Hôm 21-12, ba đảng ủng hộ vùng Catalonia tách khỏi Tây Ban Nha đã giành được đa số ghế trong cuộc bầu cử nghị viện, qua đó mở ra chương mới trong cuộc đối đầu với chính phủ trung ương Madrid.

Với 99% số phiếu được kiểm, phe ủng hộ ly khai gồm 3 đảng Cộng hòa Cánh tả Catalonia (ERC), “Cùng nhau vì Catalonia” (JxCAT) và Thống nhất Nhân dân (CUP) đã giành được 70/135 ghế tại nghị viện. Trong đó, đảng JxCAT của cựu Thủ hiến Carles Puigdemont (ảnh, giữa) hiện sống lưu vong ở Bỉ về nhì với 34 ghế, nhiều hơn 2 ghế so với ERC do cựu Phó Thủ hiến Oriol Junqueras lãnh đạo (ông này hiện bị giam do liên quan cuộc trưng cầu dân ý hồi tháng 10). Dù vậy, xét theo kết quả riêng lẻ, đảng Ciudadanos (Công dân) ủng hộ một Tây Ban Nha thống nhất lại được nhiều ghế nhất ( 37) tại Nghị viện Catalonia. Với kết quả trên, phe ly khai sẽ nắm quyền lãnh đạo Catalonia nếu thành lập được liên minh giữa 3 đảng ERC, JxCAT và CUP.

Ảnh: Guardian

Từ Brussels, cựu Thủ hiến Puigdemont có cớ để tuyên bố nỗ lực đòi độc lập của ông đã được thanh minh sau khi dẫn dắt phe ly khai đi đến chiến thắng “vang dội” trong cuộc bầu cử nghị viện. Nhân vật 54 tuổi này cho rằng “Chính phủ Tây Ban Nha đã bị đánh bại”. Chưa rõ Puigdemont có được tái chỉ định vị trí cũ hay không, bởi dù các công tố viên Tây Ban Nha đã bỏ yêu cầu dẫn độ ông về nước, nhưng cựu Thủ hiến Catalonia vẫn phải đối mặt với việc bị bắt giữ vì các tội nổi loạn, xúi giục nổi loạn và lạm dụng quỹ công liên quan cuộc trưng cầu dân ý nếu hồi hương. Hôm qua, ông Puigdemont đã đánh tiếng muốn gặp Thủ tướng Tây Ban Nha Mariano Rajoy.

Cuộc bầu cử quyết định trên diễn ra chưa đầy 2 tháng sau khi 2 triệu cử tri Catalonia chọn ly khai Tây Ban Nha trong cuộc trưng cầu dân ý bị cho là vi hiến, để rồi các lãnh đạo của vùng Đông Bắc này đơn phương tuyên bố độc lập. Điều đó khiến Thủ tướng Tây Ban Nha Rajoy tước quyền tự trị và giải tán Nghị viện Catalonia, đồng thời kêu gọi bầu cử sớm. Ông Rajoy từng hy vọng cuộc bỏ phiếu hôm 21-12 sẽ khiến các nhân vật ủng hộ ly khai bị “ra rìa”. Tuy nhiên, Thủ tướng Rajoy đã thất bại, thậm chí đảng Nhân dân (PP) của ông giành kết quả tệ nhất chỉ với 3 ghế, mất 8 ghế so với cuộc bầu cử năm 2015.

Với tỷ lệ đi bầu cao kỷ lục 82%, người dân xứ Catalonia đã “cài số lùi” cho Thủ tướng Rajoy trong bối cảnh các thủ lĩnh ly khai được cho sẽ trở lại cầm quyền ở  Catalonia. Giới phân tích cho rằng chiến thắng của phe ly khai đồng nghĩa trái bóng hiện trở về sân của Chính phủ Tây Ban Nha. Trong khi đó, Ủy ban châu Âu tuyên bố lập trường của họ đối với Catalonia vẫn không đổi, tức ủng hộ trật tự hiến pháp Tây Ban Nha, bất chấp kết quả bầu cử hôm thứ Năm.

Được biết, đồng euro đã giảm giá so với USD trong phiên giao dịch hôm 22-12 sau khi có kết quả bầu cử sơ bộ Nghị viện Catalonia.

THANH BÌNH (Theo BBC, AFP, Washington Post)