Hệ thống tên lửa phòng không S-300 của Nga. Ảnh: RIA Novosti

Tư lệnh Không quân Nga Alexander Zelin ngày 11-8 thông báo quân đội nước này đã triển khai tên lửa phòng không S-300 tại Abkhazia. Ông Zelin không cho biết có bao nhiêu tên lửa S-300 tại đây, chỉ nói rằng hệ thống này có nhiệm vụ bảo vệ toàn bộ lãnh thổ Abkhazia và Nam Ossetia, hai nước cộng hòa ly khai khỏi Gruzia và được Mát-xcơ-va công nhận. Tuy được chế tạo lần đầu tiên vào năm 1978, nhưng đến nay tên lửa S-300 cải tiến vẫn là một trong những vũ khí phòng không có uy lực nhất với khả năng bắn hạ tên lửa đạn đạo, tên lửa hành trình và máy bay tầm thấp. Với tầm bắn 100-200 km, S-300 có thể theo dõi cùng lúc 100 mục tiêu và tấn công 12 mục tiêu.

Giải thích vì sao cho phép Nga triển khai hệ thống tên lửa này, Ngoại trưởng Abkhazia Maxim Gvindzhia cho biết nó phù hợp với thỏa thuận hợp tác quốc phòng giữa hai bên, đồng thời rất cần thiết trước “mối đe dọa triền miên từ Gruzia và những nước hậu thuẫn”. Bộ trưởng Quốc phòng Nam Ossetia Valery Yakhnovets cũng ủng hộ hành động trên của “nước láng giềng song sinh”, cho rằng dù bản thân Nam Ossetia đang có một hệ thống phòng không riêng đáng tin cậy, nhưng sự hiện diện của S-300 trên lãnh thổ Abkhazia “không phải là vô dụng”.

Hai nước cộng hòa ly khai nói trên tuyên bố độc lập sau cuộc chiến 5 ngày giữa Nga và Gruzia năm 2008. Đầu năm nay, Abkhazia và Nam Ossetia đã cho phép Nga thiết lập căn cứ quân sự lâu dài và mỗi bên tiếp nhận 1.700 binh sĩ Nga, cùng với xe tăng T-62, xe bọc thép loại nhẹ, hệ thống phòng không và nhiều máy bay quân sự. Trong chuyến thăm bất ngờ tới Abkhazia nhân kỷ niệm 2 năm ngày xảy ra chiến tranh Nga-Gruzia hôm 8-8 vừa qua, Tổng thống Dmitry Medvedev đã đến động viên tinh thần binh sĩ Nga ở căn cứ quân sự Gudauta trên vùng Biển Đen. Ông chủ Điện Kremlin tái cam kết Nga sẽ hợp tác và hỗ trợ “nước cộng hòa non trẻ” này trên tất cả các lĩnh vực.

Về phía Gruzia, Phó Thủ tướng kiêm Quốc vụ khanh phụ trách vấn đề tái hội nhập Temur Yakobashvili cho rằng việc Nga triển khai tên lửa S-300 tại Abkhazia không chỉ gây quan ngại cho Gruzia mà cả các quốc gia và tổ chức khác trong khu vực, trong đó có NATO. Theo ông Yakobashvili, hành động này làm thay đổi cán cân quyền lực trong khu vực và là một cách “đáp trả không tương xứng” kế hoạch triển khai hệ thống tên lửa trên biển và mặt đất của Mỹ tại một số quốc gia Đông Âu đang là thành viên NATO. Bộ Ngoại giao Gruzia thì mô tả đây là động thái “cực kỳ nguy hiểm và khiêu khích”, đe dọa an ninh không chỉ khu vực Biển Đen mà cả châu Âu. Người đứng đầu Hội đồng An ninh Gruzia Eka Tkeshelashvili nói hành động của Nga là “hoàn toàn không thể hiểu nỗi”, bởi nó là biểu hiện của việc “tăng cường kiểm soát quân sự, chiếm đóng trái phép và vi phạm thỏa thuận ngừng bắn năm 2008”.

Trong khi đó, đồng minh của Guzia là Mỹ tỏ ra không bất ngờ trước hành động của Nga. Người phát ngôn Bộ Ngoại giao Mỹ Philip Crowley cho hay Washington đã biết Nga đưa hệ thống tên lửa S-300 sang Abkhazia từ cách đây 2 năm chứ không phải vừa triển khai như Mát-xcơ-va loan báo.

PHÚC GIA AN
(Theo AP, AFP, Reuters, RIA Novosti)