Thổ Nhĩ Kỳ cho biết nước này phản đối những bình luận “không thích hợp” và “không thể chấp nhận” của Ngoại trưởng Pháp, rằng Ankara đang “chơi trò chính trị” trong vụ nhà báo Jamal Khashoggi bị sát hại.
Nhà báo Khashoggi là công dân Saudi Arabia, sống tại Mỹ và là chuyên gia bình luận của tờ Washington Post. Ông mất tích hôm 2-10 sau khi đi vào lãnh sự quán Saudi Arabia tại Istanbul (Thổ Nhĩ Kỳ) để làm giấy kết hôn với một phụ nữ địa phương. Đến ngày 20-10, Saudi Arabia thừa nhận ông Khashoggi chết trong lãnh sự quán sau một vụ ẩu đả. Riyadh đang tiến hành điều tra trong khi giới chức Thổ Nhĩ Kỳ nói rằng họ có các bằng chứng ghi âm cùng video cho thấy ông Khashoggi bị nhóm đặc vụ Saudi Arabia giết ngay trong lãnh sự quán.
Biểu tình bên ngoài sứ quán Saudi Arabia ở Thủ đô Paris yêu cầu công bằng cho nhà báo Khashoggi. Ảnh: AFP
Cuối tuần rồi, Tổng thống Thổ Nhĩ Kỳ Recep Tayyip Erdogan cho biết đã chia sẻ một số đoạn ghi âm nói trên với Saudi Arabia, Mỹ, Pháp, Anh và những đồng minh khác. Nhưng trong buổi phỏng vấn hôm 12-11, Ngoại trưởng Pháp Jean-Yves Le Drian nói rằng nếu Tổng thống Thổ Nhĩ Kỳ có thông tin chia sẻ thì nên gởi đi, bởi Paris hiện chưa nhận thông tin nào từ Ankara. “Sự thật vẫn chưa được tiết lộ. Chúng tôi muốn biết sự thật, chi tiết về cái chết của vị nhà báo và danh tính của thủ phạm. Từ đó chúng tôi sẽ có những hành động cần thiết” – trích lời Ngoại trưởng Le Drian. Khi được hỏi phải chăng lãnh đạo Thổ Nhĩ Kỳ nói dối, ông Le Drian nói rằng nếu vậy thì Tổng thống Erdogan “đang chơi trò chính trị”.
Bình luận trên ngay lập tức “chọc giận” Ankara. Ngoại trưởng Thổ Nhĩ Kỳ Mevlut Cavusoglu khẳng định nước này đã chia sẻ thông tin với các đồng minh từ ngày 24-10. Và cáo buộc của đối tác Pháp hoàn toàn là “vu khống”, “vượt quá giới hạn” và “không phù hợp” trên cương vị một ngoại trưởng. Giám đốc truyền thông Văn phòng Tổng thống Thổ Nhĩ Kỳ Fahrettin Altun cũng cho biết Ankara đã chia sẻ bằng chứng liên quan vụ sát hại ký giả Khashoggi cho quan chức nhiều nước và Pháp cũng không ngoại lệ.
Đến nay, Canada và Đức cho biết đã nhận thông tin tình báo từ Thổ Nhĩ Kỳ. Trong thông báo, Bộ Ngoại giao Pháp cũng xác định đây chỉ là “hiểu lầm” nhưng nói thêm rằng thông tin Thổ Nhĩ Kỳ cung cấp chưa tiết lộ “đầy đủ sự thật”, kể cả những đối tượng có thể phải chịu trách nhiệm. Theo giới phân tích, Thổ Nhĩ Kỳ sở hữu nhiều đoạn ghi âm và khả năng họ chia sẻ bằng chứng một cách chọn lọc. Trong số đó gồm đoạn ghi âm điện thoại cho thấy vụ việc dường như liên quan Thái tử Saudi Arabia Mohammed bin Salman. Đây cũng chính là một phần trong đoạn băng Giám đốc Cơ quan Tình báo Trung ương Mỹ (CIA) Gina Haspel được nghe khi bà đến Thổ Nhĩ Kỳ để tìm hiểu thêm về cuộc điều tra, nhưng không được phép mang về Mỹ.
Đoạn băng ghi lại vào thời điểm nhà báo Khashoggi bị sát hại không lâu, trong đó người ta nghe thấy một thành viên của nhóm sát thủ cũng chính là nhân viên an ninh Maher Abdulaziz Mutreb thường đi cùng Thái tử, có nói với người bên kia điện thoại rằng “hãy báo với sếp của bạn” là nhiệm vụ đã hoàn thành. Các viên chức tình báo Thổ Nhĩ Kỳ tin rằng Mutreb đang nói chuyện với một trong các trợ lý của Thái tử và cụm từ “sếp” ở đây chính là nói đến ông Mohammed.
Tuy nhiên, các quan chức Saudi hôm 12-11 tái khẳng định Thái tử không biết gì về vụ giết hại ông Khashoggi và các đoạn ghi âm cũng không có cụm từ nào chỉ đích danh Thái tử. Các quan chức Thổ Nhĩ Kỳ, giới tình báo Mỹ và nhiều quốc gia khác cũng thừa nhận đoạn ghi âm nói trên không phải là “bằng chứng không thể chối cãi” cho thấy người kế vị Saudi Arabia có dính líu. Dù vậy, điều này cũng không ngăn được đánh giá của cộng đồng tình báo về trách nhiệm của Thái tử Mohammed cũng như gia tăng sức ép lên Nhà Trắng về hành động trừng phạt Riyadh, đặc biệt sau khi đảng Dân chủ giành quyền kiểm soát Hạ viện Mỹ. Trước đó, nghị sĩ Dân chủ tại Ủy ban Tình báo Hạ viện Adam Schiff cam kết khi phụ trách cơ quan này sẽ tiến hành điều tra vụ sát hại Khashoggi, đặc biệt giám sát chặt chẽ hành động của Saudi Arabia ở Trung Đông bao gồm chiến dịch quân sự ở Yemen.
MAI QUYÊN