Những bữa cơm ngoài đồng luôn gắn liền với hình ảnh của những người dân quê lam lũ. Những bữa cơm ngồi trên bờ ruộng gió thốc trời luôn hằn sâu trong ký ức những ai đã từng sinh ra và lớn lên với ruộng đồng. Những bữa cơm đạm bạc của ba, của mẹ, của anh- chị trên đồng chang chang nắng
Những bữa cơm ngoài đồng xa là những bữa cơm nguội ngắt nguội ngơ. Cơm được nấu từ giữa khuya khi gà vừa cất tiếng gáy tàn canh. Mẹ lục đục nhóm bếp thổi lửa, vo gạo, kho lại mớ cá đồng áo đầy muối. Mẹ cẩn trọng múc vào nồi, bỏ vào cái giỏ đệm và quấn khăn rằn lội ruộng đi trong đêm cho những buổi cắt lúa mướn, vần công hay làm ruộng nhà đường xa. Bữa cơm ngoài đồng chỉ hai vợ chồng ngồi trên bờ ruộng trong cái nắng oi, đôi khi hái vội bên bờ ruộng vài cọng rau giặm thêm cho bữa ăn với vài con cá mặn lè. Ăn vội ăn vàng qua quýt cho xong để còn kịp công việc trong ngày.
Bữa cơm ngoài đồng ấy là ánh mắt nheo nheo của cha trong cái nắng hắt rọi thẳng vào gương mặt đen sạm vì mưa nắng; là nụ cười hiền từ của mẹ, dáng gầy rộc, cái áo bà ba chằng chịt miếng vá. Ba gắp cho mẹ con cá đồng, mẹ đẩy lại cho cha: "Ông ăn đi cho có sức
". Và bữa cơm còn rôm rả câu chuyện sáng nay, thằng con mình đi thi học sinh giỏi, nhỏ con gái lớn vừa đậu đại học
Mọi gánh nặng dường như bay biến đi.
Bữa cơm giữa đồng của một đôi vợ chồng trẻ, trên bờ mẫu. Vợ- áo đã đội bụng; chồng- vừa ăn vừa lấy tay xoa bụng vợ. Vợ nhìn chồng trìu mến. Dường như mọi nhọc nhằn dịu đi khi chồng nhẩm tính xong mùa lúa này sẽ mua lá lợp lại căn nhà, đóng thêm cái giường chuẩn bị đón thành viên mới
Mấy chị em tôi cũng đã đi qua bữa cơm trên đồng trong những ngày lội ruộng. Những bữa cơm ngoài đồng đôi khi có thêm con cá cha bắt được đem nướng trui, hay những con ốc nướng thơm phức, hoặc chỉ đơn giản với món dừa cứng cạy kho nước mắm. Vậy mà mấy chị em cứ như đang bày tiệc. Thằng út liếng thoắng: "Hai à! Em gắp cho Hai miếng thịt em nướng thơm phức ngon ơi là ngon". Chị Hai đáp trả: "Út ơi! Chị cho em miếng thịt heo luộc to ơi là to chấm nước mắm chua ngọt nha". Ba mẹ nhìn mấy đứa con mà rưng rưng nước mắt
Ba chị em lớn lên, mỗi đứa một nơi. Những bữa cơm ngoài đồng giờ chỉ còn hai ông bà già bám ruộng, dành dụm gởi tiền học phí cho ba chị em, bữa cơm qua quýt vài con cá đồng hay miếng dừa cứng cạy kho
Nơi phố thị, mỗi lần bưng bát cơm, tôi lại không nguôi nhớ về những bữa cơm ngoài đồng
NGUYỄN HOÀNG NHÂN
