Thủ tướng Nhật Bản Shinzo Abe (trái) và Tổng thống Philippines Benigno Aquino ngày 27-7. Ảnh: AFP

Phát biểu tại cuộc họp báo chung với Tổng thống Aquino sau cuộc họp ở  Thủ đô Manila, ông Abe khẳng định: “Đối với Nhật Bản, Philippines là đối tác chiến lược cùng chia sẻ lợi ích chung và những giá trị cơ bản. Để tiếp tục củng cố mối quan hệ này, Tokyo khẳng định sẽ tiếp tục hỗ trợ Manila nâng cao tiềm lực cảnh sát biển với các khoản vay ưu đãi để tăng cường lực lượng tàu tuần tra”. Ngoài ra, Thủ tướng Nhật Bản còn cho biết sẽ tiếp tục theo đuổi chính sách “ngoại giao chiến lược” để thiết lập vai trò của Tokyo trong nỗ lực góp phần duy trì an ninh và hòa bình khu vực.

Về phía nước chủ nhà, ông Aquino cảm ơn Chính phủ Nhật Bản đã hứa cung cấp 10 tàu tuần tra trên Biển Đông và hệ thống thông tin liên lạc cho Philippines. Tổng thống Aquino cho biết 2 bên nhất trí tăng cường đối thoại song phương, đặc biệt nhấn mạnh hợp tác hàng hải bởi đây là “trụ cột” trong mối quan hệ đối tác chiến lược giữa Nhật Bản – Philippines. “Chúng tôi đã xem xét những thách thức an ninh mà cả hai đang phải đối mặt, qua đó cam kết sẽ phối hợp hơn nữa để kêu gọi hành động có trách nhiệm từ các bên liên quan. Chúng tôi tin rằng điều này có thể được thực hiện bằng cách tuân thủ các quy định luật pháp quốc tế và theo đuổi giải pháp hòa bình để giải quyết vấn đề tranh chấp hải đảo”.

Trên mặt trận kinh tế, ông Aquino nhấn mạnh Nhật Bản là đối tác thương mại hàng đầu và nguồn hỗ trợ lớn nhất giúp Manila phát triển những lĩnh vực quan trọng như cơ sở hạ tầng, giao thông vận tải, thông tin liên lạc và đặc biệt trong công tác phòng chống, đối phó với thiên tai. Ngoài ra, Tokyo và Manila còn thống nhất sẽ tăng số lượng chuyến bay giữa 2 quốc gia bên cạnh chính sách nới lỏng thủ tục  thị thực nhập cảnh nhằm thúc đẩy du lịch và tăng trưởng nền kinh tế.

Theo các nhà phân tích, Nhật Bản muốn hỗ trợ và tạo dựng ảnh hưởng tại Philippines nhằm trong nỗ lực đối phó chính sách gây hấn và xâm phạm chủ quyền hải đảo của Trung Quốc trong những năm gần đây. Vì thế, Trung Quốc đã có những động thái “quấy rối” Nhật Bản khi ông Abe bắt đầu có chuyến công du mới tại Đông Nam Á từ hôm 25-7. Hôm 26-7, Lực lượng Bảo vệ Bờ biển (CCG) mới thành lập của Trung Quốc đã có cuộc chạm trán với tàu tuần tra Nhật Bản ở vùng lãnh hải gần quần đảo tranh chấp Senkaku/Điếu Ngư trên biển Hoa Đông và “đưa ra tuyên bố cứng rắn” về chủ quyền của Bắc Kinh đối với nhóm đảo này.

Trước đó hôm 24-7, Bộ Quốc phòng Nhật Bản cũng cho biết máy bay quân sự Y-8 của Trung Quốc đã bay qua không phận giữa đảo chính của tỉnh Okinawa và đảo Miyako phía Nam nước này, qua Thái Bình Dương vào buổi trưa và trở lại biển Hoa Đông trên một tuyến đường. Sau đó, Nhật Bản còn phát hiện thêm 4 tàu thuộc CCG lần đầu tiên xuất hiện gần khu vực Senkaku/Điếu Ngư. Bộ trưởng Quốc phòng Nhật Bản Itsunori Onodera cho rằng đây là “những dấu hiệu cho thấy Bắc Kinh đang tiếp tục mở rộng thôn tính chủ quyền lãnh hải”.

VI VI (Tổng hợp)