Điện Kremlin thông báo Mát-xcơ-va và Tehran sẽ ký hiệp ước Đối tác Chiến lược Toàn diện vào ngày 17-1, trong khuôn khổ chuyến thăm Nga của Tổng thống Iran Masoud Pezeshkian.
Tổng thống Iran Pezeshkian (trái) gặp người đồng cấp Nga Putin bên lề Hội nghị thượng đỉnh BRICS năm ngoái. Ảnh: AFP
Trong thông báo ngày 13-1, Điện Kremlin nêu rõ bên cạnh việc ký hiệp ước Đối tác Chiến lược Toàn diện, Tổng thống Nga Vladimir Putin và người đồng cấp Iran Pezeshkian sẽ thảo luận các phương án mở rộng hơn nữa quan hệ giữa Mát-xcơ-va và Tehran, bao gồm cả các lĩnh vực thương mại và đầu tư, vận tải và hậu cần cũng như nhân đạo. Ngoài ra, hai nhà lãnh đạo cũng sẽ trao đổi về các vấn đề khu vực và quốc tế.
Cùng ngày, Đại sứ Iran tại Nga Kazem Jalali tuyên bố hiệp định hợp tác chiến lược toàn diện giữa hai nước bao gồm 47 điều khoản và liên quan đến mọi lĩnh vực hợp tác. Theo ông Jalali, thỏa thuận này tập trung vào sự cân bằng, các nguyên tắc về chủ quyền và tôn trọng toàn vẹn lãnh thổ.
Theo tờ The Moscow Times, thỏa thuận hợp tác Nga - Iran sẽ tập trung vào giao thông, năng lượng, quốc phòng và hợp tác khu vực. Hành lang vận tải Bắc - Nam, một dự án cơ sở hạ tầng kết nối Nga, Iran và một số quốc gia khác, dự kiến sẽ là một trong những “trụ cột quan trọng” của quan hệ đối tác này.
Hiệp ước mới sẽ kế thừa thỏa thuận hợp tác toàn diện được ký kết năm 2001, vốn đã hết hạn vào năm 2021 và được gia hạn đến năm 2026.
“Thỏa thuận này khác. Nga đã xác định quan hệ đối tác trong một số lĩnh vực với các quốc gia mà chúng tôi không tham gia sâu”, Đại sứ Jalali trả lời phỏng vấn khi được hỏi về điểm tương đồng giữa thỏa thuận sắp ký kết và các hiệp ước an ninh gần đây của Nga với Belarus và CHDCND Triều Tiên.
Năm ngoái, Nga cũng ký hiệp ước tương tự với Triều Tiên. Tổng thống Putin khi đó cho biết hiệp ước có điều khoản về hai nước “hỗ trợ lẫn nhau nếu xảy ra hành vi gây hấn chống lại một bên ký thỏa thuận”.
Ông Putin khẳng định thỏa thuận mang “tính chất phòng thủ và hòa bình”, nhưng cho hay Nga “không loại trừ hợp tác kỹ thuật - quân sự với Triều Tiên liên quan đến hiệp ước được ký”.
Đối tác truyền thống của Tehran
Trong khi đó, Nga và Iran có lịch sử quan hệ tốt đẹp, cả về kinh tế lẫn chính trị. Tuy nhiên, Nga bắt đầu vun đắp mối quan hệ chặt chẽ hơn với Iran kể từ khi xung đột Ukraine bùng phát vào năm 2022.
Gần đây, Mỹ cáo buộc Iran chuyển giao hàng trăm tên lửa đạn đạo tầm ngắn và máy bay không người lái Shahed cho Nga để sử dụng chống lại Ukraine. Washington áp đặt lệnh trừng phạt đối với các tàu và công ty được cho là có liên quan đến việc chuyển giao vũ khí của Tehran. Đổi lại, Iran muốn sở hữu các vũ khí tinh vi của Nga như hệ thống phòng không tầm xa và máy bay chiến đấu Su-35 để giúp đối phó các cuộc tấn công tiềm tàng từ Israel.
Tuy nhiên, cả Nga và Iran đều phủ nhận những cáo buộc cung cấp vũ khí.
Hai quốc gia đồng minh này cũng đã trở thành đối tác thương mại mạnh mẽ trong bối cảnh các lệnh trừng phạt quốc tế do phương Tây áp đặt đối với họ. Tại Hội nghị thượng đỉnh Nhóm các nền kinh tế mới nổi hàng đầu thế giới (BRICS) ở thành phố Kazan của Nga năm ngoái, Tổng thống Putin nói với Tổng thống Pezeshkian rằng ông coi trọng “mối quan hệ thực sự hữu nghị và mang tính xây dựng” giữa hai bên.
HẠNH NGUYÊN (Tổng hợp)