Bài, ảnh: H.HOA

Từ tháng 9-2019, TP Cần Thơ đã triển khai điều trị dự phòng trước phơi nhiễm với HIV (PrEP). Từ 2 cơ sở điều trị, đến quý III-2022, đã tăng lên 16 cơ sở y tế tư nhân và công lập tham gia điều trị. Lũy tích có 2.659 khách hàng sử dụng PrEP. 

Hiệu quả dự phòng 97%

Các đại biểu quay số nhận quà tại sự kiện quảng bá dịch vụ PrEP. 

PrEP là sử dụng thuốc ARV để dự phòng lây nhiễm HIV cho người chưa nhiễm HIV, nhưng có hành vi nguy cơ nhiễm HIV cao trong vòng 6 tháng qua, như: Quan hệ tình dục đường hậu môn hoặc âm đạo mà không sử dụng bao cao su với từ hai bạn tình trở lên; bạn tình có một hoặc nhiều yếu tố nguy cơ cao nhiễm HIV (tiền sử mắc bệnh lây truyền qua đường tình dục, dùng chung bơm hoặc dụng cụ tiêm chích...); có bạn tình nhiễm HIV chưa điều trị ARV hoặc có điều trị ARV nhưng tải lượng virus HIV>200 bản sao/ml hoặc chưa được xét nghiệm tải lượng HIV. Điều trị PrEP: Dùng 1 viên đều đặn mỗi ngày vào một thời điểm nhất định. 

Theo các tài liệu của Tổ chức Y tế Thế giới (WHO), Trung tâm Kiểm soát bệnh tật (CDC) Hoa Kỳ và Bộ Y tế, PrEP có hiệu quả giảm nguy cơ nhiễm HIV qua đường tình dục lên tới 97% và qua tiêm chích ma túy đến 74% nêu tuân thủ điều trị tốt.

Hiện nay, TP Cần Thơ có 9 cơ sở y tế công lập và 7 cơ sở y tế tư nhân điều trị PrEP. Trong đó các cơ sở y tế tư nhân được khách hàng chọn lựa nhiều hơn. BS Huỳnh Minh Trúc, Giám đốc CDC Cần Thơ, cho biết: Với sự hỗ trợ của Quỹ Toàn cầu, thuốc điều trị PrEP miễn phí và được hỗ trợ xét nghiệm ban đầu trước điều trị. Các cơ sở y tế tạo điều kiện thuận lợi cho khách hàng điều trị. Qua thống kê có 93% khách hàng được điều trị PrEP ngay trong ngày.

PrEP được quảng bá trên mạng xã hội Zalo, Facebook, Tiktok, Youtube... Ngoài ra, hình thành 2 trang web: tuxetnghiem.vn và prepngay.vn để tuyên truyền, tư vấn, xét nghiệm, điều trị PrEP. Anh Đỗ Quốc Phong, Trưởng nhóm S Đỏ (Tổ chức cộng đồng hỗ trợ MSM) cho biết: Có nhiều hình thức cung cấp PrEP như qua website, mạng xã hội, tại phòng khám tư nhân thân thiện và tiện lợi cho khách hàng. Các bạn MSM trẻ chuộng sử dụng PrEP.

Vừa qua, CDC Cần Thơ đã phối hợp các đơn vị y tế, trường học tổ chức trên 100 cuộc truyền thông lưu động tại 9 quận, huyện và 13 trường đại học, cao đẳng. Có trên 2.000 người tham dự. Trong các cuộc truyền thông, thực hiện xét nghiệm HIV, tư vấn sử dụng PrEP. Qua các cuộc truyền thông, sử dụng 615 bộ kít xét nghiệm, 478 khách hàng PrEP mới.

Khách hàng dưới 15 tuổi có xu hướng tăng

Theo thống kê của CDC Cần Thơ, khách hàng sử dụng PrEP có xu hướng tăng. Chỉ tính từ đầu năm 2022 đến ngày 30-9-2022, có 9 khách hàng dưới 15 tuổi dùng PrEP. Vì thế, trong thời gian tới CDC Cần Thơ tiếp tục đẩy mạnh công tác truyền thông phòng, chống HIV/AIDS, PrEP đến các trường THPT, THCS.

Ths Đoàn Thị Kim Phượng, Phó Trưởng Khoa Phòng, chống HIV/AIDS, CDC Cần Thơ, cho biết: Trong thời gian tới, CDC Cần Thơ  tiếp tục củng cố chất lượng và tăng cường chất lượng dịch vụ PrEP hiện có. Cập nhật các hướng dẫn về PrEP của WHO, CDC Hoa kỳ về thuốc mới, phác đồ điều trị mới. Tiếp tục mở rộng độ bao phủ triển khai PrEP ở y tế công lập và tư nhân; tập trung truyền thông, tư vấn nhóm dân số trẻ (sinh viên, công nhân ở các khu công nghiệp…). Tăng cường truyền thông và phối hợp Sở Giáo dục và Đào tạo, Đoàn thanh niên, Hội học sinh - sinh viên để tiếp cận nhóm trẻ tuổi bao gồm cả nhóm học sinh dưới 15 tuổi. Nhân rộng các mô hình thành công tại các tỉnh, thành phố khác: PrEP từ xa, PrEP tại cộng đồng, PrEP trong khu vực tư nhân. Lồng ghép PrEP trong các dịch vụ chăm sóc sức khỏe ban đầu, chăm sóc toàn diện cho khách hàng nhận dịch vụ liên quan đến HIV (phối hợp sàng lọc quản lý điều trị viêm gan, các bệnh lây truyền qua đường tình dục, HIV, Lao, sức khỏe tâm thần và các bệnh không lây nhiễm…).

BS Huỳnh Minh Trúc cũng lưu ý khách hàng dùng PrEP: PrEP phòng lây nhiễm HIV nhưng không phòng được các bệnh lây truyền qua đường tình dục khác nên luôn sử dụng cả bao cao su và PrEP khi quan hệ tình dục. PrEP không có tác dụng tránh thai. PrEP không tương tác với ma túy hoặc rượu. PrEP có thể sử dụng trong suốt thời gian mang thai và cho con bú. PrEP là biện pháp dự phòng bằng thuốc nên cần có chỉ định của bác sĩ khi bạn dùng thuốc hay dừng PrEP.