Thông tư liên tịch số 10/2018/TTLT-BTP-BCA-BQP-BTC-TANDTC-VKSNDTC quy định về phối hợp giữa các cơ quan, tổ chức, người có thẩm quyền thực hiện trợ giúp pháp lý (TGPL) trong hoạt động tố tụng nhằm bảo đảm quyền của người được TGPL. Trong đó, quy định cụ thể các trường hợp đăng ký, từ chối, hủy bỏ việc đăng ký bào chữa; đăng ký, từ chối việc đăng ký người bảo vệ quyền và lợi ích hợp pháp của đương sự...

Trợ giúp viên pháp lý tư vấn pháp luật cho người dân tại huyện Cờ Đỏ.

Theo đó, người thực hiện TGPL tham gia tố tụng bao gồm: trợ giúp viên pháp lý; luật sư, bao gồm luật sư thực hiện TGPL theo hợp đồng với trung tâm (sau đây viết tắt là luật sư ký hợp đồng với trung tâm), luật sư thực hiện TGPL theo phân công của tổ chức tham gia TGPL (sau đây viết tắt là luật sư của tổ chức tham gia TGPL).

Trung tâm TGPL nhà nước và chi nhánh của trung tâm có trách nhiệm: cử, thay thế trợ giúp viên pháp lý, luật sư ký hợp đồng với trung tâm theo quy định pháp luật về TGPL; cung cấp cho cơ quan có thẩm quyền tiến hành tố tụng, cơ sở giam giữ và trại giam: bảng thông tin về TGPL; đơn yêu cầu TGPL của người bị buộc tội, người bị hại, đương sự thuộc diện được TGPL; danh sách số điện thoại trợ giúp viên pháp lý; luật sư ký hợp đồng với trung tâm. Trường hợp nhận được thông báo của cơ quan, người có thẩm quyền tiến hành tố tụng, trung tâm TGPL nhà nước, chi nhánh của trung tâm có trách nhiệm cử người thực hiện TGPL trong thời hạn 3 ngày làm việc kể từ ngày nhận được thông báo…

Về trách nhiệm của người thực hiện TGPL khi tham gia tố tụng, Thông tư quy định rất cụ thể: trợ giúp viên pháp lý, luật sư tham gia tố tụng với tư cách là người bào chữa hoặc người bảo vệ quyền và lợi ích hợp pháp cho người được TGPL thực hiện đầy đủ các quyền và nghĩa vụ của mình theo quy định của pháp luật về tố tụng và pháp luật về TGPL. Người thực hiện TGPL có quyền khiếu nại theo quy định của pháp luật về tố tụng, đồng thời báo cáo tổ chức thực hiện TGPL nếu phát hiện người tiến hành tố tụng có quyết định, hành vi tố tụng trái pháp luật, xâm hại quyền và lợi ích hợp pháp của người được TGPL.

Trong trường hợp thay thế người thực hiện TGPL khi tham gia tố tụng thì trong thời hạn 24 giờ kể từ khi nhận được văn bản từ chối việc đăng ký bào chữa hoặc không quá 2 ngày làm việc kể từ ngày nhận được văn bản từ chối việc đăng ký người bảo vệ quyền và lợi ích hợp pháp của đương sự của cơ quan có thẩm quyền tiến hành tố tụng, tổ chức thực hiện TGPL có trách nhiệm cử người thực hiện TGPL thay thế. Trong thời hạn 24 giờ kể từ khi nhận được thông báo hủy bỏ việc đăng ký bào chữa của cơ quan có thẩm quyền tiến hành tố tụng, tổ chức thực hiện TGPL cử người thực hiện TGPL thay thế. Trường hợp không đồng ý với việc từ chối, hủy bỏ của cơ quan có thẩm quyền tiến hành tố tụng quy định trên thì tổ chức thực hiện TGPL, người thực hiện TGPL bị từ chối, hủy bỏ có quyền khiếu nại theo quy định của pháp luật về tố tụng nhưng tổ chức thực hiện TGPL vẫn có trách nhiệm cử người thực hiện TGPL thay thế để bảo đảm quyền lợi cho người được TGPL.

Thông tư cũng quy định rất cụ thể về trách nhiệm phối hợp của cơ quan, người có thẩm quyền tiến hành tố tụng; cơ sở giam giữ, trại giam, người có thẩm quyền của cơ sở giam giữ, trại giam về việc giải thích, thông báo, thông tin về TGPL như: giải thích về quyền được TGPL; thông báo, thông tin về TGPL; trường hợp chỉ định người bào chữa cho người bị buộc tội thuộc diện được TGPL theo quy định của Bộ luật tố tụng hình sự, nếu người bị buộc tội, người đại diện hoặc người thân thích của họ không mời người bào chữa thì cơ quan có thẩm quyền tiến hành tố tụng đề nghị Trung tâm, Chi nhánh cử ngay người thực hiện TGPL bào chữa cho họ.

H.Y (tổng hợp)