Bài, ảnh: ÐĂNG HUỲNH

"Từ khi chim vịt kêu chiều" là tuyển tập thơ vừa ra mắt của nhà thơ Huỳnh Duy Lộc, hội viên Hội Nhà văn TP Cần Thơ (NXB Hội Nhà văn ấn hành). 130 bài thơ được sáng tác theo thể thơ lục bát nhưng với những cách biểu đạt khác nhau đầy ngẫu hứng, mang đến cho độc giả nhiều thú vị.

Tập thơ “Từ khi chim vịt kêu chiều” của nhà thơ Huỳnh Duy Lộc.

Nói đến thơ lục bát, nhiều người vẫn miêu tả rằng: Ðó là một thể thơ dễ làm nhưng khó hay! Nghĩa là, để làm một "bài thơ" theo cách gieo vần, niêm luật của thơ lục bát thì không khó nhưng để sáng tác một bài thơ lục bát hay, xúc cảm, gợi cảnh, gợi tình thì lại rất khó.

Ðọc "Từ khi chim vịt kêu chiều" của nhà thơ Huỳnh Duy Lộc, nhiều người cảm nhận niêm luật, vần điệu thơ lục bát dường như rất nhuần nhuyễn, thấm sâu vào thủ pháp sáng tác của ông. Những câu thơ lục bát có hồn, cảm xúc cứ cuốn người đọc theo từng trang sách.

Thơ lục bát của tác giả Huỳnh Duy Lộc có khi đằm thắm, nền nã đúng chất truyền thống: "Cho tôi một chút dòng sông/ Một con đò nhỏ bềnh bồng thuở xưa/ Cho tôi một chút ngày mưa/ Về ngang trường cũ trong mùa áo bay" ("Lạnh lùng mắt xưa").

Hình ảnh người mẹ được nhà thơ Huỳnh Duy Lộc gửi gắm nhiều qua những vần lục bát. Ðó là những câu thơ phảng phất âm hưởng ca dao, dân ca: "Con chưa khôn lớn nên người/ Mẹ còn ngồi tách gòn phơi mỗi ngày/ Sợi bông mẹ giữ không bay/ Sợi thời gian trắng bạc phai tóc rồi!" ("Tình mẹ"). Hay là vẫn viết về mẹ, nhưng tác giả khéo léo sử dụng chất liệu ca dao để làm tăng tính biểu cảm cho thơ, tạo sự đồng điệu cho người thưởng thức: "Ví dầu cầu ván đóng đinh/ Cầu tre lắc lẻo gập ghềnh khó đi/ Mẹ đi "lắt lẻo" xuân thì/ "Gập ghềnh" ngày tháng sá gì gió giông" ("Ước mơ của mẹ").

Nhưng có lẽ, những câu thơ lục bát được tác giả làm theo thủ pháp ngắt câu, rớt dòng gây ấn tượng mạnh mẽ với độc giả hơn cả. Vẫn câu 6, câu 8 như truyền thống và đảm bảo niêm luật, gieo vần, nhưng tác giả chọn chỗ ngắt câu, rớt dòng theo ý tưởng sáng tác, làm cho câu thơ lạ hơn, chuyển tải nội dung phong phú hơn. Trong bài "Ðò thu", tác giả mở đầu: "Gió thu/ rải rắc sắc vàng/ Tôi gom/ ủ/ đốt/ ngỡ ngàng… sang đông". Hay khi viết về một chuyến "Qua bắc Cần Thơ", ông mở đầu bằng những câu thơ gợi hình: "Tháng Giêng/ trời bỗng dưng mưa/ Mưa rơi hạt nhỏ/ cũng vừa ướt vai/ Theo mưa/ suốt quãng đường dài/ Mưa tươi mát phủi tháng ngày lo toan".

130 bài thơ trong "Từ khi chim vịt kêu chiều" của nhà thơ Huỳnh Duy Lộc chọn rất nhiều chủ đề khác nhau để thể hiện, từ tình yêu quê hương, tình yêu đôi lứa đến tình cảm gia đình. Nhưng với người viết, để lại sâu sắc hơn cả là những bài thơ mang cảm hứng thân phận người xa quê và triết lý "sắc - không" cuộc đời. Gần 70 tuổi, nhà thơ chọn lối sống điềm nhiên, tự tại, tận hưởng và không ngại nghĩ về cái chết như một quy luật đời người: "Trắng tay/ đến với cõi trần/ Trầm luân tích cóp/ đi hoàn trắng tay" ("Cát bụi").

Ðiểm ấn tượng ở tập thơ này là tác giả sử dụng vốn từ phong phú, dân dã mà hấp dẫn, ý tứ. Nhiều bài thơ chỉ có 4 câu nhưng hàm chứa nhiều ý tứ sâu sắc, ý nghĩa. Ðiều đó cho thấy nhà thơ Huỳnh Duy Lộc dụng công nhiều cho mỗi tác phẩm của mình.