Thời báo New York của Mỹ ngày 6-10 cho biết nhiều tầng lớp Pakistan, nhất là giới quân đội, cực lực phản đối các điều kiện viện trợ phát triển của Mỹ, cho rằng nó can thiệp vấn đề nội bộ của Pakistan.
Tuần rồi, quốc hội lưỡng viện Mỹ đã thông qua gói viện trợ phi quân sự trị giá 7,5 tỉ USD trong vòng 5 năm tới giúp Islamabad thực hiện các dự án phát triển như xây dựng trường học, cầu đường, nông nghiệp, năng lượng, quản lý nguồn nước và hệ thống tư pháp. Tổng thống Barack Obama, người sẽ ký quyết định cuối cùng trước khi gói viện trợ có hiệu lực, đã hoan nghênh sáng kiến viện trợ phát triển do hai thượng nghị sĩ John Kerry và Dick Lugar soạn thảo, coi đây là sự mở rộng cam kết của Mỹ đối với Pakistan, một quốc gia mà Washington xác định là “đối tác chiến lược” của Mỹ trong thập niên tới.
Theo hãng tin Anh Reuters, gói viện trợ phi quân sự này là một phần trong kế hoạch chống khủng bố của Mỹ tại Pakistan. Tuy nhiên, để nhận được gói viện trợ phát triển 1,5 tỉ USD/năm, theo Thời báo New York, quốc hội Mỹ đã yêu cầu Pakistan phải tăng cường các chiến dịch quân sự tiêu diệt các nhóm khủng bố đang hoạt động trên lãnh thổ nước này và đảm bảo rằng giới quân sự không được can thiệp vào các vấn đề chính trị. Tờ Le Figaro của Pháp còn cho biết Mỹ cũng muốn được quyền “tiếp cận” tất cả những ai bị nghi ngờ dính líu đến tội phổ biến công nghệ vũ khí hạt nhân. Trong khi đó, trang tin Antiwar.com nhận định gói viện trợ phi quân sự này của Mỹ là một thách thức to lớn đối với chủ quyền của Pakistan.
Gói viện trợ mới với những điều kiện như trên ắt hẳn sẽ làm gia tăng căng thẳng giữa Mỹ và Pakistan. Thế nên, ông Gerald M Feierstein, quan chức điều phối chương trình hợp tác của Mỹ tại Pakistan, đã phải thanh minh trước các nhà báo Pakistan rằng gói viện trợ dân sự của Mỹ không áp đặt điều kiện gì cả và mục đích của nó chỉ là nhằm hỗ trợ phát triển cho Pakistan. Ông nói viện trợ dân sự sẽ được tách bạch với viện trợ quân sự và an ninh trị giá khoảng 1 tỉ USD vào năm tới. Thượng nghị sĩ John Kerry khi tiếp Ngoại trưởng Pakistan Shah Mehmood Qureshi tại Washington ngày 6-10 cũng khẳng định gói viện trợ dân sự sẽ không làm tổn hại chủ quyền của Pakistan. Ngoại trưởng Qureshi tuyên bố gói viện trợ phát triển không điều kiện của Mỹ cho Pakistan là một “chương mới” trong quan hệ giữa hai nước.
Theo Reuters, bất kỳ sự viện trợ quân sự và an ninh mới nào của Mỹ đều phải thông qua chính quyền dân sự Pakistan. Tuy nhiên, giới quân đội cảnh báo rằng trước đây họ chỉ nhận được khoảng 500 triệu USD trong tổng số 6,6 tỉ USD viện trợ quân sự của Mỹ từ năm 2002-2008, số còn lại được sử dụng ra sao thì chưa rõ. Tờ Daily Times của Pakistan cho biết đảng Hồi giáo đối lập Jamaat-e-Islami ở nước này đã quyết định tăng cường chiến dịch chống lại sự can thiệp của Mỹ bằng cách tổ chức các cuộc biểu tình quy mô lớn và thông qua việc tổng hợp ý kiến người dân. Ngoài ra, theo nhận định của tờ Le Figaro, lực lượng chống Mỹ mạnh mẽ nhất ở Pakistan hiện nay có cả Cơ quan Mật vụ Pakistan (ISI) và quân đội. Chính các lực lượng này thời gian qua đã đưa nhiều thông tin đả kích Mỹ trên truyền hình Pakistan, phương tiện có tới 78% dân số Pakistan thường xuyên theo dõi. Một trong những nguyên nhân khiến giới quân đội và tình báo Pakistan không hài lòng Mỹ là do Washington công khai cáo buộc họ “hậu thuẫn và chứa chấp khủng bố”. Gần đây, nhiều nguồn tin cho biết Mỹ muốn thuê các lực lượng an ninh nước ngoài bảo vệ các công sở của Mỹ tại Pakistan, điều này hàm ý rằng Mỹ chê năng lực hoặc không tin tưởng vào các lực lượng an ninh người địa phương.
KIẾN HÒA
(Theo Daily Times, Reuters, Le Figaro)
