19/02/2022 - 18:42

Nguy cơ chiến tranh lại... leo thang! 

Sau một số chỉ dấu cho thấy Nga dần rút quân khỏi biên giới Ukraine, tình hình căng thẳng có thể dẫn đến nguy cơ chiến tranh giữa Nga và Ukraine lại được các bên tiếp tục nêu ra với những “chứng cớ” đáng ngại hơn.

Người dân tại Donetsk trong một chiếc xe buýt di tản qua Nga. Ảnh: Reuters

Nga sẽ xâm lược Ukraine trong “vài ngày tới”?

Michael Carpenter, đại diện thường trực Mỹ tại Tổ chức An ninh và Hợp tác châu Âu (OSCE), hôm 18-2 cho biết hiện quân đội Nga có từ 169.000 đến 190.000 binh sĩ được triển khai bên trong và xung quanh Ukraine, tăng mạnh so với con số 100.000 quân được đưa ra ngày 30-1. Vị này cho hay những đánh giá mới dựa trên số binh sĩ Nga đóng ở biên giới, tại Belarus và bán đảo Crimea, cùng với lực lượng vệ binh quốc gia và các đơn vị an ninh nội địa khác của Nga tại các khu vực này cũng như lực lượng thân Nga tại Ðông Ukraine. Ông Carpenter giải thích các nhóm ly khai ở Ðông Ukraine, Vệ binh Quốc gia và binh lính Nga tại Crimea không nằm trong số 150.000 binh sĩ Nga được triển khai tại biên giới mà Mỹ đã báo cáo trước đây. Ðại sứ Carpenter mô tả đây là “đợt động binh lớn nhất tại châu Âu kể từ Thế chiến 2”.

Giới chức Mỹ cho hay các đơn vị trên mặt đất của Nga hiện đã được triển khai thành 120-125 nhóm tiểu đoàn chiến thuật, tăng so với 83 nhóm cách đây 2 tuần. Mỗi nhóm tiểu đoàn chiến thuật này có khoảng 750-1.000 binh sĩ. Và khoảng 40-50% binh lực Nga tại khu vực biên giới Ukraine đã vào vị trí chiến đấu.

Trong cuộc họp báo chiều 18-2, Tổng Thống Mỹ Joe Biden nói ông “bị thuyết phục” rằng Tổng thống Nga Vladimir Putin đã đưa ra quyết định xâm lược Ukraine và nhằm các mục tiêu ở thủ đô Kiev. Ông Biden nhấn mạnh cuộc chiến này có thể diễn ra “trong vài ngày tới”. Ông Biden cho biết Nhà Trắng đã không chắc vào quyết định đó của ông Putin cách đây vài tuần nhưng những đánh giá mới đã thay đổi bởi sự phát hiện của tình báo Mỹ. Tuy vậy, ông chủ Nhà Trắng tuyên bố trước khi cuộc tấn công bắt đầu thì “ngoại giao luôn là một khả dĩ”. Nhà lãnh đạo Mỹ khẳng định Ngoại trưởng Antony Blinken sẽ hội đàm với người đồng cấp Nga Sergei Lavrov vào ngày 24-2. “Nhưng nếu Nga hành động quân sự trước ngày này, đó sẽ rõ ràng là họ đóng sập cánh cửa ngoại giao. Nếu họ lựa chọn chiến tranh thì họ sẽ phải trả giá đắt. Ðừng phạm sai lầm, nếu Nga theo đuổi kế hoạch thì họ sẽ chịu trách nhiệm cho một cuộc chiến thảm họa và không cần thiết”, ông Biden cảnh báo.

Nga tìm cớ từ miền Đông Ukraine?

Tổng thống Mỹ đưa ra nhận định trên trong bối cảnh các nhà lãnh đạo ở 2 nước cộng hòa nhân dân tự xưng Lugansk và Donetsk thuộc Ðông Ukraine cáo buộc chính quyền Kiev gia tăng các hành động thù địch tại đây. Báo cáo từ phái bộ giám sát đặc biệt của OSCE tại Ukraine cho biết, tại Donetsk ngày 17-2 xảy ra 222 vụ vi phạm lệnh ngừng bắn, trong đó có 135 vụ nổ; trong khi tại Lugansk xảy ra 648 vụ vi phạm, bao gồm 519 vụ nổ. Mới nhất là vụ nổ gây cháy đường ống khí đốt tại Lugansk và vụ nổ bom xe hơi xảy ra bên ngoài trụ sở chính quyền ở Donetsk. Lực lượng phiến quân 2 khu vực này đã ra lệnh sơ tán dân thường qua lãnh thổ Nga. Hãng thông tấn AP của Mỹ thì cho hay Tổng thống Putin đã yêu cầu Bộ Tình trạng Khẩn cấp Nga đến vùng biên giới hỗ trợ tổ chức di cư và cung cấp mỗi người khoảng 130USD, tương đương khoảng nửa tháng lương bình quân tại vùng xung đột Donbas. Theo giới chức Lugansk, hoạt động sơ tán đối với 10.000 người ở khu vực này đang được lên kế hoạch và khoảng 25.000 người khác đã tự rời khỏi nơi đây.

Phát biểu trong cuộc họp báo chung với Tổng thống Belarus Alexander Lukashenko tại Mát-xcơ-va hôm 18-2, ông chủ Ðiện Kremlin cho biết tình hình hiện nay ở miền Ðông Ukraine đang xấu đi và Nga đã gợi ý giới chức Ukraine nên đàm phán với các lực lượng ly khai. Người phát ngôn Ðiện Kremlin, ông Dmitry Peskov nêu rõ những gì đang diễn ra tại Donbas là những thông tin rất quan ngại và có thể rất nguy hiểm. Tuy nhiên, Tổng thống Lukashenko cho rằng phương Tây đã “thổi phồng” nguy cơ quân sự và nỗ lực này dường như đã “không thành công trong hiệp đấu đầu tiên”. Theo ông Lukashenko, hiện các nước phương Tây đang bắt đầu “hiệp thứ 2”, khiến cả thế giới lo ngại khi cho rằng Ukraine sẽ bị tấn công. Ông Lukashenko khẳng định cả giới chức Nga và Belarus đều “không có những kế hoạch (này)” khi thảo luận với nhau. Trước đó, phương Tây cảnh báo Nga có kế hoạch tấn công Ukraine hôm 16-2 và ông Putin cho rằng hàng loạt cáo buộc sai lệch cùng sự phản ứng thái quá của phương Tây đã gây ra sự hỗn loạn không đáng có trong thời gian qua.

Trong khi đó, Tổng thống Biden gọi những vụ nổ mới tại Lugansk và Donetsk là một âm mưu ngụy tạo của Nga nhằm kiếm cớ xâm lược Ukraine. Ngoại trưởng Blinken thì cho rằng đó là chiến lược “tạo ra những khiêu khích giả” của Nga. Ngoại trưởng Ukraine Dmytro Kuleba tuyên bố Kiev không tiến hành hoặc có bất kỳ kế hoạch hành động nào như vậy tại Donbas. “Chúng tôi hoàn toàn cam kết chỉ giải quyết xung đột bằng con đường ngoại giao”, Ngoại trưởng Kuleba nhấn mạnh. Ðược biết, lệnh ngừng bắn toàn diện mới nhất ở khu vực Donbas giữa quân đội Ukraine và các lực lượng ly khai ở miền Ðông được áp dụng từ ngày 27-7-2020, sau các cuộc họp của Nhóm Tiếp xúc về vấn đề Ukraine (gồm đại diện OSCE, Nga, Ukraine cùng 2 cộng hòa nhân dân Donetsk và Lugansk tự xưng). Tuy nhiên, các bên đã nhiều lần cáo buộc nhau vi phạm lệnh ngừng bắn.

 Nga đã thông báo cuộc tập trận tên lửa đạn đạo và hành trình có khả năng mang đầu đạn hạt nhân với sự giám sát của Tổng thống Putin ngày 19-2. Hãng tin AP nói rằng đây là thông điệp nhắc nhở rằng Nga là một cường quốc có sức mạnh hạt nhân. Thế nên, phát biểu trong phiên khai mạc Hội nghị An ninh Munich ngày 18-2, Tổng Thư ký Liên Hiệp Quốc António Guterres cảnh báo nguy cơ đe dọa đối với an ninh toàn cầu hiện nay phức tạp và quy mô lớn hơn nhiều so với giai đoạn Chiến tranh lạnh. Theo ông, thời điểm Chiến tranh lạnh có các cơ chế đánh giá rủi ro và các biện pháp phòng ngừa không chính thức, song ngày nay, hầu hết các hệ thống này không còn tồn tại. Dù cho rằng sẽ khó nổ ra xung đột quân sự ở Ukraine, song ông Guterres nêu rõ chiến tranh nếu xảy ra sẽ là “một thảm họa”.  

KIẾN HÒA

Chia sẻ bài viết