13/11/2018 - 21:56

Pháp - Thổ tranh cãi quanh vụ nhà báo Khashoggi 

Thổ Nhĩ Kỳ cho biết nước này phản đối những bình luận “không thích hợp” và “không thể chấp nhận” của Ngoại trưởng Pháp, rằng Ankara đang “chơi trò chính trị” trong vụ nhà báo Jamal Khashoggi bị sát hại.

Nhà báo Khashoggi là công dân Saudi Arabia, sống tại Mỹ và là chuyên gia bình luận của tờ Washington Post. Ông mất tích hôm 2-10 sau khi đi vào lãnh sự quán Saudi Arabia tại Istanbul (Thổ Nhĩ Kỳ) để làm giấy kết hôn với một phụ nữ địa phương. Đến ngày 20-10, Saudi Arabia thừa nhận ông Khashoggi chết trong lãnh sự quán sau một vụ ẩu đả. Riyadh đang tiến hành điều tra trong khi giới chức Thổ Nhĩ Kỳ nói rằng họ có các bằng chứng ghi âm cùng video cho thấy ông Khashoggi bị nhóm đặc vụ Saudi Arabia giết ngay trong lãnh sự quán.

Biểu tình bên ngoài sứ quán Saudi Arabia ở Thủ đô Paris yêu cầu công bằng cho nhà báo Khashoggi. Ảnh: AFP

Cuối tuần rồi, Tổng thống Thổ Nhĩ Kỳ Recep Tayyip Erdogan cho biết đã chia sẻ một số đoạn ghi âm nói trên với Saudi Arabia, Mỹ, Pháp, Anh và những đồng minh khác. Nhưng trong buổi phỏng vấn hôm 12-11, Ngoại trưởng Pháp Jean-Yves Le Drian nói rằng nếu Tổng thống Thổ Nhĩ Kỳ có thông tin chia sẻ thì nên gởi đi, bởi Paris hiện chưa nhận thông tin nào từ Ankara. “Sự thật vẫn chưa được tiết lộ. Chúng tôi muốn biết sự thật, chi tiết về cái chết của vị nhà báo và danh tính của thủ phạm. Từ đó chúng tôi sẽ có những hành động cần thiết” – trích lời Ngoại trưởng Le Drian. Khi được hỏi phải chăng lãnh đạo Thổ Nhĩ Kỳ nói dối, ông Le Drian nói rằng nếu vậy thì Tổng thống Erdogan “đang chơi trò chính trị”.

Bình luận trên ngay lập tức “chọc giận” Ankara. Ngoại trưởng Thổ Nhĩ Kỳ Mevlut Cavusoglu khẳng định nước này đã chia sẻ thông tin với các đồng minh từ ngày 24-10. Và cáo buộc của đối tác Pháp hoàn toàn là “vu khống”, “vượt quá giới hạn” và “không phù hợp” trên cương vị một ngoại trưởng. Giám đốc truyền thông Văn phòng Tổng thống Thổ Nhĩ Kỳ Fahrettin Altun cũng cho biết Ankara đã chia sẻ bằng chứng liên quan vụ sát hại ký giả Khashoggi cho quan chức nhiều nước và Pháp cũng không ngoại lệ. 

Đến nay, Canada và Đức cho biết đã nhn thông tin tình báo t Th Nhĩ Kỳ. Trong thông báo, B Ngoi giao Pháp cũng xác định đây chhiu lm nhưng nói thêm rng thông tin Th Nhĩ K cung cp chưa tiết l “đầy đủ s tht”, k c nhng đối tượng có th phi chu trách nhim. Theo gii phân tích, Th Nhĩ K s hu nhiu đon ghi âm và kh năng h chia s bng chng mt cách chn lc. Trong s đó gm đon ghi âm đin thoi cho thy v vic dường như liên quan Thái t Saudi Arabia Mohammed bin Salman. Đây cũng chính là mt phn trong đon băng Giám đốc Cơ quan Tình báo Trung ương Mỹ (CIA) Gina Haspel được nghe khi bà đến Th Nhĩ K để tìm hiu thêm v cuc điu tra, nhưng không được phép mang v Mỹ.

Đon băng ghi li vào thi đim nhà báo Khashoggi b sát hi không lâu, trong đó người ta nghe thy mt thành viên ca nhóm sát th cũng chính là nhân viên an ninh Maher Abdulaziz Mutreb thường đi cùng Thái tử, có nói vi người bên kia đin thoi rng hãy báo vi sếp ca bn là nhim v đã hoàn thành. Các viên chc tình báo Th Nhĩ K tin rng Mutreb đang nói chuyn vi mt trong các tr lý ca Thái t và cm t sếp đây chính là nói đến ông Mohammed.

Tuy nhiên, các quan chức Saudi hôm 12-11 tái khẳng định Thái tử không biết gì về vụ giết hại ông Khashoggi và các đoạn ghi âm cũng không có cụm từ nào chỉ đích danh Thái tử. Các quan chức Thổ Nhĩ Kỳ, giới tình báo Mỹ và nhiều quốc gia khác cũng thừa nhận đoạn ghi âm nói trên không phải là “bằng chứng không thể chối cãi” cho thấy người kế vị Saudi Arabia có dính líu. Dù vậy, điều này cũng không ngăn được đánh giá của cộng đồng tình báo về trách nhiệm của Thái tử Mohammed cũng như gia tăng sức ép lên Nhà Trắng về hành động trừng phạt Riyadh, đặc biệt sau khi đảng Dân chủ giành quyền kiểm soát Hạ viện Mỹ. Trước đó, nghị sĩ Dân chủ tại Ủy ban Tình báo Hạ viện Adam Schiff cam kết khi phụ trách cơ quan này sẽ tiến hành điều tra vụ sát hại Khashoggi, đặc biệt giám sát chặt chẽ hành động của Saudi Arabia ở Trung Đông bao gồm chiến dịch quân sự ở Yemen.

MAI QUYÊN

Chia sẻ bài viết