người, quyền công dân trong tiếp cận pháp luật, tạo sự bình đẳng trước pháp luật cho tất cả các đối tượng, đặc biệt là những người yếu thế trong xã hội. Tính nhân văn thể hiện rõ nhất là việc TGPL cho nhóm đối tượng có khó khăn về tài chính.

Trợ giúp viên pháp lý của Trung tâm TGPL Nhà nước TP Cần Thơ tham gia TGPL cho bị cáo tại phiên toà sơ thẩm của Tòa án Nhân dân TP Cần Thơ. Ảnh: Trung tâm TGPL Nhà nước TP Cần Thơ cung cấp

Luật TGPL hiện hành quy định nhóm đối tượng được TGPL là: người có công với cách mạng, người thuộc hộ nghèo, trẻ em, người dân tộc thiểu số cư trú ở vùng có điều kiện kinh tế - xã hội đặc biệt khó khăn, người bị buộc tội từ đủ 16 tuổi đến dưới 18 tuổi, người bị buộc tội thuộc hộ cận nghèo, người thuộc một trong các trường hợp có khó khăn về tài chính. Các trường hợp có khó khăn về tài chính gồm: cha đẻ, mẹ đẻ, vợ, chồng, con của liệt sĩ và người có công nuôi dưỡng khi liệt sĩ còn nhỏ; người nhiễm chất độc da cam; người cao tuổi; người khuyết tật; người từ đủ 16 tuổi đến dưới 18 tuổi là bị hại trong vụ án hình sự; nạn nhân trong vụ việc bạo lực gia đình; nạn nhân của hành vi mua bán người theo quy định của Luật Phòng, chống mua bán người; người nhiễm HIV. 

Ông Lê Văn Hận, Giám đốc Trung tâm TGPL Nhà nước TP Cần Thơ, cho biết: Căn cứ Nghị định 144/2017/NĐ-CP quy định chi tiết một số điều của Luật TGPL quy định điều kiện khó khăn về tài chính của người được TGPL là người thuộc hộ cận nghèo hoặc là người đang hưởng trợ cấp xã hội hằng tháng theo quy định của pháp luật. Bên cạnh đó, người có khó khăn về tài chính, tùy từng trường hợp, khi có yêu cầu được TGPL, phải cung cấp những giấy tờ chứng minh mình thuộc diện đối tượng được TGPL. 

Để chứng minh là cha đẻ, mẹ đẻ, vợ, chồng, con của liệt sĩ và người có công nuôi dưỡng khi liệt sĩ còn nhỏ, có khó khăn về tài chính, cần các giấy tờ sau: giấy chứng nhận hộ cận nghèo hoặc quyết định hưởng trợ cấp xã hội hằng tháng hoặc quyết định tiếp nhận đối tượng vào chăm sóc, nuôi dưỡng tại nhà xã hội, cơ sở bảo trợ xã hội; quyết định của cơ quan có thẩm quyền về trợ cấp ưu đãi, trợ cấp tiền tuất đối với cha đẻ, mẹ đẻ, vợ, chồng, con của liệt sĩ và người có công nuôi dưỡng khi liệt sĩ còn nhỏ hoặc giấy chứng nhận gia đình liệt sĩ, Bằng Tổ quốc ghi công có tên liệt sĩ kèm theo giấy tờ chứng minh mối quan hệ thân nhân với liệt sĩ. Giấy tờ chứng minh là người nhiễm chất độc da cam có khó khăn về tài chính gồm: quyết định về việc trợ cấp ưu đãi đối với con của người hoạt động kháng chiến bị nhiễm chất độc hóa học hoặc giấy chứng nhận bệnh tật, dị dạng, dị tật do nhiễm chất độc hóa học.

Trong trường hợp người cao tuổi có khó khăn về tài chính, cần có quyết định hưởng trợ cấp xã hội hằng tháng; quyết định tiếp nhận đối tượng vào chăm sóc, nuôi dưỡng tại nhà xã hội, cơ sở bảo trợ xã hội; giấy chứng nhận hộ cận nghèo kèm theo giấy tờ hợp pháp do cơ quan có thẩm quyền cấp xác định người có tên trong giấy là người cao tuổi. Đối với người khuyết tật có khó khăn về tài chính, cần giấy chứng nhận hộ cận nghèo kèm theo giấy chứng nhận khuyết tật do cơ quan có thẩm quyền cấp; quyết định hưởng trợ cấp xã hội hằng tháng; quyết định tiếp nhận đối tượng vào chăm sóc, nuôi dưỡng tại nhà xã hội, cơ sở bảo trợ xã hội. 

Đối với người từ đủ 16 tuổi đến dưới 18 tuổi là bị hại trong vụ án hình sự, có khó khăn về tài chính, cần có các giấy tờ sau: giấy chứng nhận hộ cận nghèo hoặc quyết định hưởng trợ cấp xã hội hằng tháng hoặc quyết định tiếp nhận đối tượng vào chăm sóc, nuôi dưỡng tại nhà xã hội, cơ sở bảo trợ xã hội; văn bản của cơ quan tiến hành tố tụng xác định người có yêu cầu TGPL là bị hại và từ đủ 16 tuổi đến dưới 18 tuổi. Trường hợp người yêu cầu TGPL là nạn nhân trong vụ việc bạo lực gia đình, có khó khăn về tài chính, cần 1 trong các loại giấy tờ sau: quyết định tiếp nhận nạn nhân bạo lực gia đình vào nhà xã hội, cơ sở bảo trợ xã hội; giấy chứng nhận hộ cận nghèo kèm theo một trong các loại giấy tờ: giấy xác nhận của cơ sở khám bệnh, chữa bệnh về việc khám và điều trị thương tích do hành vi bạo lực gia đình gây ra; quyết định cấm người gây bạo lực gia đình tiếp xúc với nạn nhân bạo lực gia đình; quyết định xử lý vi phạm hành chính với người có hành vi bạo lực gia đình.

Đối tượng yêu cầu TGPL là nạn nhân của hành vi mua bán người theo quy định của Luật Phòng, chống mua bán người, có khó khăn về tài chính, cần có giấy chứng nhận hộ cận nghèo hoặc quyết định hưởng trợ cấp xã hội hằng tháng hoặc quyết định tiếp nhận đối tượng vào chăm sóc, nuôi dưỡng tại nhà xã hội, cơ sở bảo trợ xã hội; giấy tờ, tài liệu chứng nhận nạn nhân theo quy định Luật Phòng, chống mua bán người. Trường hợp là người nhiễm HIV có khó khăn về tài chính, cần có các giấy tờ sau: giấy chứng nhận hộ cận nghèo hoặc quyết định hưởng trợ cấp xã hội hằng tháng hoặc quyết định tiếp nhận đối tượng vào chăm sóc, nuôi dưỡng tại nhà xã hội, cơ sở bảo trợ xã hội; giấy xác nhận của cơ quan có thẩm quyền cấp xác định là người nhiễm HIV.

HOÀNG YẾN