Công nhân lắp ráp máy tính xách tay Positivo ở Curitiba (Brazil). Ảnh: Reuters

Các nền kinh tế khu vực Mỹ La-tinh lâu nay phụ thuộc vào sự hưng suy của kinh tế Mỹ, nhưng giờ đây, họ đã tìm ra lối đi của riêng mình. Minh chứng rõ nét nhất là các nước này đã bứt phá thành công khỏi cuộc khủng hoảng tài chính toàn cầu, nhanh hơn bất kỳ khu vực nào trên thế giới.

Brazil và các quốc gia xuất khẩu hàng hóa ở Nam Mỹ đang phất lên nhờ đẩy mạnh hoạt động giao thương với Trung Quốc. Trong khi đó, kinh tế Mexico và các nước Trung Mỹ vẫn trì trệ do nhu cầu tiêu thụ hàng hóa ở Mỹ, thị trường chủ lực, vẫn chưa khởi sắc.

Quỹ Tiền tệ Quốc tế (IMF) cho biết đi đầu trong công cuộc khôi phục kinh tế là Brazil với tổng sản phẩm quốc nội (GDP) ước đoán giảm khoảng 0,7% trong năm 2009 nhưng được dự báo sẽ tăng lên 3,5% vào năm tới. Thị trường tiêu dùng ở Brazil vẫn phát triển mạnh trong suốt giai đoạn khủng hoảng, phần lớn nhờ các chương trình hỗ trợ và nâng lương tối thiểu của chính phủ giúp người dân luôn có rủng rỉnh tiền để tiêu xài. Chính sách miễn thuế khi mua những mặt hàng xa xỉ như tủ lạnh và xe hơi cũng giúp dân chúng tiết kiệm hầu bao. Marcelo Neri, chuyên gia kinh tế hàng đầu tại Rio de Janeiro, cho biết người nghèo ở đất nước vũ điệu samba hiện có cuộc sống khá hơn thời điểm cách đây 1 năm. Tầng lớp trung lưu cũng nhiều hơn 2,5% và hiện chiếm đến 53% dân số, cao nhất những năm gần đây.

Eric Farnsworth, Phó chủ tịch Hội đồng châu Mỹ - công ty tư vấn có trụ sở tại New York (Mỹ) cho rằng Trung Quốc đóng vai trò quan trọng giúp Mỹ La-tinh khôi phục kinh tế. Hiện quốc gia đông dân nhất thế giới đã qua mặt Mỹ trở thành đối tác thương mại lớn nhất của Chile và Brazil. Các nhà xuất khẩu hàng hóa khác, đặc biệt là những nước có quan hệ mật thiết với Trung Quốc, cũng đang thoát khỏi đà suy giảm, kể cả Peru và Argentina.

Trong khi đó, kinh tế Mexico và khu vực Trung Mỹ vẫn còn chịu tác động tiêu cực bởi sự xuống dốc của “gã khổng lồ” Mỹ. GDP của Mexico dự báo tăng trưởng âm 7,3% năm 2009, một phần do dịch cúm A(H1N1) bùng phát khiến ngành du lịch thất thu nghiêm trọng. Bên cạnh đó, do hơn 80% lượng hàng hóa nước này xuất sang Mỹ nên việc người tiêu dùng xứ cờ hoa siết chặt hầu bao trong thời buổi suy thoái đã gây thiệt hại cho Mexico. Được biết, kim ngạch xuất khẩu chiếm khoảng 30% GDP của Mexico so với mức chỉ 12% của Brazil. Nhờ vậy, Brazil không bị tác động nhiều bởi những biến động bên ngoài. Lượng kiều hối suy giảm cũng gây thiệt hại lớn cho cả Mexico và vùng Trung Mỹ. Ngân hàng Phát triển liên Mỹ (IDB) ước tính kiều hối gửi về Mỹ La-tinh và vùng Caribbé năm nay sẽ giảm 11%.

Mặc dù kinh tế Mỹ La-tinh có nhiều chuyển biến nhưng tác động của cuộc khủng hoảng tài chính toàn cầu đã đẩy hàng triệu người trở lại cảnh nghèo khó. Từ 2003-2008, 60 triệu người Mỹ La-tinh đã thoát nghèo nhưng hiện nay, Ngân hàng Thế giới ước tính 8 triệu người đang trong cảnh túng thiếu. Ủy ban Kinh tế Mỹ La-tinh và Caribbé (ECLAC) cho biết tỷ lệ thất nghiệp ở khu vực này cũng tăng lên 8,5% trong quý 2/2009. Ngoài ra, tình trạng sụt giảm trong lĩnh vực đầu tư trực tiếp nước ngoài (cũng như kiều hối) đang khiến cuộc chiến thoát nghèo ở khu vực này càng thêm khó khăn.

THỤY TRÚC (Theo Csmonitor)