Những nhà làm phim nữ vốn dĩ đã ít cơ hội phát triển trong ngành công nghiệp điện ảnh, ở Bollywood lại càng khó khăn hơn, bởi vẫn còn nhiều định kiến và những quy củ áp đặt cho phụ nữ. Các nhà làm phim nữ ở Bollywood vì vậy phải vật lộn và đối mặt với nhiều rào cản để có chỗ đứng. Nhưng điều đó đang thay đổi khi các dịch vụ phát trực tuyến đang mở ra nhiều cơ hội cho phụ nữ làm phim...

“Guilty” được phát trên nền tảng Netflix vào tháng 3-2020, đến nay vẫn nằm trong top 10 phim được xem nhiều nhất của Netflix tại Ấn Ðộ. Ðiều gì khiến “Guilty” - một tác phẩm không có ngôi sao, không có vũ đạo, không đi theo công thức của Bollywood, lại tạo sức hút? “Guilty” chuyển tải đề tài nhạy cảm và có phần cấm kỵ trong văn hóa Ấn Ðộ, đó là tấn công tình dục tại nơi công cộng. Lại thêm, chỉ đạo bộ phim là một đạo diễn nữ: nhà làm phim Ruchi Narain. Ruchi Narain khi làm “Guilty” đã phải vượt qua nhiều chỉ trích và chất vấn. Nữ đạo diễn chia sẻ: “Tôi viết kịch bản, gặp gỡ các diễn viên, làm tất cả mọi khâu cho tác phẩm”. Thành công của phim được cô đánh giá rằng có sự góp sức của nền tảng phát trực tuyến, đã mang lại cơ hội cho nhiều nhà làm phim, trong đó có phụ nữ. Ðồng quan điểm, nhà làm phim Taraporevala cho biết: “Tôi, với tư cách một nhà làm phim, hài lòng khi có thể kể những câu chuyện có thật, không có ngôi sao, về các chủ đề thích hợp, nhận được ngân sách mà bộ phim cần và quảng bá phim tốt”.

Bollywood là một trong những thị trường phim ảnh lớn của thế giới, bình quân mỗi năm sản xuất hơn 1.500 phim. Nhưng nhiều chuyên gia trong ngành cho biết, số tác phẩm do các nhà làm phim nữ sản xuất chỉ đếm trên đầu ngón tay, bởi lẽ các dự án của nữ giới sớm bị loại bỏ vì những rào cản. Thực tế này đang dần thay đổi khi có sự xuất hiện của các nền tảng trực tuyến: Netflix, Amazon Prime, Disney+ Hotstar, Voot, Zee5, ALTBalaji… Các nền tảng này cần những câu chuyện và nội dung mới để mở rộng phạm vi, vì vậy những nhà làm phim nữ được chú ý.

Báo cáo từ Công ty PWC Ấn Ðộ cho thấy ước tính ngành công nghiệp này sẽ tăng gấp đôi giá trị từ năm 2017 đến năm 2022, đạt gần 54 tỉ rupee (tương đương khi đó khoảng 820 triệu USD), trở thành thị trường tiềm năng được nhiều đơn vị muốn khai thác. Nhà làm phim Ruchi Narain cho biết: “Việc chuyển đổi từ rạp chiếu một màn hình sang nhiều rạp chiếu tại gia đã tạo ra sự khác biệt lớn đối với phụ nữ và nhu cầu về nội dung. Quá trình chuyển đổi này sẽ mang đến nhiều thay đổi và cơ hội”. Alankrita Shrivastava là một ví dụ. Cô thành công với loạt phim “Made in Heaven” của Amazon. Phim nhận rất nhiều lời khen mặc dù chạm đến nhiều chủ đề nhạy cảm tại Ấn Ðộ như phân biệt giai cấp, hôn nhân, tình dục; bởi Alankrita Shrivastava biết cách dẫn dắt câu chuyện, tạo sức hút và chuyển tải những thông điệp giá trị. Alankrita Shrivastava chia sẻ cô nhận được sự hỗ trợ từ nền tảng trực tuyến nên mới có thể làm nên tác phẩm. “Các nền tảng phát trực tuyến có nhiều không gian hơn cho sự đa dạng về giới, giai cấp, các vấn đề xã hội. Một phần điều này do các nhà điều hành ở các nền tảng là phụ nữ”, Alankrita Shrivastava nhấn mạnh.

Một nghiên cứu của Martha M. Lauzen - người sáng lập và là Giám đốc điều hành Trung tâm Nghiên cứu phụ nữ trong truyền hình và điện ảnh, Ðại học Bang San Diego, có kết quả rằng tại các nền tảng của Hoa Kỳ, phụ nữ giữ vị trí lãnh đạo đã tăng từ 12% trong năm 2014-2015 lên 30% trong năm 2019-2020. Ðặc biệt, ở các nền tảng phát trực tuyến, con số này đã tăng từ 10% trong năm 2017-2018 lên 32% trong năm 2019-2020. Madeline Di Nonno, Giám đốc điều hành Viện Geena Davis về giới trong truyền thông, cho biết thêm: “Sự gia tăng của các nền tảng phát trực tuyến như Netflix, Amazon, Disney+, HBOMax, Peacock, Quibi… sẽ mang đến thêm nhiều cửa hàng phân phối toàn cầu và cần phải có nhiều nội dung mới để lấp đầy”. Trong khi đó, Ekta Kapoor, Giám đốc điều hành Balaji Telefilms và nền tảng trực tuyến ALTBalaji, nói: Chúng tôi luôn khuyến khích phụ nữ, có thể là trong tổ chức, trong các buổi biểu diễn, hoặc sau máy quay. Chúng tôi luôn nỗ lực để phá vỡ những khuôn mẫu hiện có, chú trọng đến sự sáng tạo”.

Di Nonno thuộc Viện Geena Davis, cho biết thêm: “Chúng tôi phát hiện ra rằng khi tác phẩm có sự tham gia của một nhà văn kiêm đạo diễn nữ, sẽ ảnh hưởng trực tiếp đến tỷ lệ nhân vật nữ trên màn ảnh. Phụ nữ chiếm 51% dân số và vì vậy họ cần được xem những câu chuyện của họ được kể một cách chân thực trên màn ảnh”. Ðồng quan điểm, đạo diễn Ruchi Joshi nói: “Ðiều đó có nghĩa là phụ nữ có nhiều cơ hội hơn, được kể đủ loại câu chuyện. Chúng tôi đang thực hiện các chương trình cho mọi người ở mọi tầng lớp, giới tính”. Aparna Purohit, người đứng đầu India Originals cho biết: “Với việc ngày càng có nhiều phụ nữ lãnh đạo trong lĩnh vực sáng tạo; sẽ cho phép có nhiều nhân vật nữ, nhiều quyền quản lý, cốt truyện và chủ đề hấp dẫn hơn. Ðó là điều chưa từng được xem xét kỹ trước đây”.

BẢO LAM (Tổng hợp từ Csmonitor, Variety)