21/07/2022 - 09:51

Phong trào thánh chiến toàn cầu vẫn tồn tại 

HẠNH NGUYÊN (Theo CNN, AP)

Các chuyên gia Liên Hiệp Quốc (LHQ) cảnh báo mối đe dọa từ những phần tử thuộc tổ chức tự xưng Nhà nước Hồi giáo (IS) và mạng lưới khủng bố quốc tế al-Qaeda tại một số khu vực xung đột vẫn còn ở mức cao. Nếu không được giải quyết triệt để, những khu vực này sẽ “nuôi dưỡng” năng lực phát động một chiến dịch khủng bố trên thế giới.

Các phần tử al-Qaeda. Ảnh: Getty Images

Trong báo cáo ngày 19-7, nhóm chuyên gia cho rằng cả IS và al-Qaeda đều hoạt động tại những khu vực đáng lo ngại nhất như châu Phi, Trung và Nam Á cũng như vùng đất bao gồm các nước Syria, Iraq. Dù IS đã bị lực lượng Iraq và liên minh do Mỹ dẫn đầu đánh bại năm 2017, song các chuyên gia lưu ý nhóm thánh chiến này vẫn còn duy trì 2 cấu trúc tổ chức rõ rệt cho Syria và Iraq, cũng như quản lý các mạng lưới mạnh và được tổ chức tốt. Ðáng nói, 2/3 mạng lưới hoạt động tích cực nhất của IS nằm ở châu Phi, cũng là nơi tung hoành của một số nhánh nguy hiểm nhất của al-Qaeda.

Những diễn biến nổi bật nhất của IS trong nửa đầu năm 2022 bao gồm vụ tấn công nhà tù giam giữ hơn 3.000 tay súng IS ở thành phố Hassakeh thuộc Ðông Bắc Syria hồi tháng 1. Sau cuộc giao tranh 10 ngày với lực lượng người Kurd thân Mỹ, IS đã giải thoát cho 100-300 đồng bọn. Ðến đầu tháng 2, một thủ lĩnh IS là Abu Ibrahim al-Hashimi al-Qurayshi bị đặc nhiệm Mỹ tiêu diệt trong cuộc đột kích tại Syria. Gần đây, Maher al-Agal, thủ lĩnh IS tại Syria, cũng đã thiệt mạng trong cuộc không kích của Mỹ. al-Agal chịu trách nhiệm phát triển mạng lưới IS bên ngoài Iraq và Syria và đây là một trong 5 thủ lĩnh cấp cao của IS trên toàn thế giới.

Giới lãnh đạo IS hiện kiểm soát xấp xỉ 25 triệu USD tiền dự trữ, với phần lớn lượng tiền mặt này vẫn còn ở Iraq. Khả năng của giới “chóp bu” IS về chỉ đạo và duy trì tài trợ cho các nhánh trên toàn cầu “vẫn còn bền bỉ’. LHQ ước tính có 6.000-10.000 tay súng IS tại Syria và Iraq.

Các tay súng người nước ngoài chiến đấu cho IS là “một mối đe dọa lớn khác”. Một quốc gia giấu tên tiết lộ có 120.000 đối tượng vẫn còn trong 11 trại giam và 20 nhà tù ở Ðông Bắc Syria. Trong số trên có 30.000 trẻ em dưới 12 tuổi “rất dễ bị cực đoan hóa bởi ý thức hệ của IS”. Theo báo cáo, IS đang muốn tạo ra một thế hệ phần tử cực đoan mới, duy trì cách tiếp cận “những đứa trẻ của Vương quốc Hồi giáo” mà chúng từng áp dụng khi cai trị vùng đất rộng lớn ở Syria và Iraq giai đoạn 2014-2017.

al-Qaeda vẫn “sống khỏe”

Trong khi đó, Ayman al-Zawahri, người đã thay thế Osama bin Laden làm thủ lĩnh al-Qaeda, thường xuyên đăng các thông điệp bằng video “cung cấp bằng chứng hiện tại về cuộc sống”. Việc al-Zawahri ngày càng thoải mái và có khả năng liên lạc diễn ra trùng hợp với việc lực lượng Hồi giáo Taliban tiếp quản Afghanistan hồi tháng 8-2021. Quyết định rút hết lính Mỹ khỏi Afghanistan của Washington khi đó đã cho phép Taliban duy trì mối liên kết với al-Qaeda. Và nhờ có các đồng minh trong chính quyền của Taliban tại quốc gia Tây Nam Á, al-Qaeda chắc chắn sẽ có thêm nguồn lực để tái hợp.

Trong khi đó, nhánh địa phương của IS tại Afghanistan hiện là một trong những mạng lưới khu vực mạnh nhất của IS trên toàn cầu.

Nhóm chuyên gia LHQ đánh giá rằng “bối cảnh quốc tế đang có lợi cho al-Qaeda, tổ chức sẽ lại được công nhận là thủ lĩnh phong trào thánh chiến toàn cầu”. “Hoạt động tuyên truyền của al-Qaeda được xây dựng tốt hơn để cạnh tranh với IS nhằm trở thành nhân tố chủ chốt trong việc truyền cảm hứng tạo ra môi trường đe dọa quốc tế và cuối cùng al-Qaeda có thể trở thành nguồn gốc của mối đe dọa trực tiếp lớn hơn”, các chuyên gia nhận định.

Giải pháp cho những quốc gia có công dân bị giam giữ trong các nhà tù và trại ở Ðông Bắc Syria là rước về những chiến binh IS để xét xử. Riêng phụ nữ và trẻ em sống trong các trại tị nạn cần được hồi hương và đưa vào các trung tâm xóa bỏ tư tưởng cực đoan. Tuy nhiên, chỉ vài quốc gia chịu tiếp nhận công dân của mình, do lo sợ họ có thể mang về rắc rối IS. Trong 3 năm qua, Iraq đã đón về hơn 600 tay súng cùng 2.500 công dân nước này. Trong tháng 7, Pháp đã làm điều tương tự đối với 51 phụ nữ và trẻ em, trong khi 39 người Mỹ cũng được hồi hương.

 

Chia sẻ bài viết