Tại Hội nghị thượng đỉnh nhóm Bộ tứ Normandy ở Paris (Pháp) kết thúc vào rạng sáng 10-12 (giờ Việt Nam), Tổng thống Ukraine Volodymyr Zelensky và người đồng cấp Nga Vladimir Putin nhất trí khôi phục tiến trình hòa bình cho cuộc xung đột đẫm máu ở miền Đông Ukraine và trao đổi tù nhân, nhưng còn vướng lại những vấn đề cốt lõi như lịch trình bầu cử địa phương và kiểm soát các khu vực biên giới ở vùng Donbass do phe nổi dậy quản lý.

Lãnh đạo Nga, Ukraine, Đức và Pháp tham dự cuộc họp tại Paris. Ảnh: AFP

Đây là lần đầu tiên nhóm Bộ tứ Normandy gặp nhau kể từ năm 2016. Hội nghị của nhóm được tổ chức từ năm 2014 nhằm tìm giải pháp cho cuộc xung đột giữa quân Chính phủ Ukraine và phe ly khai ở miền Đông gồm Donetsk và Lugansk. Cuộc đối thoại cũng đã cho ra đời thỏa thuận hòa bình Minsk vào năm 2015, trong đó cam kết ngừng bắn và giải quyết bằng con đường chính trị, nhưng các vụ nổ súng vẫn diễn ra lác đác cho tới nay.

Cuộc gặp kéo dài 6 tiếng tại Điện Élysée còn có sự tham gia của Tổng thống Pháp Emmanuel Macron và Thủ tướng Đức Angela Merkel- hai bên làm trung gian hòa giải. Đáng nói, sự kiện này đánh dấu lần đầu tiên ông Zelensky gặp trực tiếp Tổng thống Putin kể từ khi nhà lãnh đạo Ukraine nhậm chức hồi tháng 5-2019. Ngoài ra, lãnh đạo hai nước Nga và Ukraine cũng tổ chức cuộc gặp song phương bên lề hội nghị. Chủ nhân Điện Kremlin sau đó cho biết ông hài lòng với kết quả các cuộc gặp, đồng thời đánh giá cuộc hội đàm với người tương nhiệm Ukraine diễn ra “tốt đẹp và hiệu quả”.

Trong tuyên bố chung sau đối thoại, Nga và Ukraine cam kết tuân thủ thỏa thuận ngừng bắn ở vùng Donbass và tổ chức trao đổi toàn bộ tù nhân giữa  Kiev và phe ly khai trước cuối năm 2019. Mặc dù hai nước nhất trí hướng tới mục tiêu tiến hành các cuộc bầu cử địa phương ở Donbass, song Tổng thống Macron thừa nhận vẫn còn nhiều bất đồng về vấn đề này. Tại cuộc họp báo chung, ông Putin đã nhấn mạnh các cuộc bầu cử địa phương tại miền Đông do lực lượng nổi dậy kiểm soát phải diễn ra trước khi phe ly khai nhường lại quyền quản lý khu vực biên giới. Bên cạnh đó, lãnh đạo Nga và Ukraine cũng tiến gần hơn một thỏa thuận mới về việc Mát-xcơ-va cung cấp khí đốt cho Kiev để thay thế văn kiện sắp hết hạn vào cuối năm. Dù vậy, hai bên vẫn không tìm được tiếng nói chung về các vấn đề chính trị được cho liên quan đến việc chấm dứt xung đột, bao gồm tình trạng Donbass bên trong Ukraine và trao quyền kiểm soát khu vực biên giới Donbass- Nga từ tay các tay súng nổi dậy cho quân đội Ukraine.

Mặc dù các cuộc thăm dò dư luận cho thấy hầu hết người dân Ukraine ủng hộ giải pháp hòa bình cho cuộc xung đột ở miền Đông, nhưng nhiều người ở nước này lo ngại Tổng thống Zelensky, một người “lép vế” về chính trị so với ông Putin, đưa ra nhiều nhượng bộ với Nga. Được biết, hội nghị tiếp theo của nhóm Bộ tứ Normandy sẽ được tổ chức sau 4 tháng nữa.

Xung đột vũ trang giữa quân đội Chính phủ Ukraine và các lực lượng giành độc lập tại miền Đông nước này nổ ra từ tháng 4-2014, sau vụ Nga sáp nhập bán đảo Crimea. Chiến sự kéo dài 5 năm qua đã cướp đi sinh mạng của hơn 13.000 người và khiến hơn 1 triệu người phải đi lánh nạn.

HẠNH NGUYÊN (Theo AP, Reuters)